‘De centrale bankiers zullen ons nóg pijn doen’

De zomer is wervelend van start gegaan. Iedereen werd verrast door het moeiteloos oprukken van de Wagner-groep van Jevgeni Prigozjin richting Moskou, het letterlijk in lichterlaaie staan van Franse steden na de dood door een politiekogel van de 17-jarige Nahel en de dreiging van een regeringscrisis bij ons door het optreden van minister van Buitenlandse Zaken (MR) Hadja Lahbib in de Iraanse visa-affaire.

Spectaculaire beelden, veel gedoe, veel geroep. Maar weinig relevant voor wie in het bedrijfsleven actief is. Die mensen hebben andere zorgen en kijken met een bang hart naar de rest van het jaar. Ze zien de economie almaar meer afkoelen door het agressieve beleid van de westerse centrale banken. Trends trok naar het hoofdkwartier van de Europese Centrale Bank (ECB) voor een exclusief interview met Isabel Vansteenkiste, een van de meest vooraanstaande Belgen in de ECB. Als directeur-generaal voor de internationale relaties praat ze over de haperende globalisering en de klimaattransitie, maar ook een vooral over het rentebeleid.

Zolang de centrale bankiers niet het gevoel hebben dat ze de inflatie onder controle hebben, is geen compromis mogelijk. Dan zullen ze de basisrente blijven optrekken.

Het is duidelijk, de ECB wil er alles aan doen om haar geloofwaardigheid terug te winnen. En dat is niet anders bij de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank. Beide belangrijke centrale banken lieten zich in 2021 en ’22 verrassen door de inflatieopstoot en grepen laattijdig in. De Fed begon pas in het voorjaar van 2022 de rente te verhogen, de ECB wachtte zelfs tot de zomer. Hoge bomen vangen veel wind en dus staan ook de centrale bankiers, met op kop Jerome Powell (Fed) en Christine Lagarde (ECB), haast voortdurend bloot aan kritiek. Maar over hun aanpak van de inflatieschok was de kritiek toch striemend en alomtegenwoordig. Er zijn wel wat schrammen gekomen op de carrosserie van onkreukbaarheid van de centrale bankiers. Vansteenkiste ontkent ook niet dat de aanpak van de inflatie niet de meest doortastende was van de jongste jaren.

En dus keert de ECB terug naar de oorsprong van haar mandaat: de prijsstabiliteit handhaven. Zolang de belangrijkste centrale bankiers niet het gevoel hebben dat ze de inflatie onder controle hebben, is geen compromis mogelijk. Dan zullen ze de basisrente blijven optrekken. ‘Kortwieken, die inflatie’ is momenteel het leitmotiv. En dat terwijl ze de rente in het afgelopen jaar al vaak en fors hebben verhoogd, en ondanks het risico dat zo’n beleid de economie in een echte recessie kan doen belanden.

Voor al wie economisch actief is, heeft dat terugwinnen van de geloofwaardigheid een prijskaartje. Heel wat industriële sectoren, zoals de chemie en de vastgoedsector,kreunen nu al onder de opwaartse rentespiraal van de centrale banken. Als ook de consumenten en dus de dienstensector almaar meer onder druk komen te staan, wordt het een lastig tweede semester.

Iémand moet een baken van stabiliteit vormen. Daarmee heeft Vansteenkiste een punt in een wereld die economisch, financieel en politiek steeds volatieler wordt. De centrale bankiers vinden dat die rol hen op het lijf is geschreven. Dan moet je natuurlijk geloofwaardig zijn en onder meer aan de wereld tonen dat je de inflatie maar even uit het oog bent verloren. De economie behoeden voor een recessie, maar ons tegelijk in een loon-prijsspiraal duwen, is ook niet de beste optie. Het wordt wel uitkijken of de centrale bankiers bij die gedachten blijven zodra de economie effectief begint af te glijden. De kans is groot dat Jerome Powell als eerste weer met de ogen zal knipperen. Het mandaat van de Fed voor prijsstabiliteit is immers minder strikt dan dat van de ECB.