De VS staan voor grote internationale uitdagingen

Met zijn minachting voor de bondgenoten zal de nieuwe Amerikaanse president, Donald Trump, de chaos waarschijnlijk vergroten.

Wie de wereld wil begrijpen waarmee Donald Trump zal worden geconfronteerd, moet rapport van de Commissie voor Nationale Veiligheid lezen. “De bedreigingen waarmee de Verenigde Staten worden geconfronteerd, zijn de ernstigste en meest uitdagende sinds 1945 en omvatten de mogelijkheid van een grote oorlog op korte termijn.” De VS moeten misschien meerdere regionale conflicten tegelijk uitvechten, die kunnen samensmelten tot een wereldwijde oorlog. Het land is daar volgens de commissie niet klaar voor.

De nieuwe president erft verschillende crisissen. De VS steunen twee bondgenoten die langdurige oorlogen uitvechten: Oekraïne en Israël. De spanningen in Azië lopen op. Er kunnen conflicten ontstaan over Taiwan, de Korea’s of de Filipijnen. De problemen zijn des te moeilijker te beheersen, omdat vier prominente autocratieën – China, Rusland, Iran en Noord-Korea – het steeds beter met elkaar kunnen vinden. Ook de nucleaire dreiging neemt toe. Elke crisis is in toenemende mate verbonden met bredere geopolitieke rivaliteiten.

Tijdens de campagne laveerde Donald Trump tussen de hyperbool over een dreigende “derde wereldoorlog” en lichtzinnigheid over hoe gemakkelijk hij die zou kunnen voorkomen, zonder te zeggen hoe hij dat denkt te doen.

Wat hij zal doen, is moeilijk te voorspellen. Trump staat aan het hoofd van een Republikeinse Partij die drie grote stromingen omvat. De eerste wil de vooraanstaande plaats van de VS in de wereld behouden. Amerika moet zowat overal zegevieren, stellen zij. De tweede stroming stelt dat de VS gevaarlijk overbelast raken en dat het beter is de beperkte middelen te concentreren waar ze het belangrijkst zijn: in Azië. De derde stroming zijn de voorstanders van terughoudendheid, die willen dat Amerika minder het voortouw neemt in de wereld.

De keuzes van Trump voor het invullen van functies omvatten het hele spectrum. Marco Rubio, zijn keuze voor minister van Buitenlandse Zaken, is een conventionele Republikeinse havik. Mike Waltz, genoemd als adviseur nationale veiligheid, wil dat de VS focussen op Azië. Peter Hegseth, de keuze voor minister van Defensie, neigt naar isolationisme.

Trump heeft ook zijn eigen drijfveren: een obsessie voor handelstekorten en tarieven, een minachting voor bondgenootschappen en het verlangen deals te sluiten met autocraten. Verwacht dus hernieuwde handelsoorlogen; dreigementen om bondgenoten in de steek te laten of opnieuw te onderhandelen; het gedeeltelijke of volledige einde van de Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne; meer speelruimte voor Israël; meer economische druk op Iran; en toenemende spanningen met Mexico.

Grote sprong

Een grote vraag is of en met hoeveel Trump de Amerikaanse defensie-uitgaven zal verhogen. De Commissie voor Nationale Veiligheid adviseerde een pad naar het uitgavenniveau van tijdens de Koude Oorlog (5 tot 17% van het bbp). Dat is een grote sprong in tijden van gespannen overheidsfinanciën. Het federale tekort zal naar verwachting 6 procent van het bbp bedragen en nog aanzienlijk toenemen door Trumps plannen om de belastingen te verlagen.

Anton La Guardia, redacteur Diplomatie