Hoewel de beurzen maandag uiteindelijk dieprood afsloten, werden er ‘s morgens tegen alle verwachtingen in geen forse verliezen opgetekend.
Dat had te maken met de verklaring van Sarkozy en Merkel van gisteren en de reactie van de Europese Centrale Bank (ECB) daarop. Sarkozy en Merkel zeggen in hun verklaring dat de parlementen in Frankrijk en Duitsland de besluiten van de Europese top van 21 juli voor eind september in wetten omzetten.
Zij verwelkomen ook de Italiaanse en Spaanse maatregelen om de begrotingssituatie en de concurrentiepositie te verbeteren. Een snelle activering van het Europese stabiliteitsfonds is ook voorzien in de besluiten van de top van 21 juli. Die voorziet ook dat dit stabiliteitsfonds actief kan tussenkomen op de obligatiemarkten. De ECB reageert hierop met nieuwe interventies, vooral ter ondersteuning van het overheidspapier van Spanje en Italië. Volgens Goldman Sachs zou de ECB voor 100 miljard euro tussenbeide komen.
De euforie na de politieke beloftes en vooral de ECB-ingrepen zal kortstondig zijn omwille van minstens vier redenen:
• De toezegging van Sarkozy en zeker van Merkel is van twijfelachtige kwaliteit. De weerstand tegen het beleid neemt hand over hand toe in Duitsland. Met de nieuwe interventies van de ECB zal die weerstand nog toenemen, want deze interventies lijken steeds meer op regelrechte monetaire financiering van overheidsschuld. De ECB verliest haar onafhankelijkheid en reduceert zich tot een verlengstuk van de politieke besluitvorming.
• Ook de andere landen moeten hun goedkeuring geven aan de besluiten van 21 juli. Vooral in Nederland, Finland, Oostenrijk en Slovenië ligt dat verre van voor de hand.
• De programma’s aangekondigd door Italië en Spanje zijn veel minder robuust dan voorgesteld. In Italië bijvoorbeeld gaat het vooral om belastingverhogingen en maatregelen die pas vanaf 2013 gaan spelen.
• De ingrepen in de besluiten van 21 juli en de interventies van de ECB veranderen weinig aan de twee fundamentele problemen: de ontreddering van de publieke financiën en de structurele tekortkomingen van de Europese monetaire unie.
