De Fed maakt zich klaar om inflatie harder aan te pakken

De Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, zal de oplopende inflatie iets assertiever aanpakken, maar houdt nog een slag om de arm mocht de economische groei vertragen.

De Amerikaanse centrale bank heeft tijdens haar laatste bestuursvergadering van de afgelopen dagen haar economische vooruitzichten aanzienlijk bijgesteld tegenover september. Volgens de Fed zal de economische groei dit jaar 5,5 procent bedragen. In september was dat nog 5,9 procent.

Inflatie niet langer tijdelijk

Maar op de financiële markten waren alle ogen gericht op de inflatievooruitzichten. Die liggen nu een pak hoger dan drie maanden geleden. De inflatie zal voor dit jaar 5,3 procent bedragen, meer dan een procent hoger dan de geschatte 4,4 procent van in september. De kerninflatie zal op 4,4 procent afklokken, tegenover 3,7 voordien. Voor volgend jaar verwacht de Fed ook hogere inflatiecijfers met 2,6 procent voor de bredere korf en 2,7 procent voor de kerninflatie.

De Amerikaanse centrale bank heeft de laatste weken, met Fed-voorzitter Jerome Powell op kop, een scherpe bocht gemaakt wat betreft de inflatievooruitzichten. Sinds het prijspeil in de lente van dit jaar begon te stijgen heeft ze altijd volgehouden dat die stijging tijdelijk was. Daar is ze nu vanaf gestapt.

De vraag is hoe ze op die verhoogde inflatieverwachtingen zal reageren. Tijdens haar laatste vergadering had ze al beslist om het opkoopprogramma van obligaties, de zogenaamde quantitative easing (QE), terug te schroeven. Die eerste aankondiging veroorzaakte weinig deining op de financiële markten, omdat Fed-bestuurders er ruim vooraf over hadden gecommuniceerd.

Woensdag heeft de Fed beslist om de QE versneld terug te schroeven, waardoor het programma in maart zal aflopen en ze vanaf april geen obligaties meer op de financiële markten zal opkopen. Daarmee verdwijnt een belangrijke speler op de financiële markten, die daar voorlopig vrede mee lijken te nemen.

De belangrijkste parameter is echter wat de Fed met de rente zal doen. De Fed-bestuurders staan veel meer open voor renteverhogingen volgend jaar dan ze drie maanden geleden deden. Uit hun projecties is de gemiddelde verwachting van het bestuur dat er volgend jaar drie renteverhogingen volgen, en dat de beleidsrente eind 2022 op 0,9 procent staat. Momenteel staat die op 0,25 procent. In 2023 zouden er nog minstens drie renteverhogingen volgen. Een jaar geleden verwachtte bijna niemand dat de Fed voor 2023 de rente zou verhogen.

Een andere reden waarom de Fed assertiever zal reageren op de inflatie-opstoot is het herstel op de Amerikaanse arbeidsmarkt. Voor eind dit jaar verwacht het Fed-bestuur een werkloosheidspercentage van 4,3 procent en tegen eind volgend jaar zelfs 3,5 procent. ‘We gaan heel snel richting maximale werkgelegenheid’, zei Fed-voorzitter Powell in zijn speech na de vergadering. Dat is samen met een inflatie van structureel rond de 2 procent het hoofddoel van de Fed. Dat doel komt hoe langer hoe dichterbij, en daarmee ook het einde van QE, gevolgd door renteverhogingen.

Twijfel over economische groei

De financiële markten, vooral de obligatiemarkten, lijken er evenwel aan te twijfelen of de economie volgend jaar en in 2023 sterk genoeg zal zijn om die renteverhogingen te absorberen. De Amerikaanse tienjaarsobligaties blijven tegen relatief lage rendementen noteren. Veel investeerders die geen goed oog hebben in de economische vooruitzichten nemen daar hun toevlucht toe als veilige haven.

Veel hangt af van hoe de inflatie, economische groei en de coronapandemie de komende maanden evolueren. Als de inflatie hardnekkig hoog blijft, zal de Fed meer geneigd zijn om vanaf maart een eerste renteverhoging door te voeren. Het gevaar is echter dat als die inflatie niet gedreven wordt door een hogere economische vraag – maar veeleer door knelpunten in het aanbod – een renteverhoging averechts kan werken. Er is een scenario denkbaar waarin de Fed de rente verhoogt, net op het moment dat alle problemen in de wereldwijde aanvoerketens zijn opgelost en ze daarmee een mogelijk relance in de kiem smoort en zelf een recessie uitlokt.

Corona zorgt ervoor dat de puzzel nog moeilijker te leggen is voor de Fed. Momenteel is het gissen naar hoe zwaar de pandemie zal wegen op het economisch herstel door bijvoorbeeld nieuwe lockdowns of andere nadelige gevolgen van stijgende besmettingen. ‘We weten niet hoe zwaar de omikron-variant zal wegen op de vraag en het aanbod in de economie’, zei Fed-voorzitter Powell daarover. Hij gaf ook aan dat de Fed haar beleid zal aanpassen in overeenstemming met de verdere economische ontwikkelingen. ‘Het is niet omdat we nu drie renteverhogingen voorspellen dat die er zullen komen. Als de economie zou terugvallen, zullen we bijsturen’, klonk het.

De aandelenmarkten reageerden in eerste instantie positief op de laatste Fed-meeting van het jaar. Technologiebeurs Nasdaq en de sterindex S&P 500 noteerden beide hoger. Er was lang onduidelijkheid over wat de uitkomst van de meeting zou zijn, met heel veel volatiliteit op de beurs als gevolg. Nu die duidelijkheid er is, lijken de Amerikaanse beurzen hun opwaartse traject van het laatste anderhalf jaar voort te zetten.