Duitse gasconsumptie blijft dalen

In de eerste jaarhelft heeft Duitsland zijn gasverbruik fors teruggeschroefd. In juli daalde het verbruik verder. Een groep van tien economen herhaalde in een pas gepubliceerd onderzoek dat Duitsland een crisis te lijf kan, zelfs als Rusland de kraan volledig zou dichtdraaien.

Duitsland verbruikte in 2021 ongeveer 1.000 terrawattuur gas. In de eerste helft van dit jaar is zijn aardgasverbruik met 15 procent gedaald (zie tabel onderaan). Daarmee haalt het land de doelstelling van de Europese Unie, tot volgend voorjaar.

In juli daalde het verbruik nog eens lichtjes. In de zomermaanden zakt het gasverbruik op jaarbasis traditioneel tot het laagste niveau. Er wordt dan drie keer minder gas verbruikt dan in de winter. “Het verbruik hangt af van diverse factoren: het weer, de gasprijs, de productiebenutting en de Europese energiemarkt”, meldt Nadia Affani, de woordvoerder van de Duitse netwerkbeheerder Bundesnetzagentur.

Juli was er veel onzekerheid over de gasbevoorrading. De cruciale pijplijn Nord Stream I, die het gros van het Russische gas naar Duitsland vervoert, bleef tien dagen dicht voor onderhoud. Sinds 21 juli vloeit weer gas door de pijplijn, maar het gaat om slechts een vijfde van de mogelijke capaciteit. Omdat er sinds midden juni minder gas door de pijplijn stroomt, geldt sinds 23 juni de op een na hoogste alarmfase voor de gasvoorziening in Duitsland.

Elke dag geeft de Duitse netwerkbeheerder Bundesnetzagentur een inschatting van de situatie. Die heet voorlopig stabiel te zijn, maar een verslechtering is altijd mogelijk. De Duitse gasreservoirs raken wel elke dag iets meer gevuld. Op vrijdag 5 augustus waren ze voor 70,4 procent gevuld. In april was dat nog slechts een kwart. Het doel is begin november tot 95 procent te komen. Daarmee zou Duitsland twee maanden verder kunnen, indien het plots geen gas meer zou krijgen. Bundesnetzagentur waarschuwt wel dat, indien via Nord Stream I slechts een vijfde van de normale capaciteit blijft stromen, Duitsland andere middelen moet inschakelen, wil het aan die 95 procent komen.

‘Geen paniek’

Een tiental Duitse economen rond Rüdiger Bachmann publiceerde op vrijdag 5 augustus een actualisering van een studie, die ze begin maart hadden gemaakt, kort na de start van de Oekraïneoorlog. De Duitser Bachmann is actief aan University of Notre Dame in Indiana, in de Verenigde Staten. De economen herhalen hun conclusie van maart: “Paniekzaaierij is overbodig. We krijgen geen massale armoede of volksopstanden. Maar Duitsland wordt wél armer door de Russische inval in Oekraïne.”

Indien Rusland de gaskraan vandaag volledig dicht zou draaien, zou de economische impact vergelijkbaar zijn met die van de coronapandemie. In het slechtste scenario zou de economie met 3 procent krimpen. Het gasprobleem is behapbaar, menen de economen. Maar indien de gaskraan volledig dicht gaat, moet Duitsland zijn gasverbruik met nog eens een vijfde verminderen. Dat kan, als iedereen meewerkt. In de winter wordt gas vooral gebruikt voor het verwarmen van gebouwen. Een besparing met 15 procent noemen de economen realistisch, indien de temperatuur in die gebouwen 2,5 graden lager wordt gezet. Daarnaast moet gas minder ingezet worden voor het opwekken van elektriciteit. Daar kunnen de kerncentrales voor worden ingezet. In Duitsland groeit dan ook de politieke wil om de drie nog bestaande kerncentrales langer open te houden.

Ook Klaus Müller, de topman van de netwerkbeheerder Bundesnetzagentur benadrukt nogmaals het belang van de besparingen. In een interview met de krant Welt am Sonntag roept hij de Duitsers op tot een vijfde minder gasverbruik.