Licht verbonden

De infraroodpoort is een onmisbaar accessoire van portables en kantoorcomputers geworden. Ze levert een redelijke transmissiesnelheid en maakt hinderlijke snoeren overbodig.

Infraroodtransmissie kent u van de afstandsbediening van uw tv. In de informatica wordt de techniek pas sinds enkele jaren gebruikt. Reden : bij een afstandsbediening is de hoeveelheid overgedragen informatie gering en heeft de snelheid weinig belang. Zelfs fouten in de transmissie zijn aanvaardbaar, omdat het tijdverlies dat ze veroorzaken te verwaarlozen is. In de informatica ligt de lat veel hoger. Er moeten veel meer gegevens uitgewisseld worden, de snelheid moet hoger liggen en tijdverlies als gevolg van fouten is niet accepteerbaar. Een infraroodsysteem voor computer moet dus snel en betrouwbaar zijn.

COMPATIBILITEIT.

Het volstaat dat men van televisietoestel of videorecorder verandert om te merken dat afstandsbedieningen zelden compatibel zijn : de oude werkt meestal niet met het nieuwe toestel. Dat komt omdat er geen gemeenschappelijke standaard bestaat die de verschillende fabrikanten toepassen.

Ook dat is onduldbaar in de computerwereld. Het probleem is bijkomstig in de gezinsomgeving, maar niet in de informatica, waar printers of modems van de ene fabrikant moeten samenwerken met computers van een andere. De infrarood-poorten moeten met elkaar kunnen communiceren, ongeacht de maker.

Opdat de infraroodtechnologie zich verder zou kunnen ontwikkelen, was er dus een gemeenschappelijke standaard nodig met een hoog debiet en een grote betrouwbaarheid. Zo is de Infrared Data Association (IrDA) ontstaan, een vereniging die ongeveer 150 fabrikanten van materieel en software verzamelt. Intel, IBM, Apple, HP, Microsoft, Nokia, Visa, Pentax, Logitech, Adaptec enzovoort zijn er lid.

TAL VAN TOEPASSINGEN.

De grote verscheidenheid van de samenstelling van IrDA bewijst hoe talrijk de praktische toepassingen van infrarood kunnen zijn. De belangrijkste is uiteraard het verbinden van de verschillende elementen van een computersysteem. Een infraroodverbinding heeft het voordeel dat ze onstoffelijk is, wat van kabels niet gezegd kan worden. Kabels zijn hinderlijk, rommelig en relatief onhandig. Met infrarood kent men dergelijke problemen niet. Het volstaat dat de zender en de ontvanger naar elkaar gericht zijn (in een hoek van ongeveer dertig graden) en zich op een redelijke afstand van elkaar bevinden (afhankelijk van de kwaliteit van het materieel). Snoeren zijn overbodig.

Dat is vooral een voordeel voor de gebruikers van draagbare computers, die nu randapparatuur op hun machine kunnen aansluiten zonder zich erom te moeten bekommeren of ze het juiste snoer bij zich hebben. Bovendien is de standaard goed aanvaard en kunnen ze er dus vrijwel zeker van zijn dat ze alle apparatuur met een infraroodpoort kunnen gebruiken.

DE IRDA-STANDAARD.

Wat is die standaard eigenlijk en wat definieert hij precies ? Voor IrDA was het vooral de bedoeling een goedkope standaard voor seriële communicatie te ontwikkelen. Seriële communicatie betekent dat bits na elkaar worden verstuurd. Bij parallelle communicatie worden daarentegen bytes (die meer informatie bevatten) na elkaar overgebracht. Seriële transmissie wordt meestal voor modems gebruikt, parallelle voor printers. In dit geval kent de seriële communicatie echter geen grenzen, want een infraroodverbinding kan (zoals we verder zullen zien) even goed gebruikt worden voor modems als voor printers of andere randapparatuur. De bedoeling van IrDA is dat alles wat met een snoer werkt ook met infrarood zal werken.

