‘Beoordeel Trump op wat hij doet, niet op wat hij tweet’

Volgens CEO Martin Gilbert van vermogensbeheerder Aberdeen Asset Management kunnen we op voorhand beter niet te negatief zijn over Trump en de brexit.

Laten we niet op voorhand te negatief zijn over Trump en de brexit. Maar laat ons evenmin de ogen sluiten voor de oorzaak van die twee fenomenen: het gevoel bij miljoenen gewone kiezers dat ze niet profiteren van de economische groei die de globalisering meebracht. Het World Economic Forum van deze week moet dan ook de plaats zijn waar we ons als bedrijfsleiders engageren om die kloof mee dicht te rijden, stelt CEO Martin Gilbert van Aberdeen Asset Management, een van de grootste vermogensbeheerders in Europa.

Het is misschien wel een volledige generatie geleden dat de politieke en economische onzekerheid in de wereld zo groot was als vandaag. Uitgerekend in dat klimaat vergaderen deze week de economische en politieke leiders op het World Economic Forum in Davos.

Twee factoren bepalen het huidige klimaat. Aan de ene kant is er de brexit, waarvan de geschatte impact zeer verregaand is. Het terug op punt stellen van normale handels- en politieke relaties van en met de Britse economie zal een meerjarig proces zijn, dat zowel positieve als negatieve punten zal inhouden. En aan de andere kant van de Atlantische Oceaan wordt eind deze week Donald Trump ingehuldigd als de 45e president van de Verenigde Staten. Trump, misschien wel de meest onwaarschijnlijke winnaar aller tijden, doet de sociale media overuren draaien over zijn vele Twitter-uitspraken en wat ze al of niet voorspellen.

Inderdaad is Trump een ander soort Amerikaanse president dan we gewend zijn. Maar we moeten hem niet beoordelen op wat hij zegt, wél op wat hij doet. Bovendien centraliseert de Amerikaanse grondwet dan wel bevoegdheden bij de president, tegelijk zijn er veel checks & balances waardoor de president lang niet alle macht heeft. Daar komt bij dat vertrouwensbarometers aantonen dat een flink deel van het Amerikaanse bedrijfsleven dat in Davos vertegenwoordigd is, goede dingen verwacht van Trumps economisch beleid. Met name de geplande hervorming van belastingen en regelgevingen, het knippen in diezelfde belastingen, het investeren in infrastructuur tot en met het snuifje protectionisme à la ‘America first’: al die dingen kunnen op bijval van het bedrijfsleven rekenen.

Daarmee is niet gezegd dat er geen vuiltje aan de lucht is, of dat Davos zomaar een praatbarak is. Dat is het verre van. Meer nog, het is bemoedigend dat de agenda dit jaar gericht is op ‘responsief en verantwoord leiderschap’. Het erkent de vaststelling dat grote delen van de samenleving zich buitengesloten en genegeerd voelen door een establishment dat uitgerekend in Davos zeer goed vertegenwoordigd is. De brexit en de verkiezing van Trump kenden immers een gemeenschappelijke aanjager: het gevoel bij miljoenen gewone kiezers dat ze niet profiteren van de economische groei die de globalisering meebracht.

Veel mensen voelen zich zenuwachtig over de toekomst, en hebben schrik dat hun banen verloren gaan door de vooruitgang van de technologie. Dat is een begrijpelijke zorg. Innovatie, of het nu om automatisering of om artificiële intelligentie gaat, verandert onherroepelijk de manier waarop veel sectoren werken. Uiteindelijk moet technologie een hefboom zijn van waar mensen toe in staat zijn, in plaats van er afbreuk aan te doen. Kijk naar de landbouw, waar het vervangen van paard en kar door machines bijna letterlijk een cyclus van economische groei ‘gevoed’ heeft. Daarbij gingen inderdaad (landbouw)jobs verloren, maar de economische kansen die gecreëerd werden, waren veel groter.

Het debat van vandaag wordt helaas veel meer getekend door die menselijke schrik voor verandering, dan door de kansen die verandering kan brengen. Leiders in Davos én elders moeten dat beseffen, en mensen helpen begrijpen dat verandering ook positief kan zijn. Verantwoord leiderschap houdt dan ook een ??dieper engagement in. Een engagement voor economische ontwikkeling die geen mensen in de steek laat, en voor rechtvaardige groei, zowel nationaal als wereldwijd. In het Verenigd Koninkrijk staat dit probleem sinds kort bovenaan de politieke agenda, zoals onlangs verwoord door Theresa May en haar inzet voor de opbouw van een ‘deelmaatschappij’. In het bedrijfsleven is het onze taak om capaciteiten gelijk te bevorderen en te belonen, en kansen te geven aan iedereen die capaciteiten heeft.