De begrotingscontrole van de Vlaamse regering is al bij al vlot verlopen. De Lijn moet zelfs niet extra besparen. Minister van Mobiliteit Hilde Crevits heeft wel een externe audit gevraagd en ze komt nog voor de zomer met een nieuw inkomstenplan.
Het protest tegen de besparingen die De Lijn dit jaar al heeft gepland, neemt toe. 60 miljoen wil de vervoersmaatschappij dit jaar schrappen om niet-gerealiseerde besparingsdoelstellingen uit 2010 en 2011 weg te werken en haar begroting opnieuw in evenwicht te brengen.
De Lijn snijdt onder meer in de dienstverlening. Er liggen voorstellen op tafel om een aantal dure snelbussen naar Brussel en Antwerpen te schrappen en om het nachtvervoer in Gent af te schaffen. “Mensen klagen wel dat De Lijn te veel dotaties krijgt, maar zodra er wordt ingegrepen in het aanbod, zijn de reacties heftig. Het betekent dat de Vlaming die bus wel degelijk belangrijk vindt”, besluit minister Crevits.
Ondanks alle heisa komt De Lijn goed weg bij deze begrotingscontrole.
Crevits: “Dat hangt ervan af hoe je het bekijkt. Voor mij is het belangrijk dat De Lijn nu in eerste instantie zijn begroting sluitend maakt. Er loopt wel nog een externe audit naar dingen die in 2011 zijn gebeurd en waar ik opheldering over wil krijgen.
“Ik til er zwaar aan dat De Lijn de besparingsdoelstellingen die het drie jaar geleden opgelegd kreeg niet heeft gehaald omdat de vervoersmaatschappij de geplande besparingen verkeerd had begroot. Bepaalde besparingen hebben maar de helft opgeleverd. Dat zijn dingen die in een normale bedrijfsvoering niet kunnen.
“Toch hebben we voor 2012 besloten niet verder op De Lijn te beknibbelen. Daar staat tegenover dat De Lijn de put zelf moet vullen. Concreet betekent dat dat het bedrijf nog altijd 60 miljoen euro moet besparen dit jaar. Een bedrijf dat plots wordt geconfronteerd met onvoorziene verliezen moet niet meer middelen vragen, het moet dat begrotingsprobleem zelf oplossen.”
De reacties op het besparingsplan zijn heftig. Een aantal veelgebruikte snelbussen en nachtdiensten staat ter discussie. Bent u van plan dat eventueel te herzien?
Crevits: “Busvervoer moet complementair zijn aan de trein. Een bus moet dus geen treintraject doen. Die snelbussen van Limburg naar Brussel doen een traject van 134 kilometer. Eigenlijk zouden die bussen de mensen naar een treinstation moeten brengen. Ik geef toe: die lijn bestaat al vijftien jaar en zit goed vol; maar je rijdt voor een ongelooflijk lage prijs wel 134 kilometer in een autocar. Je kan je afvragen of dat in deze tijden verantwoord is.”
“Overigens beslist De Lijn zelf over de exploitatie en de organisatie van het vervoer. De bedoeling is te besparen waar de bezetting het laagst is en op de lijnen die verhoudingsgewijs het duurst zijn. Dan kom je automatisch bij de nachtbussen en sneldiensten terecht.”
De Vlaamse regering wil ook de kostendekkingsgraad verhogen bij de vervoersmaatschappij.
Crevits: “Tussen 2011 – het jaar dat de beheerovereenkomst is gesloten – en het einde van de beheerovereenkomst moet de kostendekkingsgraad gemiddeld 0,5 procent per jaar zijn gestegen. Die keuze is nu gemaakt. Maar tegelijk heeft de regering ook besloten om vanaf 2013 die stijging te realiseren via extra inkomsten. De strijd tegen zwartrijden kan iets opleveren en voorts kunnen die extra inkomsten er op drie manieren komen: via reclame-inkomsten, via hogere tarieven maar ook via de een aanpassing aan het derdebetalersysteem. Wanneer een stad als Hasselt bijvoorbeeld openbaar vervoer voor alle mensen gratis wil maken, dan moet ze daar aan De Lijn een bijdrage voor betalen. De vraag rijst of die bijdrage wel groot genoeg is.”
“In de komende maanden zal ik aan de Vlaamse regering een voorstel doen om de inkomsten te verhogen. Het is nog te vroeg om nu al te zeggen wie meer zal moeten betalen.”
Krijgt u voor dat plan carte blanche van uw coalitiepartners?
Crevits: “Mijn coalitiepartners zijn daar zeer duidelijk over geweest: je mag een plan maken zonder taboes. Ik vind wel dat de toegankelijkheid van het openbaar vervoer groot moet blijven en daar is voor mij in de eerste plaats een sterk, betrouwbaar aanbod voor nodig. Maar goed, welke tarieven aan herziening toe zijn, daarop wil ik nog geen voorafname doen.”
Roeland Byl
