Balans van de week: Vivaldi is nu écht een zombieregering

Zelfs als de crisis rond minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib en de Iraanse visa de komende dagen ontmijnd raakt, is de Vivaldi-regering dood en begraven. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zal na deze vernedering op wraak zinnen en raketten blijven afvuren op de regering. En dus op de coalitie die hij paradoxaal genoeg zelf op de been heeft gebracht.

Symbolischer kon het niet: donderdag moest de federale regering normaal gesproken samenkomen om te praten over de fiscale hervorming die ze voor het zomerreces, dat begint op 21 juli, nog rond wil hebben. Maar daar was geen tijd voor. Alle aandacht ging naar de crisis rond minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR). Niet enkel de oppositie, ook de socialistische en de groene regeringspartijen hebben het vertrouwen in de Brusselse politica verloren. Haar rol in de toekenning van visa aan figuren dicht bij het Iraanse regime roept veel vragen op. En dan vooral haar communicatie achteraf, waarbij ze op z’n minst de indruk wekte dat ze daarover de waarheid niet had verteld.

Wat aanvankelijk een discussie over buitenlands beleid moest zijn – realistisch omgaan met dictaturen of zich vooral laten leiden door morele principes – werd al snel een partijpolitiek straatgevecht. En deze keer niet tussen de meerderheid en de oppositie, maar binnen de federale regering zelf. De PS, Vooruit, Groen en Ecolo hadden bloed geroken. De groenen hebben het nog niet verkropt dat hun staatssecretaris Sarah Schlitz ontslag moest nemen. De socialisten vinden dat de ondertussen vertrokken Brusselse staatssecretaris Pascal Smet (Vooruit) te snel is geslachtofferd. En dus willen ze op zijn minst een geste van Lahbib.

Een ontslag hoeft niet. Dat ze publiekelijk haar fout erkende en zich excuseerde, zou voldoende zijn. Maar dat zou voor Georges-Louis Bouchez de ultieme vernedering zijn, want hij is het die Lahbib in de federale regering heeft gebracht en haar als een protégée beschouwt. Hij heeft haar straks electoraal nodig om in Brussel te kunnen scoren en zo de Franstalige liberalen opnieuw te doen toetreden tot de Brusselse gewestregering.

Niemand wil nog weten van Bouchez

En daarmee zitten we bij de partijpolitieke essentie van deze crisis: het is een spelletje driebanden, waarbij de linkse federale regeringspartijen via Lahbib Bouchez proberen te beschadigen. Iedereen is zijn eigengereide optreden en constante kritiek op de Vivaldi-coalitie meer dan beu. De situatie is nu zo dat de MR-voorzitter hier enkel als verliezer uit kan komen. Ofwel excuseert Lahbib zich en dat zou op zich al een vernedering zijn voor Bouchez, want hij blijft beweren dat ze niets verkeerd heeft gedaan. Ofwel neemt de minister van Buitenlandse Zaken ontslag en dan wordt het nog pijnlijker voor haar partijvoorzitter, want dan dreigt ze politiek irrelevant en electoraal een dood gewicht te worden.

Een derde optie is dat Bouchez het been stijf houdt en dat de regering valt. Met vervroegde verkiezingen tot gevolg. Of dat de regering zich voortsleept als een minderheidskabinet tot de volgende verkiezingen. Ook dat is geen goed nieuws voor de MR-voorzitter, want wie wordt gezien als de verantwoordelijke van een regeringscrisis, krijgt in de stembus de rekening gepresenteerd.

Bouchez zal de komende maanden dus wraak willen nemen. Wat betekent dat hij elk dossier dat nog op tafel ligt zal blokkeren en raketten zal blijven afvuren op de regering-De Croo. Vergeet dus de fiscale hervorming, zelfs in een miniversie. Idem voor een mogelijke pensioenhervorming, om over het energiebeleid maar te zwijgen. Vivaldi was al een tijd doodziek, nu is het een zombieregering geworden.

Straks liberalen aan tafel maar zonder de MR-voorzitter?

De paradox daarvan is dat uitgerekend Georges-Louis Bouchez de architect van deze coalitie is. Toen de PS en N-VA in de zomer van 2020 naar elkaar aan het toegroeien waren en een basis van regeerakkoord mogelijk leek, zette Bouchez de tegenaanval in. Gesteund door Open Vld klikte hij zich vast aan de groene partijen – nu zijn aartsvijanden – om in de herfst van dat jaar de basis te leggen voor de Vivaldi-coalitie. Een regering die hij vliegensvlug daarna te vuur en te paard ging bestrijden.

Het kreeg in Vlaanderen weinig aandacht, maar een paar weken geleden meldde de Franstalige pers dat een aantal MR-kopstukken nu al nadenkt over de regeringsformatie na de verkiezingen van 2024. Er wordt gedacht aan de mogelijkheid dat Bouchez weliswaar de campagne mag leiden, maar dat hij tijdens de echte formatiegesprekken plaats moet maken voor partijgenoten die de mogelijke coalitiepartners minder snel in de gordijnen jagen. Bij de Franstalige liberalen is de vrees groot dat ze anders uit de boot vallen.

Vorige week: