Bert Bultinck (Knack) en Stijn Fockedey (Trends Kanaal Z): ‘Met zijn Europese defensiemacht positioneert Bart De Wever zich in de voorhoede van de Europese leiders’ (podcast)

Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck en Trends Kanaal Z-hoofdredacteur Stijn Fockedey bespreken de enorme politieke en economische impact van Donald Trumps poging om de oorlog tussen Rusland en Oekraïne te stoppen. Zij doen dat in een speciale editie van de podcast-rubriek Tussen Wetstraat en Wall Street: “In een eerste fase zullen we vooral Amerikaanse wapens aankopen, onder meer om Trump te vriend te houden.”

Tijdens de voorbereiding van deze podcast maakte Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck de opmerking dat er de laatste tijd zo veel gebeurt dat je op elke week het etiket ‘historisch’ kunt plakken. Dat is deze week ook weer het geval. De Amerikaanse president Donald Trump kijkt niet om naar Oekraïne en zijn Europese bondgenoten en probeert op eigen houtje een akkoord te sluiten met zijn Russische tegenhanger Vladimir Poetin. Trump zet daarbij zelfs zonder gêne de feiten naar zijn hand en beweert dat Oekraïne de oorlog zou zijn begonnen, wat een bijna absurde omkering van de feiten is. Tegelijk wordt aan de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en de Europese NAVO-bondgenoten duidelijk gemaakt dat ze niet meer op veel Amerikaanse steun hoeven te rekenen. Na tachtig jaar lijkt zo een einde te komen aan een hechte westerse alliantie en is de toekomst van het NAV O-bondgenootschap onzeker. De Europese politici zijn al een week in crisismodus.

Weifelend reactie van Europa op Donald Trump

Toch was Europa best traag, zegt Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck. “Europa reageerde weifelend, aarzelend en niet goed gestructureerd. Later is er steviger gereageerd, vooral onder impuls van de Franse president Emmanuel Macron.” Het is een typisch voorbeeld van het verschil tussen ‘regelpolitiek’, met veel aandacht voor procedures en reglementen, en ‘gebeurtenissenpolitiek’, waarbij er snel op grote omwentelingen moet worden gereageerd, aldus Bultinck. “Bij de brexit, de verkiezing van Donald Trump en de coronapandemie was het altijd hetzelfde verhaal. De Europese Unie is heel goed in onderhandelen en reglementen opstellen. Maar als er echt iets gebeurt, wordt het veel moeilijker. Daar is het apparaat niet op voorzien.”

Ook in België duurde het even voor de Wetstraat met een heldere positie op de proppen kwam. “Je kan je afvragen,” zegt Bultinck, “waarom Bart De Wever per videocall met Macron heeft vergaderd, en niet gewoon de Eurostar heeft genomen.” Belangrijker is dat De Wever snel in de smiezen had dat de Verenigde Staten de veiligheidsgaranties voor Europa ter discussie had gesteld. Met zijn pleidooi voor een Europese defensiemacht later deze week positioneert De Wever zich “in de voorhoede van de Europese leiders”. Dat is bijzonder voor een voorzitter van de N-VA, een partij die in zijn geschiedenis verschillende, en soms zelfs tegenstrijdige boodschappen over Europa de wereld heeft ingestuurd. “Eenmaal je in de Wetstraat 16 zit, is het misschien al iets minder belachelijk om over verdere Europese integratie te praten, de zogenaamde ever closer union.”

Een factuur van een paar honderd miljard euro’s

Wat er ook de komende weken nog gebeurt, we staan voor een enorme economische inspanning. “Dit zal voor de Europese Unie jaarlijks minstens een paar honderd miljard euro’s extra aan investeringen in defensie betekenen”, zegt Trends Kanaal Z-hoofdredacteur Stijn Fockedey. “Met dat extra bedrag voor defensie en extra productiecapaciteit zouden we aan 3 procent van ons bbp voor militaire uitgaven komen. Experts gaan ervan uit dat dat voldoende is voor een goede afschrikkingsmacht tegenover Rusland. Voor België betekent dat minstens 8 miljard euro extra per jaar. Dat is heel slecht nieuws, want dat geld hebben we absoluut niet in België. We hebben een begrotingstekort van 27 miljard euro. We gaan wellicht op Europees niveau schulden moeten maken, want alleen met extra belastingen en besparingen zal het niet lukken.”

“We mogen ons ook niet rijk rekenen met terugverdieneffecten”, zegt Trends Kanaal Z- hoofdredacteur Stijn Fockedey. “In een eerste fase zullen we vooral Amerikaanse wapens aankopen, onder meer om Trump te vriend te houden. We zouden een eigen Europese wapenindustrie kunnen uitbouwen, maar de nationale belangen zullen daar wellicht een obstakel zijn. De Franse president Emanuel Macron zal niets liever hebben dat we allemaal voor Franse jachtvliegtuigen kiezen. En ten slotte zijn dit enorme investeringen die snel moeten gebeuren. Er is geen gratis geld om dat allemaal te betalen. We zullen schulden moeten maken, die ooit moeten worden terugbetaald, en moeten schuiven in onze uitgaven en mensen.”

“Het gaat enkel voldoende opleveren als we van Oekraïne een soort West-Duitsland of Zuid-Korea kunnen maken. Die twee landen hebben na een oorlog een comeback gemaakt. We gaan de taart groter moeten maken in plaats van ze te herverdelen en van Oekraïne een nieuwe sterke handelspartner moeten maken. Oekraïne heeft absoluut dat potentieel. Het land heeft veel grondstoffen en ruimte, maar vooral een enorm veerkrachtige bevolking. Het grote obstakel worden wellicht nog de Oost-Europese lidstaten. Gaan ze accepteren dat Oekraïne een sterke concurrent wordt? Die tegenstellingen wegmasseren wordt een belangrijke opdracht voor de Europese Unie.”

Luister hier naar de volledige podcast: Z 7op7 Extra editie over Donald Trump, Oekraïne en Europa.