Trump zal abortus niet verbieden in de VS: de staten beslissen

Kamala Harris greep in de campagne voor de presidentsverkiezingen elke gelegenheid aan om ervoor te waarschuwen dat Donald Trump abortus nationaal zou verbieden. Zal dat in 2025 gebeuren?

Hoewel de terugkeer van Donald Trump slecht nieuws is voor de reproductieve rechten in Amerika, is het onwaarschijnlijk dat hij abortus in het hele land zal verbieden. Ten eerste zou het erg moeilijk zijn zo’n wetgeving aan te nemen. De Republikeinse Partij heeft daar niet de vereiste supermeerderheid voor in het Congres. Ten tweede heeft Trump herhaaldelijk gezegd dat hij zijn veto zou uitspreken, zelfs als zo’n wetsvoorstel op zijn bureau terecht zou komen.

De strijd over reproductieve rechten zal nog altijd vooral op het niveau van de staten worden uitgevochten. In acht van de tien staten die er op 5 november een referendum over hielden, stemde een meerderheid van de Amerikanen voor het beschermen van de toegang tot abortus – hoewel in het geval van Florida niet genoeg om de drempel van 60 procent te halen. In de meeste gevallen betekent het dat de bescherming van de toegang tot abortus zal worden vastgelegd in de grondwet van de staat.

Maar ondanks Trumps volgehouden bewering dat het aan de staten is om te beslissen over het abortusbeleid, staat slechts de helft van de Amerikaanse staten zulke referenda toe. Gouverneurs in Republikeinse staten zullen de toegang tot abortus blijven blokkeren. Slimme Republikeinse politici zullen zo’n verbod herdefiniëren als een ‘vangrail’ of een ‘veiligheidslimiet’, in het besef dat strenge verboden impopulair zijn: slechts 9 procent van de Amerikanen vindt dat abortus in alle gevallen illegaal zou moeten zijn.

Naar de rechtbank

De belangrijkste veldslagen zullen in 2025 waarschijnlijk in de rechtszaal plaatsvinden. Inspanningen in staten die abortus verbieden, zullen zich richten op pogingen om de stroom van abortuspillen naar zulke staten en de uitstroom van patiënten naar andere staten te stoppen. En omdat het Hooggerechtshof in 2022 de kwestie weer in handen van de staten gaf, zal het zich in 2025 misschien opnieuw over de kwestie moeten buigen. Discussies over de jurisdictie over het interstatelijk verkeer voor abortus, de beschikbaarheid van abortuspillen en verplichtingen rond noodvoorzieningen zouden allemaal kunnen opflakkeren.

Op federaal niveau heeft Donald Trump wel een aantal hefbomen. Zo heeft hij macht over de belangrijkste agentschappen die betrokken zijn bij de uitvoering van het abortusbeleid. Hij zou een uitvoerend bevel kunnen uitvaardigen, waarin hij instanties opdraagt strenger toe te zien op de toegang, bijvoorbeeld door onder het mom van nationale veiligheidsmaatregelen het interstatelijke verkeer of de verstrekking van abortusmedicijnen aan minderjarigen aan banden te leggen.

Waarschijnlijk zal de toegang tot abortus in 2025 niet overal gelijk zijn in de Verenigde Staten. Het is slechts een kwestie van tijd voordat iemand een zaak wegens doodslag aanspant namens een vrouw die haar leven verloor, omdat artsen te bang waren haar de medische zorg te bieden die ze nodig had.