‘Brugpensioen op 56 jaar blijft een schande’

‘Bij herstructureringen en bij bedrijven in moeilijkheden blijft brugpensioen op 56 jaar mogelijk, wat een regelrechte schande is in een periode dat duizenden vacatures openstaan.’ Dat zegt Trends-redacteur Alain Mouton.

Toen de warenhuisketen Carrefour eind januari een herstructurering aankondigde, benadrukten de regeringen van ons land dat er alles aan moest worden gedaan om de ontslagen werknemers opnieuw aan de slag te krijgen. Nog geen half jaar later houdt het voorontwerp van sociaal akkoord amper rekening met die bezorgdheid. Bij Carrefour zullen werknemers vanaf 56 jaar met SWT (stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag) of brugpensioen kunnen gaan.

Normaal is de minimumleeftijd voor brugpensioen 61 jaar. Voor zware beroepen in onder andere de bouwsector en voor mensen met een zeer lange loopbaan is dat 59 jaar. Maar bij herstructureringen en bij bedrijven in moeilijkheden is er nog altijd een uitzonderingsregime van 56 jaar.

Gebrek aan daadkracht

Waarom bestaat die uitzondering nog? Door het gebrek aan daadkracht van de regering en een hypocrisie bij de sociale partners. Volgens het regeerakkoord zou de minimumleeftijd voor brugpensioen tegen 2017 (vorig jaar dus) worden opgetrokken tot 60 jaar. Maar de sociale partners stonden op de rem.

Wanneer het om het SWT of brugpensioen gaat, ontstaat een vreemde bondgenootschap tussen vakbonden en werkgeversorganisaties. Zij hebben de verhoging van de minimumleeftijd constant uitgesteld. Brugpensioen blijft voor werkgevers blijkbaar een interessante manier om een deel van de werknemers op kosten van de gemeenschap te laten afvloeien. Rond dit Carrefour-dossier blijft het bij de werkgeversorganisatie VBO trouwens opvallend stil.

Ook de regering-Michel draagt een grote verantwoordelijkheid. Zij heeft die beslissing van de sociale partners in de Groep van Tien nooit overruled. Het is dan ook flauw dat Open Vld en de N-VA nu in de aanloop naar het afsluiten van een ‘arbeidsdeal’ pleiten voor een versnelde uitdoving van dat brugpensioen. Men kon dat al veel vroeger hebben beslist.

En zo blijft brugpensioen op 56 jaar mogelijk, wat een regelrechte schande is in een periode dat duizenden vacatures openstaan. Op die manier zal in België nooit meer dan 50 procent van de 55-plussers aan de slag zijn.

Federaal

Nu heeft de federale regering natuurlijk de mogelijkheid dat brugpensioen op een te lage leeftijd tegen te houden. Maar dat zal niet gebeuren. De federale regering hangt nog als los zand aan elkaar. En minister van Werk Kris Peeters (CD&V) en zijn entourage zijn een soort van bijhuis van het ACV geworden.

Het is dan ook flauw dat Kris Peeters in dit dossier de hete aardappel doorschuift naar zijn Vlaamse collega Philippe Muyters (N-VA). Volgens Peeters moet de Vlaamse regering over dit brugpensioen bij Carrefour een bindend advies geven aan de federale regering, die het dan niet naast zich neer kan leggen. Maar dat advies heeft enkel betrekking op het activeringstraject. Het principe van SWT op 56 jaar kan enkel door een federale regering geblokkeerd worden.

Activering kan beter

Wel heeft Kris Peeters gelijk als hij zegt dat de activering van 55-plussers door de VDAB beter kan. Het probleem is dat die begeleiding kafkaiaanse trekken heeft gekregen. Zo is er een onderscheid tussen passieve beschikbaarheid (enkel ingaan op aanbod), actieve beschikbaarheid (zelf werk zoeken) en aangepast beschikbaarheid (men kan een aanbod weigeren). Dat onderscheid moet weg.

Het verhaal dat de SWT’ers zich moeten aanbieden op de arbeidsmarkt en dus zeker niet verloren zijn, klopt niet. Van de 80.000 bruggepensioneerden moeten zich slechts 7000 zich beschikbaar houden. Amper 2 procent van de bruggepensioneerden vindt nog werk. Verwaarloosbaar dus.

Het systeem wordt beter afgeschaft. Sommige argumenten die gebruikt worden om het brugpensioen te handhaven, zijn trouwens te gek voor woorden. SWT bestaat eigenlijk uit een werkloosheidsuitkering met een toeslag die de werkgever betaalt. Op die toeslag worden zeer hoge sociale bijdragen geheven. Volgens de vakbonden is dat goed nieuws, want dat financiert de sociale zekerheid. De normale redenering zou moeten zijn dat een normale baan de beste manier is om de sociale zekerheid te spekken.