‘2017 kan het beste jaar worden sinds de Grote Recessie van 2008-2009’

“2017 wordt een jaar dat onwennig, vreemd en paradoxaal zal aanvoelen”, schrijft Daan Killemaes, hoofdredacteur van Trends.

U hoeft er op oudejaarsavond de champagne niet voor laten, maar 2017 is eigenlijk al enkele weken bezig. De verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten is zo’n keerpunt dat het nieuwe jaar op economisch, financieel en politiek gebied al begon op 8 november. Kalenderjaar 2017 zal kleuren tussen de krijtlijnen die sindsdien zijn uitgetekend.

8 november was het startschot voor een nieuw economisch beleid. De ster van fiscale soberheid zal tanen, terwijl oplopende overheidstekorten opnieuw geprezen zullen worden in naam van het economische herstel. Eindelijk, zullen de centrale bankiers zeggen, want zij moeten niet langer als enigen de last van het herstel te dragen. In de Verenigde Staten zal Donald Trump de fiscale zweep bovenhalen om de Amerikaanse economie vooruit te jagen. De belastingverlaging zal weliswaar minder spectaculair zijn dan beloofd en op de extra overheidsinvesteringen zal vertraging zitten, maar als Trump woord houdt, dan wordt het een beleid van te veel en te laat. De Amerikaanse conjunctuurcyclus is al ver gevorderd na zeven jaar van matig herstel. De inflatie loopt langzaam maar zeker op, terwijl de arbeidsmarkt al vrij krap is. Oververhitting dreigt richting 2018, al is dat volgens Fed-voorzitter Janet Yellen een aanbevolen strategie om het groeipotentieel van de Amerikaanse economie op te krikken.

Europa zal er niet in slagen het fiscale gaspedaal in te duwen, al is het budgettaire beleid sinds vorig jaar ook niet langer restrictief. De Europese Commissie droomt van grotere tekorten en zal zich milder opstellen tegenover zondige lidstaten, maar toch zal vooral Duitsland ook in 2017 geen zin hebben Europa in nieuwe fiscale avonturen te storten. De conjunctuur sterkt intussen ook in Europa aan, met dank aan een soepel geldbeleid, een zwakke euro, aansterkende koopkracht en een terugkerend vertrouwen bij bedrijven en gezinnen. Kruis de vingers, maar 2017 kan het beste jaar worden sinds de Grote Recessie van 2008-2009.

8 november luidde het begin van een nieuwe financieel tijdperk in. ‘Deflatie’ en ‘negatieve rente’ verdwijnen uit het jargon van de economen, om plaats te maken voor ‘stijgende inflatieverwachtingen’ en ‘hogere rentekosten’. Het einde van de 35 jaar oude trend van dalende rentevoeten is al een paar keer te veel aangekondigd om nog geloofwaardig te zijn, maar 2017 zal het definitieve keerpunt worden. Iets duurdere energieprijzen, een langzaam oplopende inflatie en een aantrekkende groei zullen de rentevoeten ondersteunen in 2017. De Amerikaanse centrale bank zal in 2017 voor het eerst in tien jaar de beleidsrente meermaals verhogen. Niet dat de rentevoeten plots door het dak zullen gaan. De wereld torst nog veel te veel schulden, waardoor te hoge rentevoeten zelfvernietigend zijn. Zeker in Europa houdt de Europese Centrale Bank met een aanhoudend expansief geldbeleid de rente aan de ketting. De spaarder zal zich daarom ook in 2017 afvragen waar dat nieuwe financiële tijdperk blijft, want de spaarrente zal belachelijk laag blijven. Op de wisselmarkten mag wel vuurwerk worden verwacht. Een krapper geldbeleid in de Verenigde Staten zal botsen met het soepele geldbeleid in Europa en Japan. De dollar zal heersen in 2017. Dat is niet zonder gevaar, vooral omdat een sterke dollar de protectionistische reflex van Donald Trump zal aanscherpen.

8 november trapte een volatiel politiek jaar af. De kiezer blijft ook in 2017 aan zet, met verkiezingen in Nederland, Italië, Frankrijk en Duitsland. De zwakke groei, de migratiestromen, de terreurdreiging, de snelle veranderingen in de economie, de globalisering, … Die factoren voeden de frustratie bij een kiezer die zich onvoldoende begrepen voelt door de politieke elite. Een parfum de révolution hangt ook in 2017 in de lucht, maar precies honderd jaar na de Russische revolutie zal het kapitalisme niet sneuvelen. 2016 bracht de brexit en Donald Trump, maar 2017 zal noch Marine Le Pen, noch Geert Wilders, noch Beppe Grillo aan de macht brengen. En Angela Merkel zal ook na 2017 de constante blijven op foto’s van vergaderingen van wereldleiders. Hou ook China in de gaten, waar sterke man Xi Jinping tijdens het vijfjaarlijkse partijcongres zijn macht wil uitbreiden. België zal in 2017 geen verkiezingen organiseren. De regering-Michel zal zich optrekken aan de eerste resultaten van de genomen maatregelen en de gunstige conjunctuur, maar zal geen tweede adem vinden. De doelstelling van een begroting in evenwicht wordt afgeserveerd, want die is geen belastingverhoging waard.

2017 wordt een jaar dat onwennig, vreemd en paradoxaal zal aanvoelen. De economische voorspoed zal het politieke onbehagen niet kunnen wegspoelen, maar het omgekeerde is wel mogelijk. Disruptie, dat vreselijke modewoord van 2016, zal ook 2017 overleven.