De balans: korte gewapende vrede voor Vivaldi

Met de begrotingsopmaak voor 2022 en een reeks arbeidsmarkthervormingen heeft premier Alexander De Croo in zijn coalitie de neuzen in dezelfde richting gekregen. Voor even. De liefdesverklaring van de Franse president Emmanuel Macron aan kernenergie hebben ze in Franstalig België ook gehoord. Dat kan straks opnieuw spanningen veroorzaken tussen de MR en de PS.

Het nieuws bleef in België door het begrotingsakkoord van begin deze week een tijd onder de radar: in Frankrijk lanceerde Emmanuel Macron zijn industrieel toekomstplan 2030. Dat verdient aandacht, want onze zuiderburen vormen nog altijd de tweede grootste economie van de Europese Unie. Macron wil dat Frankrijk de komende jaren 30 miljard euro investeert in onder meer hernieuwbare energiebronnen, maar ook in kernenergie. Het moet de Franse industrie een boost geven, en het land in tien jaar concurrentiëler maken. Het steekt in Parijs allang dat Frankrijk achter blijft op grote buur Duitsland.

Macron wil investeren in duurzame en koolstofarme energiebronnen, maar in tegenstelling tot andere EU-landen geeft hij kernenergie niet op. Integendeel. Er wordt 1 miljard euro in de sector geïnvesteerd. Macron denkt aan kleine, modulaire reactoren, die voldoende elektriciteit maar minder kernafval genereren. Frankrijk telt 56 kerncentrales, die 70 procent van de Franse elektriciteit opwekken. Het land gaat daarmee in tegen de Europese consensus dat kernenergie niet langer als een duurzame energiebron wordt beschouwd. Macron speelt niet echt soloslim, want verschillende Oost-Europese lidstaten staan op dezelfde lijn.

Het plan France 2030 duikt niet zomaar op. Het maakt een onderdeel uit van de campagne voor de presidentsverkiezingen van 2022, die nu stilaan op gang komt. Macron wil zijn herverkiezing veiligstellen met een toekomstgericht project. Door zijn keuze voor kernenergie geeft hij ook aan dat Frankrijk minder afhankelijk wil zijn van fossiele brandstoffen uit het buitenland. De Fransen die autonoom en zelfbedruipend zijn: het spreekt de mensen van Duinkerken tot Nice nog altijd aan. Tenslotte heeft kernenergie in Frankrijk een mythische status. Niet alleen omwille van de burgerlijke toepassingen. Het land is sinds de jaren zestig een militaire kernmacht, en ondanks het lidmaatschap van de NAVO beslist de Franse president autonoom hoe hij ermee omgaat. Die force de frappe staat symbool voor de Franse militaire onafhankelijkheid.

Regen in Parijs, druppels in Brussel

De investeringsplannen beheersen het Franse politieke en economische debat, en dan kun je er gif op innemen dat dat niet zonder gevolgen blijft in België. Als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel. De Franstalige politici laten zich graag inspireren door wat aan hun zuidgrens gebeurt. Het is gewoon wachten op het moment dat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez op de Franse kar springt, en in debatten en interviews steevast de kernuitstap in twijfel trekt.

Sinds november vorig jaar kwam het in de media al minstens vier keer tot wapengekletter tussen de Franstalige liberalen en de groenen over de toekomst van kernenergie. Vorige woensdag, een dag na het begrotingsakkoord, was het weer prijs. De Franstalige radiozender Bel RTL voelde federaal minister van Energie Tine Van der Straeten aan de tand. Ze kreeg de vraag of het niet jammer was dat kernenergie, toch een hulpmiddel voor CO2-reductie, wordt afgeschreven. Van der Straeten draaide om de hete brij heen. “We hebben de doelstelling van een CO2-reductie van 55 procent tegen 2030 onderschreven. Dat is een Europese doelstelling. We hebben alle klimaatmaatregelen van Khattabi goedgekeurd om dat objectief te halen.” Bouchez repliceerde op Twitter: “Minister Tinne Van der Straeten heeft geen antwoord op op de CO2-impact van de kernuitstap. Erger nog! Ze zegt dat de verminderingsdoelstelling niet verandert ondanks de gascentrales.”

Dat belooft voor de discussie rond de kernuitstap in november. De gewapende vrede in de Vivaldi-coalitie zou zo minder lang duren dan gedacht. Bouchez weet dat hij wat kan binnenhalen, als hij de druk tot op het einde hoog houdt. Zo hield hij vorige week de afschaffing van de RSZ-vrijstelling bij de aanwerving van de eerste werknemer tegen. Het systeem werd wel bijgestuurd, maar de MR-voorzitter verkocht het aan zijn achterban als een overwinning.