‘2019 wordt spannender dan Game of Thrones’

Problematischer is dat de beleidsmakers steeds minder greep op de situatie hebben. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

2018 eindigt met ongemeen veel cliffhangers die in 2019 een ontknoping krijgen. Hoe schudt de kiezer de politieke kaarten in België? Komt er een harde brexit of keren de Britten op hun stappen terug? Escaleert het handelsconflict tussen de VS en China? Verkrappen de Amerikaanse en de Europese centrale bank te snel het monetaire beleid? Kan China de delicate oefening van schuldafbouw onder controle houden? Is de beurscorrectie de voorbode van een recessie? Drijft een avontuurlijk fiscaal beleid in Italië en Frankrijk een nieuwe wig door de Europese Unie? Overleeft Macron de gele hesjes?

Valt het kwartje elke keer naar de goede kant, dan wacht ons een verrassend goed 2019. Valt het kwartje telkens naar de slechte kant, dan belooft 2019 nog slechter uit te pakken dan nu gevreesd wordt. De kans op beide extreme scenario’s is uiteraard klein. Er is geen glazen bol nodig om een hobbelig parcours met wisselende kansen te verwachten. Problematischer is dat de beleidsmakers steeds minder greep op de situatie hebben. Het gemor bij de bevolking neemt toe, de internationale samenwerking verdampt, en de gereedschapskist van de politici en de centrale bankiers lijkt gevaarlijk leeg.

De spannendste Belgische cliffhanger is of het federale herstelbeleid van de voorbije vier jaar de verkiezingen overleeft. Een regering-Michel II is niet uitgesloten, maar er zijn diepe wonden geslagen, ook en vooral tussen de Vlaamse coalitiepartners in de federale regering. In het beste geval komt er een regering die doorgaat op de weg van lagere belastingdruk en sociaaleconomische hervormingen, los van de coalitie die gevormd kan worden. In het slechtste geval komt er een regering die het werk van de voorbije jaren afbreekt. Ook niet uit te sluiten is dat Charles Michel nog voor onbepaalde tijd op de winkel mag passen als de vorming van een nieuwe federale regering volledig spaak loopt, en als er vanuit de deelstaten onderhandeld wordt over een confederaal België. Het politieke armworstelen gebeurt tegen een achtergrond van een afbrokkelende conjunctuur en een oplopend begrotingstekort.

De spannendste internationale cliffhanger is de kantelende conjunctuurcyclus. Een aanhoudend overmatige schuldenlast maakt de wereldeconomie kwetsbaar voor de poging tot verdere normalisering van het monetaire beleid in Europa en de VS. Het krappere geldbeleid van de Amerikaanse centrale bank heeft al slachtoffers gemaakt onder de groeilanden. Ook in de VS krijgen de rentegevoelige sectoren het moeilijker, zoals de huizenmarkt, of het grote arsenaal ondernemingen dat diep in de schulden zit. Het expansieve fiscale beleid van president Trump houdt de Amerikaanse economie in 2019 nog op de rails, maar belooft moeilijkheden in 2020, als een milde inflatiedruk de kop opsteekt. De handelsoorlog tussen de VS en China zaait een onzekerheid die voor iedereen steeds schadelijker wordt. In China valt de groei terug richting 6 procent en heeft het regime een beperkte slagkracht om de economie te stimuleren. In het slechtste geval is dat alles te veel van het slechte en sukkelt de wereldeconomie in 2019 in een nieuwe recessie, waarop deze keer geen gecoördineerd antwoord komt van de G20. In het beste geval krijgen we nog wat respijt. De conjunctuurcyclus is rijp maar nog niet rot. De centrale banken zijn nog niet helemaal uitgespeeld, en met wat fiscale steun links en rechts kan weer een recessievrij jaartje gekocht worden.

De spannendste Europese cliffhanger blijft de brexit. In het slechtste geval stemt het Britse parlement de deal weg die premier Theresa May sloot met de Europese Unie, zonder dat Londen met een alternatief komt, met een chaotische crash als gevolg. In het beste geval stemt het parlement de deal ook weg, maar komt er een nieuw referendum dat kiest voor het behoud van het lidmaatschap van de Europese Unie. Kortom, 2019 belooft spannender te worden dan de finale van de televisieserie Game of Thrones. En na vele plotwendingen en de onvermijdelijke verrassingen, zal het jaar zoals elke goede serie eindigen met evenveel cliffhangers als het begon.