Chips op grootmoeders wijze: China gokt op verouderde technologie

In de chipindustrie komen er meer exportverboden, meer aanbod en meer creativiteit in het omzeilen van sancties.

De Verenigde Staten zullen opnieuw hoogtechnologische chips produceren, meer dan tien jaar nadat het land zijn voorsprong in de productie van halfgeleiders heeft verloren aan Taiwan. Ironisch genoeg zal TSMC, een Taiwanese chipgigant, die comeback leiden door in het komende jaar state-of-the-art chips te maken in zijn nieuwe fabriek (fab in het jargon) in Arizona. De Amerikaanse regering hoopt dat de chipmakers tegen 2030 bijna een vijfde van alle geavanceerde chips in de VS zullen produceren.

De productie van geavanceerde chips nieuw leven inblazen is één onderdeel van Amerika’s strategie; het andere is de Chinese ambities in de chipfabricage in toom houden. Sinds 2022 heeft Amerika de export van de meest geavanceerde chips en hun fabricagetoestellen naar China verboden. In reactie daarop heeft China zwaar geïnvesteerd in zijn lokale industrie. Nu Donald Trump in het Witte Huis komt, zullen de chipoorlogen heviger worden.

Tot nu gelden de beperkingen vooral voor specialistische, krachtige chips die worden gebruikt om toepassingen van kunstmatige intelligentie (AI) uit te voeren. In 2025 zullen de VS een aantal HBM-chips (High Bandwidth Memory) aan de zwarte lijst toevoegen. Chinese chipmakers, die nu al geen gebruik mogen maken van de nieuwste fabricagetools, zullen het nog moeilijker krijgen.

Niet flitsend, wel effectief

China zal zijn greep op de productie van minder flitsende maar even essentiële chips verstevigen. Chinese bedrijven breiden al een paar jaar hun capaciteit voor ‘mature-node’ halfgeleiders uit. Die onopvallende, achtergebleven chips halen misschien niet de krantenkoppen, maar ze voorzien zowat alles van energie, van televisies tot koelkasten, en zijn goed voor meer dan driekwart van de wereldwijde productiecapaciteit van halfgeleiders.

Het handelshuis Bernstein schat dat China in 2024 voor 40 miljard dollar aan chipfabricage-apparatuur heeft geïmporteerd, bijna twee vijfde van de wereldwijde verkoop. De investeringen zullen doorgaan in 2025. Het grootste deel van de geïmporteerde apparatuur gaat naar fabrieken die chips produceren met 28 nm-technologie (28 miljardste meter) en zelfs ouder. Eind 2025, wanneer die fabrieken op volle toeren draaien, zal dat leiden tot een vloedgolf van goedkope chips. Westerse halfgeleiderbedrijven zullen de impact voelen.

Pogingen van de VS om China’s toegang tot geavanceerde chiptechnologie te blokkeren, blijven gemengde resultaten opleveren. In 2023 onthulde Huawei een smartphonechip die gebouwd is op 7nm-technologie. Volgens geruchten werkt het bedrijf samen met SMIC, China’s grootste chipfabrikant, aan een 5 nm-chip. In 2025 zullen Chinese bedrijven geavanceerde chips lanceren door oudere tools tot het uiterste te drijven, hoewel slechts een klein deel van die chips bruikbaar zou zijn.
Chinese bedrijven met diepe zakken zullen manieren vinden om toegang te krijgen tot geavanceerde AI-chips. Maar hun schaarste zal Chinese onderzoekers ertoe aanzetten zich te concentreren op softwareverbeteringen en het bedenken van kleinere, efficiëntere modellen om betere prestaties te halen uit tragere chips.