CEO Carrie Lam is de tjeef van Hongkong

Carrie Lam, de politieke leidster van Hongkong, is een vat vol tegenstrijdigheden. Politiek heeft haar dat geen windeieren gelegd. Maar bij de bevolking van Hongkong heeft haar dat enkele weinig flatterende bijnamen opgeleverd.

Behalve op de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China is in Azië alle aandacht gericht op de aanhoudende straatprotesten in Hongkong. De massabetogingen die sinds februari aanslepen, zijn een reactie op de controversiële uitleveringswet waarmee Hongkong criminele verdachten zou mogen uitleveren aan China om daar berecht te worden.

Het wetsvoorstel kwam van Carrie Lam, de Chief Executive of CEO van Hongkong. Zij werd steeds meer het doelwit van de betogers, niet enkel vanwege de uitleveringswet, maar vooral omdat ze symbool staat voor China’s groeiende machtsgreep over Hongkong.

De uitverkorene met 777 stemmen

Al sinds haar aantreden in juli 2017 is Carrie Lam het mikpunt van kritiek. In Hongkong wordt de hoogste politieke leider niet door het volk verkozen, maar door een 1194-koppig verkiezingscomité. Daarin zijn in theorie alle gelederen van de Hongkongse maatschappij vertegenwoordigd. In de praktijk domineren de pro-Chinese leden. Lams tegenstander John Tsang was veel populairder bij het volk, maar zij genoot China’s voorkeur en werd met 777 stemmen verkozen. Dat cijfer achtervolgt haar sindsdien als een van haar bijnamen.

Sommige noemen haar vastberaden, anderen arrogant volhardend. Lam is een doorzetter die niet terugdeinst voor een administratieve rel en volhoudt tot ze haar zin krijgt. ‘Workaholic’ is een beschrijving die steevast weerklinkt in de profielen van de CEO.

Door God uitverkoren

Lam groeide op in een arbeiderswijk in Hongkong en ging naar een streng geleide katholieke nonnenschool. Daar kreeg ze de discipline, de arbeidsethos en de katholieke overtuigingen ingelepeld die haar tot op vandaag kenmerken. Zo heeft ze ooit gezegd dat ze door God is uitverkoren om Hongkong te leiden.

In 1980 behaalde ze een bachelor in de sociale wetenschappen aan de University of Hong Kong, om daarna onmiddellijk aan de slag te gaan in de ambtenarij van het Aziatische eiland. Daar heeft ze sindsdien al meer dan twintig posten bekleed.

Tussen 2004 en 2006 stond ze aan het hoofd van de handelsmissie van Hongkong in Londen. Haar man en een van haar zonen wonen daar nog altijd. Dat heeft ze volgens insiders al meermaals ingezet als onderhandelingstroef. Het dreigement dat ze Hongkong voor het Verenigd Koninkrijk zou verlaten, is vaste prik om haar zin door te drijven.

Harde vechtster

Haar reputatie van kuitenbijter bevestigde ze in 2007, toen ze als minister van Ontwikkeling, ondanks massaal burgerlijk protest, doorzette met de vernietiging van een bekende pier. Binnen de administratie kreeg ze daarmee de bijnaam van ‘harde vechtster’.

Toch nam ze vaak het lot van burgers ter harte. Zo heeft ze eigenhandig de terugbetaling van een duur experimenteel medicijn doorgeduwd, nadat ze een brief had gekregen van een vrouw die aan een zeldzame verlammingsziekte leed. Zelfs als CEO leest ze zelf nog regelmatig berichten van burgers.

Voordat ze werd verkozen, was Lam sinds 2012 General Secretary, de tweede in de politieke pikorde van Hongkong. In die periode kreeg ze de bijnaam ‘The Nanny’, omdat ze verschillende keren de uitschuivers van haar mannelijke collega’s hielp bijsturen en opkuisen.

Ook toen al kwam ze in aanraking met grootschalig straatprotest. In 2014 legden tienduizenden betogers maandenlang delen van Hongkong plat. Ze eisten stemrecht en minder bemoeienis van China. Zij ging in debat met enkele protestleiders, die eisten dat de volgende CEO rechtstreeks zou worden verkozen door het volk. De ironie wil dat zij drie jaar later door pro-Chinese krachten op het hoogste politieke schavot werd gehesen.

Handpop van Xi Jinping

Sindsdien heeft ze zich vaak moeten verdedigen geen handpop van Xi Jinping te zijn. Daarin maakte ze het zichzelf niet makkelijk door meermaals vol overtuiging haar bewondering voor de Chinese leider in het openbaar te uiten.

China zit er niet op te wachten om voor haar een vervanger te vinden, maar haar reactie op de betogingen zal de roep om haar ontslag, die steeds luider klinkt, niet doen verstommen. Zo wees ze met tranen in haar ogen op de persoonlijke opofferingen die ze voor haar loopbaan heeft gedaan en verweet ze de betogers tegelijkertijd een bende verwende en ongedisciplineerde tieners te zijn. Al haar tegenstrijdigheden en katholieke inborst indachtig, zouden kwatongen bij ons haar misschien wel de bijnaam ‘de tsjeef van Hongkong’ geven.