Maagdelijk terrein

In sommige delen van de digitale wereld is het duidelijk wie de lakens uitdeelt. Google beheerst de opzoekingen, Facebook regeert over de sociale netwerken en Amazon over de retail. Over minder bekende territoria worden in 2012 interessante gevechten geleverd: onder andere mobiel betalen, plaatsbepaling en toegevoegde realiteit.

Het kunnen marginale gebieden lijken, maar laat ons niet vergeten dat bijvoorbeeld de sociale netwerken tien jaar geleden nog een obscuur fenomeen waren. Nu gebruiken elke dag honderden miljoenen mensen ze, en ze slorpen meer onlinetijd op dan om het even welke andere activiteit, volgens een enquête van de onderzoeksfirma Nielsen bij Amerikaanse internetgebruikers. Net zoals de zoekrobots, de sociale netwerken en de onlinewinkels, hebben die veelbelovende nieuwe gebieden het potentieel om het leven van de mensen grondig te beïnvloeden. Ze moeten alleen nog veroverd worden. De vraag is wie plannen in die richting koestert.

Kijken naar Apple

Laten we beginnen bij de mobiele betalingen. Een van de eigenaardigheden van de technologische vooruitgang is dat een taxi betalen met de gsm gemakkelijker is in Nairobi dan in New York. Dat komt omdat Kenia wereldleider is in mobiele betalingssystemen, die bijzonder populair zijn in ontwikkelingslanden als alternatief voor de gebruikelijke bankverrichtingen en betalingswijzen. In de ontwikkelde wereld werden de inspanningen om portefeuilles en kredietkaarten te vervangen door gsm’s gehinderd door het gekibbel tussen banken en gsm-operators over wie de klant ‘bezit’ en wie moet betalen voor de updating van de uitrusting bij de miljoenen kleinhandelaars.

Het is uitkijken naar twee ondernemingen die in 2012 de impasse kunnen doorbreken. De eerste is Square, een starter die opgericht is door dezelfde Jack Dorsey die ook medeoprichter van Twitter was. Zijn firma maakt een klein apparaatje dat kan aangesloten worden op een smartphone en dat er een mobiele kassa van maakt die kredietkaartbetalingen kan verwerken. De volgende stap bestaat erin klanten die ooit al iets op die wijze gekocht hebben toe te laten voor volgende aankopen hun smartphone te gebruiken in plaats van hun kredietkaart.

De andere firma om naar uit te kijken, is Apple onder zijn nieuwe baas Tim Cook. Apple heeft al herhaaldelijk halfbakken ideeën opgenomen (digitale-muziekspeler, smartphone, tablet) en de sector getoond hoe het moest. In 2012 probeert het dat opnieuw te doen met mobiele betalingen door in de nieuwe versie van de iPhone een draadloze chip in te bouwen waarmee je betalingen kan doen en ontvangen. Het systeem wordt gekoppeld aan de meer dan 200 miljoen mensen die al gebruikmaken van de iTunes-dienst. Als er één bedrijf is dat van de ene dag op de andere een infrastructuur voor mobiele betalingen in het leven kan roepen, copycats uit de hoek kan lokken en een compleet nieuwe markt kan creëren, dan is het Apple wel. Om volledige compatibiliteit met oudere iPhones en Android-apparaten te verzekeren, zou Apple dan wel de logische overnemer van Square worden. Eveneens actief in die sector zijn PayPal, dat dominant is voor betaling via het desktopinternet, en Google, dat in 2011 een mobiele portemonnee lanceerde.

Partytruc

Diensten die gebaseerd zijn op locatie is een ander gebied dat nog van de grond moet komen. De gsm-operators pushen al jaren plaatsgebonden advertenties en coupons. Recenter hebben starters als Foursquare en Gowalla getracht de gebruikers van smartphones ertoe aan te zetten hun locatie te delen met de bedoeling die informatie te commercialiseren. Locatie-informatie is echter het nuttigst als ze gekoppeld wordt aan andere zaken zoals de foto’s, statusaanpassingen en aanbevelingen die gedeeld worden op sociale netwerken. Er valt daarin heel wat activiteit te verwachten in 2012 omdat de locatiestarters tegelijk concurreren en samenwerken met de grote sociale netwerken (Facebook, Twitter en Google+), die overigens blijven doorgaan met locatie-informatie te integreren in hun diensten.

Een soortgelijke situatie ontstaat in ‘toegevoegde realiteit’ ( augmented reality, AR), de sciencefictiontruc die erin bestaat informatie van het internet te projecteren op een realtimebeeld van de werkelijke wereld. Die partytruc kan nu al uitgevoerd worden met een handvol apps voor de smartphone (zoals Layar, Wikitude en Google Goggles) en sommige spelconsoles (zoals de Nintendo 3DS). Maar naarmate locatiebepaling en informatie van sociale netwerken nauwer naar elkaar toegroeien, wordt AR de logische manier om resultaten in beeld te brengen: uw vrienden uit de massa naar voren halen op een festival, bijvoorbeeld, en mettertijd ook via uw bril herinnerd worden aan de naam van de persoon met wie u spreekt op een conferentie en tegelijkertijd zijn meest recente berichten op de sociale netwerken te zien krijgen.

Ook dat is een boeiend nieuw territorium dat zowel de starters als de grote sociale netwerken in het vizier hebben. Maar ook de zoekrobotten en verkopers van hardware zijn geïnteresseerd. Op dit ogenblik is Apple het te kloppen bedrijf als het erom gaat spitstechnologie te verpakken in een elegante, gebruiksvriendelijke vorm. Pakt Apple ooit uit met een AR-bril – iGlasses misschien?

De auteur is redacteur digitale economie van The Economist.

TOM STANDAGE

Als er één bedrijf is dat van de ene dag op de andere een infrastructuur voor mobiele betalingen in het leven kan roepen, dan is het Apple wel.