‘Dit had de beste Vlaamse regering ooit moeten zijn’

“Nog ongeveer 250 dagen voor minister-president Jan Jambon om te tonen dat dit niet de slechtste Vlaamse regering ooit is”, stelde Jan De Meulemeester, onze chef nieuws en politiek analist van Trends Kanaal Z, direct na de Septemberverklaring op onze site en in het journaal. De vaart die achter de onderhandelingen werd gezet en het vlotte compromis dat elke coalitiepartner beloonde, waren duidelijke signalen dat minister-president Jambon beseft dat iets moest veranderen, na jaren van vetes, fouten en schandalen. Maar dat optimisme staat meteen al voor een moeilijke horde. Het advies van de Raad van State over het stikstofdecreet zal begin oktober het conflict in de Vlaamse regering weer doen oplaaien.

Politiek mag misschien slecht theater zijn, maar beleid mag geen slechte komedie worden.

Er is nog altijd een ongelofelijke patstelling in het stikstofdossier: de industrie versus de boeren. We dreigen terug te vallen op het pure machtsspel over het antwoord op de vraag ‘krijgen de N-VA en Open Vld samen cd&v op de knieën?’ Er is de voorbije weken weinig vooruitgang geboekt. Integendeel zelfs. Vorige week kaartte VILT, de denktank van de landbouwsector, aan dat een vage formulering in het voorstel voor het stikstofdecreet betekent dat 7.000 van de 8.000 veehouders geen nieuwe vergunning zouden krijgen. De reactie van de Vlaamse regering, in de trant van ‘dat halen we er wel uit, samen met de fouten die de Raad van State zal opsommen’, was te laconiek.

‘Foutje, moet kunnen.’ Dat was steevast het antwoord, wanneer Handige Harry in de tv-reeks Bassie & Adriaan per ongeluk zijn baas, Baron Van Neemwegen, opblies. Politiek mag misschien slecht theater zijn, maar beleid mag geen slechte komedie worden. Alleen al in het stikstofdecreet staan miljarden aan welvaart op het spel. Het gaat niet enkel om de boeren, maar om de hele keten errond: van veevoederfabrikanten en andere leveranciers tot de voedingsindustrie. ‘Foutje, moet kunnen’ is jammer genoeg al in veel andere dossiers de samenvatting van het werk van deze Vlaamse regering geweest.

Ze leert wel uit haar fouten. Kijk maar naar de kinderopvang. De 270 miljoen euro extra is meer dan te verantwoorden en verdient zichzelf terug. Het is nodig om de werkzaamheidsgraad op te krikken, nu door de vergrijzing iedereen ‘die poten en oren heeft’ maximaal aan het werk moet. Het probleem is dat deze Vlaamse regering al te vaak gedacht heeft dat alleen geld of subsidies geven een probleem oplost. Het dossier van de kinderopvang bewijst dat meer dan alleen extra geld nodig is. De kwaliteit moet omhoog. Daarvoor moet het aantal kinderen per begeleider omlaag. Het toezicht op de sector, een echte kerntaak, was de voorbije jaren ontoereikend. De gevolgen zijn dramatisch.

Ook in andere dossiers ging de regering ver onder de lat door. De Vlaamse regering mag het oneerlijk vinden dat ze in de geschiedenisboeken als de slechtste gerangschikt kan worden, maar haar enige verdediging luidt dat ze de minst slechte begroting van het land en een al bij al coherente visie heeft. Dat weegt niet op tegen de krakkemikkige uitvoering: de juridische onzekerheid over stikstof, het lerarentekort, de PFAS-vervuiling, de dood van een baby door het manke toezicht op de kinderopvang, enzovoort.

Dat alles is extra ontgoochelend, omdat dit de beste Vlaamse regering ooit had moeten zijn. In 2019 startte ze met een gezonde begroting en een goed draaiende economie. Bovendien was de coalitie ideologisch homogeen. Alle partijen hadden meer dan tien jaar bestuurservaring en een netwerk van ervaren sherpa’s en kabinetsmedewerkers, om een snelle besluitvorming te smeren. Het is compleet anders uitgedraaid. De bitse campagne van de verkiezingen van 2019 is nooit gestopt. De vlotte Septemberverklaring is een bewijs dat het anders kan. De Vlaamse regering heeft inderdaad nog 250 dagen om met daden te antwoorden. Het is haar enige kans om het vertrouwen van de burger en de ondernemer terug te winnen.

Lees ook: