Het kan een leuke traditie worden: het jaarlijkse bezoek van de studenten van het fintechbootcamp van Vlerick en hun begeleiders aan Londen. (Fintechs zijn financiële start-ups die gebruikmaken van nieuwe technologie.) Ik heb genoten van de boeiende voordrachten, maar toch vooral van de onvoorstelbare spirit bij de fintechondernemers. Je leert hoe je een smartphone perfect aan je rijgedrag kunt koppelen, zodat jonge, voorzichtige chauffeurs toch een betaalbare verzekering kunnen afsluiten. Ik begrijp niet hoe een volkomen disruptief verzekeringsmodel werkt – je betaalt alleen als je schade hebt – maar ik besef wel dat ook insurtech in volle opmars is. Ik luister naar verhalen van wat voor mij dé app van de eeuw is: een die meldt als je rits openstaat.
En ik leer vooral dat de situatie in de fintech in één jaar tijd grondig is veranderd. Het gaat er keihard toe in dat wereldje. Aanvankelijk waren de fin disruptieve businessmodellen onderuit te halen. Denkt u nog altijd dat ‘disruptieve technologie’ de naam is van het nieuwe spel? Fout! Luister liever naar Peter Hinssen: the network always wins. Een kleine fintechspeler kan de groten bijna nooit ten val brengen. Je hebt talentmanagement nodig, branding, pr, technologieplatforms en bovenal: je betreedt een mijnenveld van regulering.
Juist, de gevestigde waarde is log, gepolitiseerd, speelt het spel van gisteren, is gespecialiseerd in reorganisaties die niets opleveren en heeft ingebouwde reflexen om verandering tegen te houden. Maar ze heeft ook heel diepe zakken, een aantal dromers in dienst, soms een charismatische CEO, enkele doordouwers, en ze is omringd door… fintechconsultants die tijdig wijzen op die vervelende starters met hun lege zakken, uitgeputte medewerkers en onervaren marketers, die geen toegang hebben tot de geregulariseerde markten.
Beide kampen kunnen kiezen voor een verlies-verliessituatie. De jonge fintech kan proberen de rendabiliteit van de grote bank verder aan te tasten en dan zelf failliet gaan door gebrek aan kapitaal of ervaring. Incumbents zijn misschien log, maar niet dom. Waarom zouden ze anders seminars over fintech bijwonen en eromheen cirkelen als meeuwen rond een vuilbak aan het strand? Om aan het jonge geweld een win-winvoorstel te doen: jullie kunnen jullie processen in onze waardeketen stoppen, wij zorgen dat jullie niet failliet gaan en dat jullie eindelijk ook eens vakantie kunnen nemen, en misschien zelfs met een Porsche rijden. Langs zijn neus weg laat zo’n grote speler dan vallen dat hij heel goede contacten heeft met drie andere fintechjonkies. Kort door de bocht uitgelegd, maar de essentie is: als beide partijen slim zijn, vormen ze een onderdeel van een reusachtig netwerk, met tientallen fintechbedrijven.
Is dit allemaal wat te abstract? Ga eens naar worldremit.com. Samen met de Vlerick-studenten heb ik dat bedrijf bezocht. Ze hebben alles wat je van een starter mag verwachten. Een groot ideaal: ervoor zorgen dat gastarbeiders hun geld veilig en goedkoop kunnen versturen, bijvoorbeeld naar de Filipijnen. De incumbent Western Union verdient fortuinen op de immense kapitalen (meer dan 500 miljard dollar) die zo over de wereld verhuizen. De antiglobalisten stellen dat de gastarbeiders niet alleen worden uitgebuit door hun werkgever, maar nog een tweede keer door Western Union. Economen kunnen alleen maar vaststellen dat de markt van betalingen naar het thuisland niet bepaald efficiënt is geregeld. Maar WorldRemit verdient nog geen geld aan zijn liefdadigheid. Gelooft u echt dat Western Union zich zomaar zal laten opzijschuiven? Oké, ze lijken niet zo sympathiek als WorldRemit, maar ze vinden wel een weg om dat model te neutraliseren.
Ja, zegt u misschien, maar Apple heeft toch Nokia van de kaart geveegd? Inderdaad, maar dan zou ik graag van u nog enkele tientallen andere voorbeelden krijgen. Google was ooit een starter, maar starters worden zelden een Google. Alle lottowinnaars hebben een lotje gekocht, maar het is niet omdat je een lotje koopt, dat je wint. En zo wordt de fintechwereld, een beetje tot mijn ontgoocheling, stap voor stap een gewone sector. Maar ik heb ergere ontgoochelingen in mijn leven meegemaakt.
De auteur is professor-emeritus aan de Vlerick Business School.
MARC BUELENS
Denkt u nog altijd dat ‘disruptieve technologie’ de naam is van het nieuwe spel? Fout!
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier