‘Didier Reynders (MR) heeft de sleutel’

De N-VA heeft dan wel de verkiezingen gewonnen, aan Franstalige kant wordt een nieuwe tripartite voorbereid. Tenzij Didier Reynders roet in het eten gooit. Trends-redacteur Alain Mouton maakt een analyse van de federale verkiezingen 2014.

Op de verkiezingsavond is het altijd interessant even te kijken naar wat aan de andere kant van de taalgrens gebeurt. En bij de Franstalige partijen was de boodschap op RTL en RTBF duidelijk: de N-VA is in Vlaanderen de grote winnaar, maar de traditionele partijen hebben er ook sterk gescoord en de schade beperkt. Een aantal kopstukken van de MR, de PS en het cdH liet duidelijk weten dat ze hopen dat hun Vlaamse partners de N-VA de komende maanden na lange onderhandelingen zullen laten vallen.

Bovendien is de winst van de N-VA te danken aan de aanwas van extremistische stemmen die van het Vlaams Belang komen, zo stelde PS-voorzitter Paul Magnette. Lees: met een partij die steunt op zo’n radicale achterban, vallen geen akkoorden te sluiten. Ook sp.a-kopstuk Johan Vande Lanotte gaf voor de televisiecamera’s mee dat een klassieke tripartite op federaal niveau perfect mogelijk is. Meteen lijkt het erop dat de N-VA wel de leiding zal nemen van de federale onderhandelingen, maar dat Bart De Wever en co zich uiteindelijk zullen vastrijden. Al kan dat best maanden duren.

We zitten hier wat in het scenario van 1991, naast de beruchte Zwarte Zondag die sinds deze Gele Zondag slechts een verre herinnering is. Toen heeft Laken één van de winnaars van de verkiezingen, Guy Verhofstadt van toen nog PVV, het veld in gestuurd om een paarse coalitie te vormen. Hij ging snel uit de bocht en uiteindelijk kwam een klassieke rooms-rode regering aan de macht met Jean-Luc Dehaene als premier. Nu ziet het ernaar uit dat Elio Di Rupo zich na lange onderhandelingen en het droppen van de N-VA door de klassieke Vlaamse partijen kan opmaken voor een tweede mandaat.

Een centrumrechtse herstelregering lijkt dus uitgesloten. Al zijn er twee factoren die er toch kunnen voor zorgen dat de regering-Di Rupo II er niet komt. En daarvoor ligt de sleutel aan de andere kant van de taalgrens.

Ten eerste is er de figuur van Didier Reynders. De MR-toppoliticus droomt allang van het premierschap. En hij weet dat dat enkel mogelijk is met een anti-PS-coalitie waar de N-VA deel van uitmaakt. Zuiver mathematisch is dat perfect mogelijk. De MR die in Brussel sterk is en in Wallonië wint, terwijl de PS klappen krijgt, is voldoende om een federale regering te vormen met de Vlaamse as N-VA-CD&V-Open Vld. Tel daar nog het cdH bij en er is een riante meerderheid, weliswaar niet in Wallonië. Wil Reynders deze gok wagen en een ploeg leiden die lijkt op de herstelregeringen van de jaren tachtig? Enkel hij weet het antwoord, maar het is bekend dat de federale ploegen uit die periode Reynders’ leermeester Jean Gol als nummer twee hadden. Het zou de ultieme bekroning voor Reynders zijn om zijn meester te overtreffen. Wel zal zo’n federale ploeg aan Waalse kant amper 44 procent halen.

Een andere factor is de sterke score van de extreemlinkse PTB, die boven de kiesdrempel uitkomt. Die partij zal de PS in de Kamer vijf jaar lang aanvallen op haar linkerflank. Wie wil met de PS in een federale regering die constant onder druk staat van de postcommunisten? Zelfs Waalse partijen als het cdH en de MR zullen twee keer nadenken vooraleer ze met zo’n instabiele PS in een regering stappen. Ook al omdat er veel Waalse socialisten zijn die al voor de verkiezingen hadden duidelijk gemaakt liever voor de oppositie te kiezen.

Het worden spannende weken in de Wetstraat en rond het koninklijk paleis.