De beloften van Donald Trump gewikt en gewogen in 5 categorieën: wat kan hij realiseren en wat niet?

De 47ste president van de Verenigde Staten zal minder aan banden worden gelegd dan de 45ste president, ook al zijn ze dezelfde persoon. Donald Trump zal meer respect genieten van zijn personeel, zijn partij en de rechtbanken dan tijdens zijn eerste ambtstermijn. Dat betekent niet dat hij om het even wat kan doen.

Tijdens zijn verkiezingscampagne gaf Trump twintig belangrijke beleidsprioriteiten aan, in een gedetailleerd document van zestien pagina’s. We zetten ze op een schaal van één tot vijf, waarbij categorie vijf de maatregelen zijn die er zeker komen en categorie één degene die er zeker niet doorkomen.

Categorie vijf (zeker)

In categorie vijf (zeker) staat de belofte om van “Amerika de dominante energieproducent te maken”. Dat komt omdat de Verenigde Staten, die meer vaten olie produceren dan elk ander land, volgens die metriek al de dominante producent zijn. Klus geklaard! Hetzelfde geldt voor de belofte om de Verenigde Staten naar “recordniveaus van succes” te brengen: volgens veel economische maatstaven is het land al zover. De belofte om de steden weer mooi te maken, is subjectiever, maar de grote Amerikaanse steden zijn esthetische wonderen, en dat zal in 2025 zo blijven.

Categorie vier (zeer waarschijnlijk)

Toezeggingen in categorie vier (zeer waarschijnlijk) zijn onder meer het schrappen van de dure regelgeving om elektrische voertuigen te stimuleren. President Joe Biden heeft die met een uitvoeringsbesluit ingevoerd, waardoor Trump ze ook met een uitvoeringsbesluit weer kan afschaffen, zonder dat daar wetgevend werk voor nodig is. De macht om te snoeien in de regelgeving ligt voor een groot deel bij de federale administratie, die Trump zal kortwieken, geholpen door Elon Musk.

Eveneens in categorie vier valt de belofte om de dollar te behouden als reservemunt. Het is weinig waarschijnlijk dat daar het komende jaar of de komende vier jaar verandering in zou komen. Hetzelfde geldt voor de belofte niet te snijden in Medicare of de sociale zekerheid, of de pensioenleeftijd te verhogen. De controle over het Congres zou Trump in ook staat moeten stellen zijn belastingverlagingen van 2018 te verlengen in 2025.

Categorie drie (waarschijnlijk)

In categorie drie (waarschijnlijk) staat een van Trumps grootste beloften op het gebied van binnenlands beleid: een forse verhoging van de importtarieven. Het beleidsplatform zegt daarover alleen dat de Republikeinen ‘basistarieven’ op in het buitenland geproduceerde goederen zullen steunen. Voor het universele tarief van 20 procent, dat Trump tijdens de campagne heeft beloofd, is waarschijnlijk de goedkeuring van het Congres nodig, wat een beperking is. De term ‘basistarieven’ is echter vaag.

De belofte om “mannen uit vrouwensporten te houden” zal moeilijk te realiseren zijn. Maar de regering zal een uitvoerend bevel uitvaardigen dat de deelname van transmeisjes aan vrouwensport verbiedt op scholen en universiteiten die financiering ontvangen van de federale overheid.

Categorie twee (mogelijk maar minder waarschijnlijk)

In categorie twee (mogelijk maar minder waarschijnlijk) zit een andere belangrijke belofte van Trump: “de grootste deportatieoperatie in de Amerikaanse geschiedenis uitvoeren”. Het record van de meeste deportaties in één jaar staat nu op naam van de regering-Obama, die op haar hoogtepunt iets meer dan 400.000 mensen deporteerde. De regering van Dwight Eisenhower zou in 1954 iets meer dan 1 miljoen mensen hebben gedeporteerd (het is moeilijk precies te zijn, omdat de gegevens van toen minder compleet zijn).

Als dat de maatstaf is, dan wordt het erg moeilijk dat cijfer te overtreffen zonder vals te spelen, bijvoorbeeld door iemand die aan de grens wordt geweigerd te classificeren als ‘uitgezet’. Ook “de grens dichten” zal moeilijk zijn: het aantal illegale grensoverschrijdingen was hoog tijdens de eerste ambtstermijn van Trump, tot covid-19 leidde tot een sluiting van de zuidgrens. Pogingen om migranten af te schrikken door middel van een extreem hard beleid, zoals het uit elkaar halen van migrantenfamilies, zette Trump stop nadat ze alom als wreed waren afgekeurd.

Categorie één (minst kans op slagen)

Rest nog categorie één: het beleid dat het minst kans op slagen heeft in 2025. De belofte van Trump om universiteitscampussen weer patriottisch te maken, is gedoemd te mislukken. Een patriottische universiteit klinkt als iets wat thuishoort in Peking. Studenten houden waarschijnlijk net zoveel van hun land als andere burgers, maar de kern van de grootsheid van Amerika is dat ze daartoe niet gedwongen kunnen worden, zeker niet door de president.

Wat betreft de belofte om “de vrede in Europa en het Midden-Oosten te herstellen en overal in ons land een groot Iron Dome-raketafweerschild te bouwen, volledig gemaakt in Amerika”: als president Trump de oorlog in Oekraïne kan beëindigen zonder te capituleren voor Rusland, en een duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen tot stand kan brengen, zou zijn nalatenschap die van elke president sinds Ronald Reagan overtreffen. Het is iets om naar te streven.