Lopende zaken tot mei 2007

Verhofstadt II schat de volgende regering wel erg hoog in. Zij zal in 2007 niet alleen Brussel-Halle-Vilvoorde moeten splitsen, onverwijld dan nog, en zelfs niet omdat de Vlaamse regering dat vriendelijk vraagt, maar wel omdat het Arbitragehof en de grondwet dat zo dicteren. Ze zal die splitsing ook moeten waarmaken op een ogenbik dat de vergrijzing van de begrotingsonderhandelingen een bijzonder lastig karwei zal maken. Er zullen een stevige conjunctuur en een forse toename van de werkgelegenheid nodig zijn om de eindjes aan elkaar te knopen, maar net in die dossiers kon deze regering niet echt uitpakken. Neen, deze regering blinkt ook in sociaal-economische dossiers uit in uitstel en afstel.

Zal Verhofstadt III kunnen wat II en I niet konden – als de stembusslag tenminste een derde rijk van de liberale voorman toelaat? Want dat de VLD zijn ziel heeft verkocht om aan de macht te blijven, zal de partij vroeg of laat duur worden aangerekend. Wie de teksten van het economische VLD-congres van volgend weekend vergelijkt met het gerealiseerde regeringswerk kan alleen maar besluiten dat het om twee totaal verschillende partijen gaat (zie blz. 44). Er is een liberale achterban die de puntjes op de i wil zetten, maar wordt geleid door een flets blauwe top met één doel: zolang mogelijk regeren. Zelfs het paradepaardje van de VLD – de lastenverlaging – staat nog grotendeels op stal. De VLD heeft wel een strategie om de lasten te verlagen, maar geen strategie om de overheidsuitgaven terug te dringen. En die zijn de jongste jaren fel gestegen, en daarom kon de fiscale druk niet dalen. De VLD kon alleen de lasten verschuiven.

En is de stijging van de overheidsuitgaven al een verworven recht, de afgesproken belastingverlaging moet in de portemonnee van de burger nog op kruissnelheid komen. De oogsttijd van Verhofstadt moet nog aanbreken, en daarom kan hij niet anders dan zich barricaderen in de Wetstraat 16, en is hij een gemakkelijk chantageslachtoffer voor PS-voorzitter Elio Di Rupo: “Snij ons niet in het vlees of de regering en de lastenverlaging liggen aan diggelen.”

Verwacht dus niet te veel VLD-principes in het toekomstige regeringswerk te vinden. Verhofstadt II zal de komende twee jaar trouwens niets meer zijn dan een regering van lopende zaken. De voorbije weken is duidelijk geworden dat de Waalse excellenties en de PS in het bijzonder de rem zullen zetten op elke diepgaande hervorming van de arbeidsmarkt of de sociale zekerheid. Met 40 % van hun electoraat dat voor de overheid werkt zijn de Waalse politici maar matig geïnteresseerd in een verhoging van de werkgelegenheidsgraad. Zelfs als er al goede wil zou bestaan, dan nog liggen de gevoeligheden mijlenver uit elkaar. Wallonië kampt vooral met een hoge jeugdwerkloosheid, Vlaanderen met een gering aantal werkende 55-plussers.

En wat de sociale zekerheid betreft: elke discussie wordt gezien als een eerste stap naar een regionalisering. Alleen al spreken over een gedeeltelijke alternatieve financiering is taboe. De Waalse politici hebben er belang bij dat het huidige Belgische systeem verder aanmoddert. Tot de dag dat ook zij zullen merken dat het land zijn houdbaarheidsdatum heeft overschreden.

Daan Killemaes Alain Mouton

Daan Killemaes Alain Mouton