‘De millennials moeten niet te veel zeuren’

Heb geen medelijden met de millennials, zij zullen medelijden hebben met uw lot. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

Slechts 15 procent van de Belgen gelooft dat kinderen het beter zullen hebben dan hun ouders. De Belgen dwalen. Dat pessimisme is misplaatst en ongefundeerd. Het meest waarschijnlijke scenario is dat zowel de jonge als de volgende generaties de klaagmuur mogen afbreken.

De millennials en hun nakomelingen zullen het beter hebben. Alleen al een betere gezondheidszorg zal hun leven verlengen en beter maken. Ook materieel zullen ze niets tekortkomen. De hemel kan altijd op ons hoofd vallen, maar de kans is groter dat de welvaart per kop blijft toenemen dan dat verarming het lot van uw kinderen wordt. Heb geen medelijden met hen, zij zullen medelijden hebben met uw lot.

Dat ingebakken pessimisme is u vergeven, want het is genetisch geprogrammeerd. Sinds de mens op aarde vertoeft, is stagnatie zijn lotsbestemming. De welvaart per kop werd geplafonneerd door de beperkte beschikbare hoeveelheid voedsel en energie. Goede tijden werden per definitie gevolgd door slechte tijden, om bevolkingsoverschotten af te romen. Malthus regeerde de planeet.

De mens ontsnapte slechts 200 jaar geleden aan die ketens dankzij de industriële en wetenschappelijke revolutie. Voorspoed en vooruitgang werden plots zo vanzelfsprekend, dat ons verstand het nog altijd niet kan geloven.

Toegegeven, de welvaartstoename staat zeker in onze contreien op een heel laag pitje. We mogen al blij zijn met een jaarlijkse groei van 1,5 procent. In dat tempo gaat er een generatie over om het verschil te zien. En de gemiddelde twintiger of dertiger heeft best wel wat kopzorgen. Een betaalbare woning? Veel succes voor wie geen dubbel inkomen verdient of ouderlijke steun krijgt. Werkzekerheid? Ja, voor wie over de nodige vaardigheden beschikt, maar voor de risicogroepen blijft het harken. En dan spreken we nog niet over de gevolgen van de digitalisering en artificiële intelligentie.

Overheidsfinanciën die de billijkheid tussen de generaties bewaken? Niet voor de werkenden die nu belasting betalen. Ze erven samen met een hoge belastingdruk een hoge overheidsschuld en een nog niet opgelost vergrijzingsvraagstuk. Daarbovenop krijgen de jongeren een mondiaal klimaatprobleem en toenemende geopolitieke instabiliteit in de maag gesplitst.

Economisch vliegwiel

Toch zijn de voorbije 200 jaar geen aberratie in de geschiedenis van de mens. Onze vindingrijkheid zal het economische vliegwiel aan de praat houden, als er een minimum aan degelijk bestuur en een gecorrigeerde marktwerking zijn. Vooruitgang is trouwens een kwestie van moeten, want er is geen weg terug. Onze complexe samenleving kan niet meer omgaan met achteruitgang en inleveren.

Die noodzakelijke vooruitgang is niet in steen gebeiteld en vraagt een beleid dat verder kijkt dat de waan van de dag, op alle niveaus. De zomerakkoorden op federaal en Vlaams niveau lijken eerder op een wenslijstje van partijen en belangengroepen dan op ‘historische’ deals die de toekomst voorbereiden. Voor de politieke klasse is de kunst van het akkoord belangrijker geworden dan de inhoud van het akkoord.

Ministers verwachten een staande ovatie voor hun nachtelijke evenwichtsoefening, maar de nuchtere waarnemer kijkt fronsend naar het tekort aan daadkracht en samenhang. Een vergoeding voor de Arco-beleggers in ruil voor een noodzakelijke versnelde degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen, daar krijg je geen schoonheidsprijs voor. Het eerste deel van de deal moet nog een passage langs Europa overleven, het tweede deel moet nog langs het kabinet-Peeters. De torpedo’s liggen langs beide kanten al in het water.

Waar blijven maatregelen zoals de verdubbeling van de overheidsinvesteringen, het koppelen van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting en het efficiënter maken van de overheid, om het pad te effenen voor een verdere lastenverlaging? Het beleid van pappen en nathouden neemt geen hypotheek op de betere vooruitzichten van de volgende generaties, maar dat is geen excuus om moeilijke beslissingen vooruit te schuiven. Die 85 procent pessimisten gelijk geven is het laatste wat je wil doen.