‘Gebrekkige staatshervormingen wegen op concurrentiekracht’

De uitspraken van London School of Economics-econoom Paul De Grauwe, dat Vlaanderen ondanks verschillende staathervormingen geen hogere economische groei of meer welvaart kent dan Wallonië, zorgen voor hevige debatten tussen economen. Ook via de sociale media.

Edwin De Boeck, hoofdeconoom van KBC, zette in verschillende tweets de puntjes op de i. Zo stelt hij vragen bij het verband tussen een staatshervorming, de stijgende Belgische loonkosten en het afnemende concurrentievermogen van ons land.

“Is het door de staatshervormingen dat ons industrieel weefsel afkalft en België al jaren een concurrentieprobleem heeft?”, vraagt De Boeck zich af. “Ik denk het niet. Je zou evengoed het omgekeerde kunnen zeggen. Het is net door gebrekkige institutionele hervormingen dat de regio’s zelf niet in staat zijn geweest hun concurrentiekracht te herstellen.”

De KBC-hoofdeconoom benadrukt dat een aantal regionale evoluties gewoon het gevolg zijn van internationale economische schokken. De klassieke Waalse industrie kon vanaf de jaren zestig almaar moeilijker concurreren met bedrijven in minder ontwikkelde gebieden met lage lonen. De Waalse staal- en metaalverwerkende nijverheid onderging belangrijke rationalisaties in de jaren tachtig, en aan het einde van dat decennium zakte het aandeel van de industrie in de Waalse economie ruim onder het aandeel van het Vlaamse. De Boeck: “Vlaanderen heeft dan weer een schok moeten incasseren met de globalisering die in de jaren negentig in een stroomversnelling kwam. Dat leidde tot aanzienlijk banenverlies in textiel en auto- en machinebouw.”

Dat vertaalde zich ook in de economische groeiverschillen tussen Vlaanderen en Wallonië. De Boeck ziet geen verband met de staatshervormingen. Een analyse van de KBC-studiedienst over de economische groeicijfers bevestigt dat het voorbije decennium een einde kwam aan de systematische groeiachterstand van Wallonië.

Maar die was vooral het gevolg van een vertragende expansie van de Vlaamse economie sinds het begin van de jaren negentig, terwijl de Waalse economie grosso modo standhield op het peil van de jaren tachtig en negentig. Vanaf 2000 was de gemiddelde jaarlijkse groei in de drie Belgische gewesten ongeveer gelijk. In de crisisperiode 2008-2012 lag de groei in Wallonië zelfs ieder jaar hoger dan in Vlaanderen. In die jaren groeide het reële regionale bbp in Wallonië cumulatief met 4,5 procent, tegenover slechts 1,6 procent in Vlaanderen.

Volgens De Boeck willen die betere prestaties niet zeggen dat Wallonië aan een structurele inhaalbeweging tegenover Vlaanderen is begonnen. Daarvoor presteert onder andere de arbeidsmarkt te zwak. Al zijn er bemoedigende tekenen zoals de impact van het Marshallplan. De Waalse O&O-uitgaven bijvoorbeeld zijn in relatieve termen hoger dan de Vlaamse.