‘Fiscale ambtenaar met een politiepet? Dat wordt moeilijk’

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) wil dat belastinginspecteurs als officier van gerechtelijke politie samen met het parket huiszoekingen doen. Wie de fiscus hindert bij een bezoek aan de bedrijfslokalen wordt beteugeld wegens ‘belemmering van het fiscaal toezicht’. Fiscaal advocaat Victor Dauginet, vijftien jaar actief in de belastingadministratie, waarschuwt voor misbruiken.

Wat vindt u van de plannen van Van Overtveldt om fiscale fraude te bestrijden?

Victor Dauginet: “Uiteraard ben ik er niet tegen dat de minister meer middelen inzet tegen belastingfraude. Uiteindelijk maakt het weinig uit of fiscale ambtenaren al dan niet politieofficier zijn, zolang de privacy van personen en bedrijven gewaarborgd is. Daarom moet elke inbreuk op de mensenrechten onder de strikte controle van een onderzoeksrechter gebeuren. Ik heb nog geen concrete teksten gezien, maar wat ik erover in de kranten lees, baart me zorgen.”

Hebben bedrijven dan recht op privacy?

Dauginet:“Het Europees Hof van de Rechten van de Mens heeft vorig jaar in drie arresten bepaald dat er ook bij een onderzoek bij bedrijven voldoende waarborgen moeten zijn die de impact beperken. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de bestanden die van een bedrijf worden gedownload? Worden bedrijfsgeheimen voldoende beschermd of kunnen de 30.000 ambtenaren van Financiën er in grasduinen? Er moet paal en perk worden gesteld aan de manier waarop die informatie wordt verspreid. Na verloop van tijd moet de informatie ook worden vernietigd, en de belastingplichtige moet weten wanneer dat zal gebeuren. Zo niet dreigt de willekeur.”

U wordt soms ingeschakeld om te vermijden dat fiscale onderzoeken uit de hand lopen. Loopt u nu het risico dat u beschuldigd wordt het onderzoek te belemmeren?

Dauginet:“Het is een inbreuk op de rechtsstaat als een advocaat beschuldigd kan worden van obstructie van het onderzoek, terwijl hij gewoon zijn werk doet. Meer nog: de Europese regels verplichten dat de advocaat in strafrechtelijke onderzoeken van bij de aanvang van een verhoor aanwezig is.”

Komt de scheiding tussen het administratieve en het strafrechtelijke onderzoek die het Charter van de Belastingplichtige eist, onder druk als de fiscus een politiepetje kan opzetten?

Dauginet: “Het wordt een moeilijke oefening. In een administratief onderzoek van de fiscus is de belastingplichtige verplicht mee te werken. Plots wordt die ambtenaar een officier van justitie, tegenover wie hij een zwijgrecht heeft. Er zijn minder ingrijpende maatregelen mogelijk. Vandaag sluiten fiscalisten en boekhouders soms hun ogen voor fiscale fraude, omdat ze hun klant willen beschermen. Verplicht hen, zoals in Nederland, die informatie aan het gerecht over te maken.”

Moet die verplichting ook gelden voor advocaten?

Dauginet: “Dat heb ik niet gezegd.”