Er wacht Donald Trump alweer een jaar vol zorgen

De regering-Trump mag behalve een tweede bewogen jaar ook een overwinning bij de belastinghervorming verwachten.

Donald Trump beloofde zakelijke deals en een efficiënt bestuur, maar zijn eerste jaar in het Witte Huis werd gekenmerkt door spectaculaire blunders, schandalen en improductiviteit. Trump heeft geen enkele wet van betekenis uitgevaardigd, terwijl hij dagelijks ruzie zoekt met onder meer zijn eigen partij en bondgenoten van de Verenigde Staten. 2018 wordt weer een bewogen jaar voor de VS.

Belastinghervorming

De eerste maanden zullen de Republikeinen een belastinghervorming proberen door te voeren, wat een zeldzaam succes voor Trump zou moeten opleveren. Omdat de Republikeinse leiders dat doen binnen de lijnen van het begrotingsproces, hebben ze in het Congres genoeg aan een eenvoudige meerderheid en zijn dus geen Democratische stemmen nodig.

Ook al zijn ze het heftig oneens over de meeste dingen, toch zouden ze zo in staat moeten zijn een hervorming te laten aannemen met één of twee welkome elementen. Zo zouden in de inkomstenbelastingen nog vier van de zeven schijven overblijven.

Maar het maatregelenpakket zal veel meer lijken op de belastingverlagingen van George W. Bush, ten koste van de begroting, dan op een radicale reaganiaanse hervorming, zoals de Republikeinen ze proberen af te schilderen.

De kern ervan zijn verlagingen voor bedrijven en welgestelden, gefinancierd door extra leningen. Het zal moeilijk zijn dat in te kleden als conservatief of als de belastingverlaging voor de middenklasse die de president beloofd had.

Andere belangrijke economische programmapunten van Trump zijn deregularisering en het heronderhandelen van handelsakkoorden. Op het eerste punt heeft hij vooruitgang geboekt, maar die zal in 2018 vertragen naarmate het moeilijker wordt de regels van zijn voorganger, Barack Obama, te schrappen. De makkelijkste manier om dat te doen, is via de zogenoemde Congressional Review Act, maar de uiterste datum daarvoor is verstreken. En pogingen van Trump om milieumaatregelen te herroepen of af te zwakken zullen almaar vaker vastlopen in juridische gevechten.

Het grote gebaar

Zoals de president aantoonde met zijn eenzijdige poging om Obamacare te torpederen, maken zulke tegenvallers de kans groter dat hij toevlucht zoekt tot het grote gebaar. Hij kan zich bijvoorbeeld terugtrekken uit het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsakkoord (Nafta). De president kan zich daar ook toe geroepen voelen als nog meer schandalen en relletjes in zijn regering opduiken.

Dat zal gegarandeerd gebeuren. Meerdere kabinetsleden zijn ontevreden. Het zou verbazend zijn als Rex Tillerson eind 2018 nog minister van Buitenlandse Zaken is.

Niet veel minder verwonderlijk zou het zijn als H.R. McMaster nationaal veiligheidsadviseur blijft. Veel diplomaten zouden het vertrek van Tillerson toejuichen. Hij wordt waarschijnlijk vervangen door Nikki Haley, die nu VN-ambassadeur voor de Verenigde Staten is.

Elke wijziging aan zijn gerespecteerde team voor de nationale veiligheid zal de twijfel doen toenemen of Trump wel in staat is een crisis in het buitenlandse beleid veilig af te handelen. Het meest zorgwekkende kruitvat is Noord-Korea, met zijn kernwapenprogramma. Trump heeft gezworen het desnoods met geweld te ontmantelen.

Een andere mogelijke bron van ergernis is het onderzoek van Robert Mueller naar clandestiene Russische steun bij Trumps verkiezing. Mueller is een gerespecteerde gewezen FBI-directeur die Trumps campagneleider Paul Manafort al in staat van beschuldiging heeft gesteld.

Manafort en zijn partner Rick Gates hebben onschuldig gepleit voor de beschuldigingen van onder meer witwassen en belastingontduiking. De speciale aanklager zou, naar het schijnt, ook de vroegere zakelijke transacties van Trump met Russen doorlichten, ondanks een waarschuwing van de president dat dat een ‘inbreuk’ zou vormen.

Geen nieuwe oorlogen

Ongeacht de conclusies van Mueller wacht Trump een afzettingsprocedure wanneer de Democraten midden november het Huis van Afgevaardigden heroveren. Daar is een redelijke kans toe.

De bookmakers neigen lichtjes naar verlies voor de Democraten. Maar nu de peilingen doen vermoeden dat het enthousiasme voor de president zelfs bij zijn meest toegewijde aanhangers slinkt, zou de oppositiepartij weleens kunnen triomferen.

Zelfs als dat gebeurt, zullen de Republikeinen de Senaat in handen houden, ondanks hun verwoede pogingen dat niet te doen. In de partij woedt een oorlog tussen de partijleiding en boze populisten die zijn opgejut door Stephen Bannon en zijn website Breitbart News. Toch liggen de electorale kaarten nog altijd in hun voordeel.

Alles bij elkaar ziet het er niet goed uit voor de VS. Ondanks het vooruitzicht van een belastingverlaging, is in 2018 op zijn best meer slecht en tweedracht zaaiend bestuur te verwachten, en meer impasse en wrok in het Capitool.

Maar met wat geluk en bekwaam optreden van het nationale-veiligheidsteam komen er geen nieuwe oorlogen. Het had slechter gekund voor Trump.