‘Het consumptiefeest zou wel eens kunnen tegenvallen’

De mensen beseffen dat er hogere belastingen en besparingen op het menu staan, zegt Trends-hoofdeconoom Daan Killemaes.

Sinds het begin van de coronacrisis hebben de gezinnen wereldwijd 5400 miljard dollar extra opzijgezet, volgens Moody’s. De Belgen spaarden 20 procent van hun beschikbare inkomen. In een normaal jaar is dat 13 procent. Dat geld moet straks een krachtig herstel van brandstof voorzien, als de consument zijn centen opnieuw kan laten rollen.

Dat kan tegenvallen. Die extra 20 miljard euro staat wel op de rekeningen, maar is tegelijk een fata morgana. Dat geld is niet te danken aan een stijging van de inkomens, want het bbp daalde in 2020 met ongeveer 25 miljard euro. De kloof tussen hogere spaarreserves en gedaalde inkomens is gedicht door minder uit te geven én door de royale steun van de overheid, die de inkomens beschermde. Zij financiert dat beleid door geld te lenen, onder meer bij diezelfde gezinnen. Tegenover de spaarberg staat dus een nog grotere put in de overheidsfinanciën. Op korte termijn hopen we op het heilzame effect van een consumptiefeestje, maar op lange termijn is er het remmende effect van de schade aan de overheidsfinanciën.

De overheid voert het juiste beleid door de economie en de inkomens zo veel mogelijk te beschermen. Dat voorkomt nog meer schade, maar dat beleid heeft een prijs. De mensen beseffen dat er hogere belastingen en besparingen op het menu staan. Ze beseffen dat ze straks deels het geld moeten terugbetalen dat ze vandaag als steun krijgen. Anticiperend daarop is de kans groot dat de gezinnen een deel van hun extra spaarreserve niet zullen uitgeven. Na de zomer zal er een feestje worden gebouwd, maar de wetenschap dat de factuur van de crisis met vertraging in de bus valt, zal aanzetten tot soberheid.