‘Duw nu maar de resetknop van de lockdown in’

‘De overheden moeten de garantie geven dat ze na een lockdown het virus onder controle kunnen houden en dat een derde golf kan worden vermeden. Het is intussen voldoende duidelijk wat daarvoor nodig is.’ Dat zegt Trends-hoofdeconoom Daan Killemaes.

Het is hoog tijd om in België de resetknop in te duwen. De noodkreten uit de ziekenhuizen laten de regering geen andere keuze meer dan een zo streng mogelijke lockdown in te voeren tegen een zo laag mogelijke kostprijs. Dat betekent dat alles op slot gaat, behalve de essentiële winkels en het bedrijfsleven, met verplicht telewerk waar mogelijk, en voor zover dat veilig kan. In Duitsland spreken ze bij een veel lager aantal besmettingen over de noodzakelijke bouw van een golfbreker. België heeft nood aan een Atlantikwall om de ellende een halt toe te roepen. Laat de ‘bloed, zweet en tranen’-speech maar komen.

Een lockdown is bijzonder schadelijk voor de mens, de maatschappij en de economie, maar het is de weg van het minste kwaad. Het heeft geen zin maandenlang verder te sukkelen met halve maatregelen die het virus niet onder controle krijgen. Het is intussen uitvoerig aangetoond dat niet de maatregelen op zich de economie afremmen, maar de schrik voor het virus de bestedingen van bedrijven en gezinnen lamlegt. Een hoog aantal besmettingen en ziekenhuisopnames zijn vergif voor de economie. De Belgische cijfers zijn dodelijk voor onze welvaart.

De botte bijl

Een strenge lockdown is de laatste verdedigingslijn. De botte bijl moet worden bovengehaald, omdat het beleid heeft gefaald. Voorkomen is oneindig veel beter dan genezen. Samen met een lockdown moeten de overheden daarom de garantie geven dat ze na een lockdown het virus onder controle kunnen houden en dat een derde golf kan worden vermeden. Het is intussen voldoende duidelijk wat daarvoor nodig is, zoals uitgebreid testen, een performant brononderzoek dat de brandhaarden detecteert, en een strikte controle op en handhaving van de maatregelen. En bovenal, maak eindelijk werk van de coronabarometer, zodat maatregelen automatisch van kracht worden als bepaalde besmettingsdrempels worden overschreden. Het is van cruciaal belang snel in te grijpen bij exponentieel stijgende curves. Het kan niet meer dat steden zoals Brussel veel te lang dralen en het hele land in brand steken. Alle regeringen hebben boter op het hoofd door het virus schromelijk te onderschatten en veel te laat in te grijpen.

Om de schade voor de economie te beperken, moet je proberen de bedrijven open te houden. Het bedrijfsleven is al fel verzwakt door de eerste golf. De economie is ook geen koffiezetapparaat dat je zomaar aan en uit kan zetten. Er dreigt bijvoorbeeld ernstig klantenverlies op de exportmarkten als de productie opnieuw wordt stilgelegd. Van het bedrijfsleven kan wel een nog grotere inspanning worden gevraagd om het werk in veilige omstandigheden mogelijk te maken.

De overheid zal ook nog eens de portefeuille moeten bovenhalen. Er is weinig keuze dan de belangrijkste steunmaatregelen te verlengen, anders dreigen te veel gezonde bedrijven over de kop te gaan. De put in de begroting zal nog dieper worden. De staatsschuld zal nog verder oplopen. Maar het zou een slechte investering zijn om nu op de budgettaire rem te staan. Het komt erop aan de terugbetalingscapaciteit van de economie zo goed mogelijk te beschermen. Tegenover zoveel gulheid moet wel een toekomstgerichte deal staan. Denk aan een pensioenhervorming, aan meer overheidsinvesteringen, aan een meer flexibele arbeidsmarkt. Eerst moet de brand worden geblust, maar daarna moet ook stevig worden gerenoveerd.