Waarschuwing voor wereldeconomie: ‘Ik heb geen wauw-gevoel na Black Friday’

De prijzenslag op Black Friday is een graadmeter voor de financiële gezondheid van de Amerikaanse consument, stelt beursstrateeg Frank Vranken (Edmond de Rothschild). De koopjesperiode biedt betekenisvolle inzichten in de staat van ‘s werelds grootste economie. Wat kunnen we concluderen?

In een eerder gesprek met Trends.be noemde Vranken Black Friday de lakmoestest voor de wereldeconomie, essentieel om het gevaar op een recessie goed in te schatten. “We zien dat de Amerikaanse consument stilaan minder sterk staat”, klonk het. “Op Black Friday krijgen we een inschatting of hij nog echt in goeden doen is.”

Wat moeten we onthouden van de fel gehypete koopjesperiode?

FRANK VRANKEN. “Dat er een belangrijk verschil is tussen shoppen in fysieke winkels en op het internet. Volgens de cijfers die we hebben van Mastercard, steeg de omzet uit de fysieke verkopen met 2,5 procent. Maar dat moet je in perspectief plaatsen. Want je moet daarin de inflatie meerekenen. Het volume valt iets lager dan vorig jaar uit.

“Dan zijn de cijfers voor online beter, want daar heb je een stijging van 7,5 procent. De evolutie van ‘online spending’ tijdens Black Friday is vanaf 2013 tot 2023 bijna verticaal gegaan, heel snel.

“Als je kijkt naar het aantal uitgegeven dollars: in 2013 zat je op 2 miljard. Dat is naar bijna 9 miljard geschoten in 2020. En nu zitten we op 9,8. Die stijging van 2020 is dus serieus afgevlakt.

“In de cijfers voor het fysieke shoppen is er ook een zeer groot verschil tussen de winkels. Degene die bijvoorbeeld nog wat van hun voorraad kwijt wilden, hebben grotere kortingen gegeven en dus meer verkocht. Opvallend is dat de interesse van de kopers opnieuw uitging naar het digitale: iPhones, elektronische gadgets, dat soort dingen.

“Dat zijn degelijke cijfers, maar geen blow-out figures, ik val er niet steil van achterover. We gaan nu nog wat meer cijfers krijgen van onder meer Mastercard en de andere kredietkaartreuzen. In het rood gaan kost tegenwoordig zo’n 20 procent. We moeten nog zien hoe, naar aanleiding van Black Friday en Cyber Monday, de wanbetalingen evolueren; die zaten wel behoorlijk in de lift.”

Er werd ook veel met ‘buy now, pay later’-diensten betaald, zo meldde onder meer de zakenkrant Wall Street Journal.

VRANKEN. “Dat toont twee dingen aan. Ten eerste dat de enorme hoeveelheid die in de covid-periode werd gespaard, stilaan op is. Ten tweede: wie zo betaalt, heeft vertrouwen in de toekomst. Ze hebben een goede of een nieuwe baan, of ze hebben een salarisverhoging kunnen afdwingen.

“De jobmarkt in Amerika is nog altijd relatief krap. Maar de jongste tijd is er al minder schaarste. Je ziet ook het werkloosheidscijfer met een half punt stijgen naar 3,9 procent. Dat is relatief veel. Als er in het verleden een stijging was met een half procent, trad er dikwijls een recessie op. Of dat deze keer ook zo is, weten we natuurlijk niet.

“Kortom, ik heb geen wauw-gevoel bij deze cijfers. Het is zeker en vast geen blow-out.”

‘Een aantal landen vermoedt dat we aan peak oil zitten’

Frank Vranken

Deals in achterkamers

Ook de oliemarkt blijft een belangrijke graadmeter voor de gezondheid van de wereldeconomie. Gisteren ging de olieprijs weer even onder 81 dollar. Donderdag komt het oliekartel OPEC+ bijeen. Match van de waarheid?

VRANKEN. “Ik denk dat OPEC+ altijd de duimen zal moeten leggen voor wat de economie doet. Voordien ging het over OPEC+ versus de centrale banken: die laatste zitten volgens de meesten aan de piek in de rentecyclus. Nu gaat het over de globale economische groeivertraging. Als die inderdaad doorzet, dan mag OPEC+ op zijn kop staan dansen. Als de vraag gewoon afneemt, dan hebben die productiebeperkingen weinig zin. Die liggen trouwens altijd heel gevoelig en worden nooit volledig door iedereen opgevolgd.

“We weten ook dat een aantal landen vermoedt dat we aan ‘peak oil’ zitten en dat het nu of nooit is voor prijzen boven de 80. Daarom denk ik dat dit voor olie best een belangrijke vergadering wordt.”

Wat betekent het feit dat de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) van plan waren om oliedeals te sluiten op de door hen voorgezeten klimaatconferentie COP28?

VRANKEN. “Ik zou daar voorlopig geen conclusies uit trekken. Er gebeurt sowieso nog altijd heel veel in de oliemarkt; heel veel deals in achterkamers. India en China worden continu platgelopen door de olieproducenten opdat zij zouden kunnen afzetten. India is een geweldig snel groeiende markt voor olieconsumptie, heeft zijn strategische oliereserves flink opgebouwd. Ook de Chinese Communistische Partij heeft beslist om, net zoals de VS, een grote strategische oliereserve aan te leggen. Maleisië is plots een hele grote uitvoerder van olie geworden. Dat heeft niets anders gedaan dan Russische Oeral-olie ingevoerd tegen goedkope prijzen, die geraffineerd en weer uitgevoerd. India doet overigens hetzelfde; op dat vlak is er veel hypocrisie. Maar het Westen kan niet zomaar verwachten dat het zijn wil kan opleggen aan al die Aziatische landen.

“Wat het voor OPEC+ betekent… dat wordt koffiedik kijken. Maar daar is intern altijd veel gekibbel geweest.”

Lees ook: