Chris Peeters (Elia): ‘3,5 gigawatt extra capaciteit nodig tegen 2034, maar dat is beheersbaar’

Door de versnelde elektrificatie van de Belgische economie zal het Belgische elektriciteitsverbruik tegen 2034 met de helft stijgen. Dat vraagt tegen 2034 ruim 3.500 megawatt aan extra capaciteit, bovenop de extra capaciteit van 1.700 megawatt die door de levensduurverlenging van Doel 4 en Tihange 3 wordt aangeleverd. ‘Maar we kunnen deze energietransitie aan’, zegt Chris Peeters, CEO van Elia Group.

Elia Transmission is als Belgische hoogspanningsnetbeheerder wettelijk verplicht om elke twee jaar de bevoorradingszekerheid van elektriciteit door te lichten, deze keer voor de periode 2024-2034. Dat Engie en de Belgische overheid donderdag een deal sloten over een levensduurverlenging van de kerncentrales Doel 4 en Tihange voor 10 jaar, goed voor een totale capaciteit van 1700 megawatt, is een opsteker voor die bevoorradingszekerheid. ‘Dit is goed nieuws’, zegt Chris Peeters.

De speurtocht naar megawatts

De levensduurverlenging van deze kerncentrales volstaat echter lang niet om voor bevoorradingszekerheid te zorgen in de periode 2024-2034. Elia verwacht dat het elektriciteitsverbruik vanaf 2025 flink zal stijgen, om tegen 2035 met de helft toegenomen te zijn. Vooral de elektrificatie van de industrie en de mobiliteit zal het elektriciteitsverbruik aanzwengelen. Daarnaast houdt Elia rekening met aanhoudend lagere productie van kernenergie in Frankrijk, wat Elia verplicht om extra veiligheidsmarges in de simulaties in te bouwen.

Die stijgende vraag betekent dat er een pak extra capaciteit nodig is om na 2025 de bevoorradingszekerheid te garanderen. Tegen 2029 is er 6.300 megawatt extra capaciteit nodig, en tegen 2034 gaat het om 6.900 megawatt. Een groot deel van de nieuwe capaciteit is al gevonden. Via de eerdere rondes in het capaciteitsremuneratiemechanisme (CRM) wordt al 1.700 megawatt beschikbaar tegen 2025. En de levensduurverlenging van Doel 4 en Tihange 3 zorgt nog eens voor 1.700 megawatt in de periode 2025-2034. Toch blijft er nog altijd een belangrijk restant aan nieuwe capaciteit nodig, oplopend van 1.000 megawatt in 2026 tot 3.500 megawatt in 2034. ‘Maar deze capaciteit kunnen we invullen met de tools die we hebben. Via de volgende rondes in de CRM kan de nodig capaciteit gecontracteerd worden’, zegt Chris Peeters.

Winter van 2025 kan lastig worden

De winter van 2025-2026 kan nog precair worden als de kerncentrales van Doel 4 en Tihange 3 geen doorstart kunnen maken in het najaar van 2025. De regering en Engie spraken de ambitie uit dat die flexibele doorstart mogelijk is, maar Elia wil de haalbaarheid van dat plan nog checken. Als de kerncentrales in 2025 toch tijdelijk dicht moeten om pas in de loop van 2026 opnieuw op te starten, dan wacht er een lastige winter van 2025-2026, want dan dreigt een tekort dat nog moeilijk gedicht kan worden. ‘Dan dringen zich majeure maatregelen op. Die maatregelen zullen ontoereikend, complex en duur zijn, en zijn daarom te mijden’, zegt Chris Peeters.

Flexibiliteit beperkt nood aan extra capaciteit

Die behoefte aan nieuwe capaciteit in de periode 2025-2034 zou nog een stuk hoger opgelopen zijn zonder de toenemende flexibiliteit in het elektriciteitsverbruik. Tegen 2030 kan bijvoorbeeld 70 procent van de industriële vraag verminderd worden bij schaarste. Tegen dan zou ook een groot deel van het elektrische wagenpark flexibel kunnen opgeladen worden. ‘Deze flexibiliteit vlakt de verbruikspieken af. Daardoor stijgt de nood aan extra capaciteit minder snel dan de vraag naar elektriciteit. Als de flexibiliteit volledig benut wordt, dan bespaart ons dat 3.000 megawatt aan capaciteit tegen 2034’, aldus Peeters.

Dat mes snijdt natuurlijk aan twee kanten. Bij een vertraging van de uitrol van die flexibiliteit, of als er onvoldoende geïnvesteerd wordt in het hoogspanningsnetwerk, dan stijgt de behoefte aan extra capaciteit. ‘Elke vertraging brengt het Belgische elektriciteitsbeleid in een constante toestand van crisis’, zegt Chris Peeters.  

Lees ook: