De Europese Commissie heeft woensdag onder de noemer ‘Clean Industrial Deal’ een hele reeks plannen voorgesteld die de decarbonisatie en de competitiviteit voor de Europese industrie moeten versterken. Ze wil onder meer de staatssteunregels aanpassen en administratieve verplichtingen verminderen.
“We weten dat er nog te veel obstakels in de weg staan voor Europese bedrijven, van hoge energieprijzen tot overdreven regeldruk. De Clean Industrial Deal moet de barrières wegwerken die onze bedrijven nog steeds tegenhouden”, aldus Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen.
Het plan focust vooral op de energie-intensieve industrieën en de cleantech, en moet Europa competitiever maken in een veranderende wereld terwijl wordt gewerkt aan de doelstelling om van de EU tegen 2050 een koolstofarme economie te maken. Critici laken echter een achteruitgang op vlak van het klimaatbeleid.
De Clean Industrial Deal voorziet onder meer in een vereenvoudiging van de regels rond het toekennen van staatssteun, het toevoegen van criteria rond duurzaamheid in openbare en private aanbestedingen en de versnelling van de elektrificatie als een manier om de elektriciteitsprijzen te verlagen. De bedoeling is om tegen 2030 elk jaar 100 gigawatt aan hernieuwbare energiecapaciteit te installeren.
Daarnaast focust het plan op circulariteit en de toegang tot kritieke grondstoffen, met onder meer de oprichting van “centrum voor kritieke grondstoffen”, dat gezamenlijke aankopen van die materialen kan organiseren voor geïnteresseerde bedrijven. Ze wil ook een “Union of Skills” opzetten, die investeert in werknemers, vaardigheden ontwikkelt en kwaliteitsjobs creëert. De Commissie wil onder meer extra middelen pompen in Erasmus+.
De Europese Commissie hoopt via de Clean Industrial Deal 100 miljard euro te mobiliseren om klimaatvriendelijke productie in de EU te ondersteunen. Ze wil onder meer het Innovatiefonds en het InvestEU-programma versterken en stelt een “industriële decarbonisatiebank” voor.
Naast de Clean Industrial Deal en een plan voor betaalbare energie, stelt de Commissie woensdag ook een omnibus voor met onder meer voorstellen over het verlichten van de rapportage- en administratieve plichten. Ze stelt onder meer voor om de reikwijdte te verminderen van de verplichting van bedrijven om te rapporteren over de sociale en milieurisico’s waarmee zij worden geconfronteerd en over de impact van hun activiteiten op mens en milieu (CSRD).
Zo zullen zowat 80 procent van de bedrijven niet meer verplicht worden om hun impact te rapporteren – enkel bedrijven met meer dan duizend werknemers moeten dat nog doen. Daarnaast worden de rapportageregels binnen de EU-taxonomie, die vaststelt welke economische activiteiten als duurzaam worden, gezien, versimpeld. En de Commissie gaat ook het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie (CBAM) herzien. Enkel de bedrijven die meer dan 50 ton aan producten met een grote CO2-uitstoot importeren, zullen certificaten moeten inleveren. Hoewel zo 90 procent van de imporateurs (vooral kmo’s en onafhankelijken) worden vrijgesteld, zal volgens de Commissie toch 99 procent van de CO2-uitstoot gecoverd worden.
De kritiek dat het simplificatiepakket zoveel is als een deregulering op EU-niveau, werd woensdag door verschillende Eurocommissarissen weerlegd. “We veranderen de doelstellingen van de Green Deal niet, we zijn nog steeds toegewijd om die te halen, maar dan op een meer efficiënte en goedkopere manier”, zei Eurocommissaris voor Handel Valdis Dombrovskis. “Maar we zijn tegen zaken rapporteren enkel om te rapporteren.” Ook gelooft hij dat heel wat bedrijven hun impact wel zullen blijven rapporteren onder de CSDR- of taxonomierichtlijn, omdat ze zo een betere toegang krijgen tot de investeerders.
Het grootste deel van de aanpassingen aan de huidige regels die de Commissie voorstelt, moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de lidstaten (de Europese Raad).
