“Luister voor een keer niet naar je intuÏtie”

In België ziet het consultancybedrijf Deloitte de markt van overnames en fusies stilvallen. Bijzonder onheilspellend nieuws, niet het minst voor Deloitte zelf. Jim Quigley, wereldwijd CEO, en zijn Belgische tegenhanger, Rik Vanpeteghem, weten hoe laat het is. Toch brengen ze een positieve boodschap.

Deloitte heeft meer dan 2600 medewerkers en veertien kantoren in ons land. Het is de grootste organisatie op het gebied van audit, accounting, belastingadvies, consulting en corporate finance. Het bedrijf richt zich zowel naar internationale ondernemingen als naar kmo’s, naar de publieke sector en naar de non-profit. Deloitte België is een zelfstandige organisatie en een member firm van Deloitte Touche Tohmatsu – dat in 150 landen aanwezig is.

Eind oktober publiceerde Deloitte zijn Global Economic Outlook voor het vierde kwartaal van 2008. Een werkstuk van vijf economen die het einde van de crisis al zien. De massieve injecties van overheidsgeld in de economie vormen het fundament voor herstel. En voor de belastingbetaler hoeft dat niet eens zo’n probleem te zijn, hoewel economische vertragingen, veroorzaakt door een financiële crisis, langer én harder toeslaan dan gewone groeivertragingen. Deloitte werpt zelfs al een blik op het postcrisistijdperk, met inflatie als voornaamste uitdager.

TRENDS. Sinds eind oktober is de situatie flink verergerd. Heel wat economieën zijn officieel in recessie. Blijft u geloven in de reddingsplannen van de overheden?

JIM QUIGLEY. “Ja, het zijn heel krachtige instrumenten. Het engagement is groter dan ooit. Ik ben hoopvol over de capaciteiten van Barack Obama om het vertrouwen te herstellen, zodat de Amerikaanse economie zich stabiliseert en weer begint te groeien. En als de grootste economie ter wereld weer groeit, veroorzaakt dat een rimpeleffect naar de andere markten. Vorig jaar rees de vraag in hoeverre de Amerikaanse economie nog impact had op de rest van de wereld. Nu blijkt dat alle economieën meer met elkaar verbonden zijn dan ooit.”

Het beste bewijs is wellicht dat de crisis in de VS ontstond en nu wereldwijd toeslaat.

QUIGLEY. (Ontwijkend.) “Het is noodzakelijk dat de Amerikaanse economie, de grootste ter wereld, begint te groeien.”

Volgens pessimisten zijn de reddingsplannen van de overheden een vergiftigd geschenk voor de belastingbetaler en vormen ze het ideale recept voor een volgende – grotere – crisis.

QUIGLEY. “Toch denk ik dat de proactieve maatregelen van centrale bankiers en van overheden nodig zijn. Het is in elk geval beter dan dat iedereen op zijn handen blijft zitten, hopend dat het ooit weer beter gaat. Zoals de bekende econoom Paul Romer al zei: ‘A crisis is a terrible thing to waste’. Langdurige groei laat toe dat excessen worden opgestapeld, dat inefficiëntie toeneemt. Een crisis daagt ons uit om daarmee om te gaan. Als je er op die manier over nadenkt, kun je zeggen dat het huidige klimaat opportuniteiten creëert.”

RIK VANPETEGHEM. “In de Belgische bedrijfswereld zie je nu al veranderingen. De rol van ethiek in de economie, bijvoorbeeld, zit veel meer in de hoofden van ondernemers dan enkele jaren geleden. Bedrijven beginnen meer en meer te beseffen dat ze het contact met hun klanten waren kwijtgeraakt en dat ze de behoeften van de consument niet meer begrepen. Er treedt momenteel een grootschalige mentaliteitswijziging op, die er ook voor zorgt dat de economie weer op de rails raakt.”

