‘In Hangzhou krijgen kopers een goudstaaf cadeau bij de aankoop van een appartement’

In China is er nooit gebrek aan creativiteit, schrijft Pieter Verstraete.

Lucy kan weer lachen. In 2019 stopte ze al haar spaargeld in een voorschot voor de aankoop van een tweekamerappartementje in de buitenwijken van Chengdu. De bouwheer? Evergrande, toen één van de grootste en meest respectabele vastgoedontwikkelaars in China.

De vastgoedindustrie ging sinds Lucy’s aankoop door een rollercoaster. Ze beslaat maar liefst een vijfde van de Chinese economie. Maar ze wordt ook geplaagd door ontwikkelaars die zich overladen met schulden en veel te veel bouwen. Decennialang was vastgoed een casino met gegarandeerde winst. Normaal deden de groeiende economie en de verstedelijking de prijzen verder stijgen, en in het slechtste geval kwam de overheid tussenbeide om de meubelen te redden.

Maar de overheid wachtte niet op de markt om de ballon te laten exploderen en besloot in 2020 die zelf zachtjes te doen leeglopen om nare economische gevolgen en menselijk leed te vermijden. Ze besefte de sterrenrol die vastgoed speelde bij de start van financiële crises, zoals het einde van het ‘Japans mirakel’ in de late jaren tachtig, toen de vastgoedmarkt daar in elkaar klapte, of de subprime-crisis in 2008 in Amerika, die uitmondde in een globale crisis. Het leenvermogen van de projectontwikkelaar werd aan banden gelegd, met de liquiditeitsproblemen tot gevolg.

De grootste ontwikkelaar in nesten was Evergrande, met een schuldenberg van 300 miljard dollar. Eerst gingen alle geplande projecten en appartementen in de etalage tegen flinke kortingen. Vervolgens droogde de cash op, toen de vraag naar vastgoed afnam, onder meer door covid. In december 2021 kon Evergrande de intresten op zijn schulden niet meer betalen en dreigden de vastgoedindustrie en het Chinese bankensysteem als een kaartenhuisje in elkaar te storten.

Lees ook:

De overheid liet de grote ontwikkelaars falen. Haar enige doel werd het bewaren van de maatschappelijke rust en vermijden dat Lucy in het kwadraat op de barricades ging staan. Lokale overheden werden aangezet om de bouwprojecten van de gefaalde ontwikkelaars die al een jaar stil lagen samen met lokale ondernemers op te nemen en een ‘gegarandeerde oplevering’ te realiseren. 600.000 appartementen die verkocht waren, moesten in 2022 alleen al gebouwd worden.

Lucy’s appartement werd uiteindelijk gebouwd door een lokale ondernemer uit Chengdu en ze kan er over een paar weken in, vertelt ze opgelucht. De kopzorgen voor de sector zijn nog echter niet voorbij. Het grote probleem is het consumentenvertrouwen. Nu de economie na covid nog steeds slabakt, zijn veel mensen niet zeker dat ze hun job kunnen houden, laat staan leningen afbetalen, dus houden ze de portefeuille dicht. Het aantal vastgoedtransacties daalde in 2022 met 30 procent en lijkt te stabiliseren op dit dieptepunt in plaats van te herstellen. Consumentenvertrouwen is geen kraan die de overheid plots kan aanzetten.

Ontwikkelaars mogen geen te scherpe kortingen aanbieden om de verkoop aan te zwengelen, maar vinden soms merkwaardige omwegen – in Hangzhou krijgen kopers een goudstaaf ter waarde van 60.000 euro cadeau bij de aankoop van een appartement, gelijk aan 20 procent korting. In China is er nooit gebrek aan creativiteit.