10 trends in het nieuwe jaar: zo wordt de wereld in 2024

Het leven gaat snel. Dit zijn tien thema’s om in de gaten te houden in het komende jaar, volgens de redactie van The Economist.

Het oplaaien van gewapende conflicten, de verschuiving van de energiebronnen in de wereld, de opgang van arti­ficiële intelligentie (AI), alles verandert met een verbijsterende snelheid. Van de situatie in het Midden-Oosten over de opkomst van elek­trische voertuigen tot de behandeling van obesitas, de dingen zien er heel anders uit dan een jaar of twee geleden. Deze tien trends zullen het komende jaar kenmerken.

1. Stemmen maar!

Over de hele wereld zijn er verkiezingen, voor meer mensen dan ooit tevoren. ­­­­­­­­­­­­Ze zullen laten zien hoe de democratie er voorstaat in de wereld. Er komen meer dan 70 verkiezingen in 2024, in landen waar ongeveer 4,2 miljard mensen wonen, meer dan de helft van de wereldbevolking. Dat betekent niet noodzakelijk dat er meer democratie is dan ooit: veel verkiezingen zullen vrij noch eerlijk zijn.

​2. De Amerikanen kiezen voor heel de wereld

Zowel kiezers als rechtbanken zullen een oordeel vellen over Donald Trump, die een kans van één op drie heeft heeft om opnieuw president van de Verenigde Staten te worden. Het resultaat kan afhangen van enkele tienduizenden kiezers in een handvol staten. Maar de gevolgen zullen wereldwijd zijn en alles beïnvloeden, van het klimaatbeleid tot de militaire steun voor Oekraïne. Het lot van de Russische president Vladimir Poetin zou weleens meer kunnen afhangen van de Amerikaanse kiezers dan van de Russische.

3. Europa moet de rug rechten

Het gevolg is dat Europa moet zorgen dat Oekraïne de militaire en economische steun krijgt die nodig is voor een lange strijd, terwijl het tegelijkertijd een pad uitstippelt naar een lidmaatschap van de Europese Unie voor het land. Dat is de enige juiste weg, en een verzekering tegen het risico dat Trump de Amerikaanse steun intrekt.

4. Onrust in het Midden-Oosten

De aanval van Hamas op Israël en Israëls vergelding hebben de regio overhoop­gehaald en het idee vernietigd dat de wereld de benar­­de situatie van de Palestijnen kan blijven negeren. Zal het een breder regionaal conflict worden? Of toch een nieuwe kans voor vrede? Voor ­Amerika, de overvraagde supermacht, is de situatie ook een test of te weten het zich kan aanpassen aan een complexere en gevaarlijke wereld.

5. Multipolaire stoornissen

Het Amerikaanse plan om meer naar Azië te kijken en meer aandacht te besteden aan de rivaliteit met het opkomende China, is ontspoord door de oorlogen in ­Oekraïne en Gaza. Ook ­Rusland is afgeleid en verliest invloed. Bevroren ­conflicten zullen ontdooien en lokale koude oorlogen maken de hele wereld warmer. De instabiliteit in de Sahel neemt toe. De wereld bereidt zich voor op meer conflicten nu Amerika’s ‘unipolaire wereld’ niet meer bestaat.

6. Een tweede koude oorlog

Terwijl de groei van China vertraagt, de spanningen over Taiwan toenemen en Amerika de toegang tot geavanceerde technologie verder beperkt, verhardt de retoriek tussen het Westen en China. Westerse bedrijven die hun toeleveringsketen minder afhankelijk van China proberen te maken, zullen merken dat zoiets niet gemakkelijk is. Ondertussen zullen beide kampen de ‘middenmachten’ in het Zuiden opvrijen, niet het minst voor hun groene grondstoffen.

7. Een nieuwe energie-atlas

De energietransitie baart nieuwe groene grootmachten. Lithium, koper en nikkel worden almaar belangrijker, terwijl olie en gas, en de regio’s waar die te vinden zijn, van hun pluimen laten. De concurrentie om groene grondstoffen ­verandert de geopolitiek en de wereldhandel. Er komen onverwachte winnaars en verliezers. Net zo goed komt er een tegen­beweging van mensen op gang die de energietransitie zien als een samenzwering van de elite.

8. Economische onzekerheid

De westerse economieën zijn nog niet uit de problemen. De rentes blijven langer dan verwacht hoog. Dat wordt pijnlijk voor de bedrijven en de consumenten, zelfs al worden echte recessies vermeden. Houd ook de banken en hun blootstelling aan commercieel vastgoed in de gaten, want daar kunnen de zaken weleens slecht gaan. China kan te maken krijgen met deflatie.

9. AI wordt een realiteit

Bedrijven gebruiken AI, de regelgevers reguleren die en de techneuten verbeteren de technologie. Het debat over de regelgeving wordt hevig. De vraag wordt gesteld of het ‘existentiële risico’ van AI geen verzinsel van conservatieve krachten is. Onverwacht gebruik en misbruik van AI zal blijven opduiken. De zorgen over de impact op de werkgelegenheid en het gevaar van een Big Brother verdwijnen niet. Vooralsnog is de grootste impact dat informatici met AI sneller kunnen coderen.

10. Een verenigde wereld?

Maar misschien worden de ideologische verschillen wel opzijgezet als de wereld geniet van de Olympische Spelen in Parijs, astronauten een lus rond de maan maken of de Wereldbeker cricket op gang wordt gefloten. Maar het is net zo waarschijnlijk dat degenen die dromen van enige wereldwijde eenheid, met een kater wakker worden.​