QUIGLEY. “Klopt. Bedrijven die de crisis op die manier in de ogen kijken, zijn sterk en worden nog sterker. Een paar zwakke spelers zullen het niet overleven. (enthousiast) Dat is nu net wat het vrijemarktkapitalisme doet. Het heeft een ingebouwd zelfcorrigerend mechanisme, wat inderdaad soms pijn doet.”

Kan het kapitalisme overleven?

QUIGLEY. “Absoluut! Maar of het er exact hetzelfde uitziet als vijftien jaar geleden? Ik denk dat de doortastende overheidsmaatregelen uiteindelijk een temperend effect hebben. Ik denk ook dat we evolueren in de richting van een nieuw regelgevend kader, waarbij de nationale regelgevers veel meer samenwerken. Een globaal raamwerk waarin nationale regelgeving blijft bestaan.”

In welke mate lijdt Deloitte onder de crisis?

QUIGLEY. “Vorig jaar was een recordjaar. Die resultaten kunnen we dit jaar niet evenaren, maar we kunnen blijven groeien. De groeimarkten, bijvoorbeeld, blijven het bij ons erg goed doen.”

En Deloitte België? Blijft het haalbaar om de omzet te doen stijgen van 300 miljoen euro naar 450 miljoen euro over vier jaar?

VANPETEGHEM. “De eerste zes maanden van dat plan zijn nu achter de rug. We zitten aan een omzetgroei van acht procent, er was elf procent vooropgesteld. We haalden de eerste doelstelling niet, maar al bij al is acht procent zeker niet slecht. We bekijken of we ons plan bijstellen voor de volgende zes maanden. We mogen niet naïef zijn en denken dat de crisis bij Deloitte wel overwaait. Er is niet alleen een impact op de cijfers, maar ook op onze business. Daarom bestuderen we hoe we sneller kunnen innoveren in onze service offering. En het is evident dat onze servicelijn mergers & acquisitions is stilgevallen – zeker de private-equitymarkt. Grote deals worden daarentegen in stilte voorbereid, voor betere tijden. Gelukkig is Deloitte België ook sterk aanwezig in de mid-market en bij de kmo’s, waar er toch nog een beetje activiteit is. Daarnaast zijn we natuurlijk een speler die een volledig gamma aan diensten aanbiedt. Ook in slechte tijden hebben bedrijven belastingadvies nodig, audits, noem maar op. Toch moet Deloitte zeer efficiënt tewerk gaan, want de crisis veroorzaakt een verhoogde prijscompetitie. Niet dat er grote anticrisisprogramma’s lopen, maar we kijken ook naar onze gebouwen, naar onze IT, enzovoort.”

Welke concrete tips kunt u geven?

VANPETEGHEM. “Slim zijn en voor één keer niet luisteren naar je intuïtie. Een voorbeeld. Als het slecht gaat, denken bedrijfsleiders dat ze dringend moeten diversi-fiëren. Dat is wellicht niet het juiste antwoord. Ze moeten focussen op hun corebusiness. Daarvoor moet je wel intelligent genoeg zijn om precies te weten wat die inhoudt. Nog een voorbeeld. Een bedrijfsleider bevindt zich in het oog van de storm en neemt draconische kostenbesparigen. Nee. Je moet erg selectief zijn in de manier waarop je snoeit in de kosten en in welke mensen je ontslaat. De schaarste aan talent wordt er alleen maar erger op, gezien de vergrijzing. En in moeilijke tijden komt het er net op aan om vertrouwen op te bouwen. Niet alleen bij je klanten, ook bij het toptalent.”

QUIGLEY. “Je kunt het natuurlijk allemaal erg zwart zien en zeggen: ‘Ik weet niet of dat bepaalde product nog zal werken in die bepaalde markt’. Als je datzelfde product echter op een andere markt dropt, zou er wel eens een enorm groeipotentieel in kunnen schuilen. Neem dus verschillende posities in, op kleinere schaal. Er zijn opportuniteiten.” (T)

Door Celine De Coster / Foto Dann