De erg lage kostprijs van een infraroodpoort (men zou de prijs tot minder dan 1 dollar per poort kunnen drukken) heeft vooral te maken met de geringe prijs van de componenten en de relatief eenvoudige techniek om ze samen te stellen. Dat is niet alleen positief voor de gebruikers maar ook voor de fabrikanten : een lage prijs betekent een snelle, ruime expansie. Die expansie wordt nog versneld door de gemakkelijke installatie van het systeem. De standaard geldt voor een post-naar-post-systeem.

LAAG VERBRUIK.

Zoals gezegd zou de infraroodtechniek ideaal zijn voor portables, aangezien de gebruikers geen lastige snoeren moeten meezeulen. Jammer genoeg hebben portables een nadeel tegenover kantoorcomputers : hun beperkte autonomie. Elke uitbreiding die men eraan toevoegt, verbruikt wat meer kostbare energie. Daarom definieert de IrDA-standaard een systeem dat weinig energie verbruikt, om de portables niet te veel autonomie te doen verliezen.

Daarnaast moet het systeem betrouwbaar zijn. Er mag geen sprake van zijn dat tijdens een transmissie zoveel fouten optreden dat men keer op keer moet herbeginnen voor de gegevens eindelijk zijn overgebracht. Nu is de infraroodtransmissie erg gevoelig voor externe factoren wat men “ruis” noemt. De IrDA-standaard definieert een niveau van ongevoeligheid voor ruis. In een typische kantooromgeving (verschillende lichtbronnen, neon…) moet het foutenpercentage bij een transmissie over een afstand van één meter onder 1 bit op 1 miljard blijven.

SNELHEID.

Bedrijfszekerheid is echter niet veel waard als de snelheid niet voldoet. De IrDA-standaard bepaalt twee half-duplex modi. De eerste levert een transfer op van 115,2 Kbit/s, de tweede een snelheid van 4 Mbit/s.

Bovendien is het systeem uiterst eenvoudig, zowel technisch als op het vlak van de codering. Het bestaat uit een encoder/decoder die de bits omzet in impulsen en omgekeerd, samen met een zender/ontvanger die de impulsen in de vorm van infraroodsignalen verstuurt en opvangt. Voor de codering van de informatie volstaat het de nullen in impulsen om te zetten en (gezien de vaste en gekende transmissiesnelheid) de enen in het ontbreken van impulsen.

Infraroodtransmissie is in korte tijd zeer populair geworden. Vrijwel alle portables hebben nu een infraroodpoort. Bij de kantoorcomputers verloopt de evolutie trager, maar zet ze zich duidelijk door. En als uw computer nog geen poort heeft, kunt u bij tal van fabrikanten een adapter vinden die de seriële (eventueel de parallelle) poort in een infrarood-poort verandert.

DIVERSE AANSLUITINGEN.

De (al dan niet draagbare) computer kan via de infraroodverbinding zijn gegevens ook naar een printer versturen. Op die manier vervangt de infraroodpoort de parallelle poort (minder vaak de seriële), die dan voor andere toepassingen vrijkomt. Vele merken ( HP, Canon en andere leden van IrDA) verkopen printers met een infraroodpoort. Als uw printer er geen heeft, kan u, net zoals bij uw kantoorcomputer, een adapter aansluiten op zijn communicatiepoort.

In dezelfde gedachtengang hebben fabrikanten modems met een infraroodpoort ontworpen. De infraroodsignalen zorgen dan voor de verbinding tussen modem en computer ( IBM). Infrarood kan echter ook gebruikt worden om de modem met de telefoonlijn te verbinden, zoals bij de Airplex Model 2705, een fax/modem PCMCIA-kaart die het snoer tussen de kaart en de telefoonaansluiting vervangt door een infraroodsignaal. Het systeem werkt zelfs tot op een afstand van verscheidene tientallen meters…

Natuurlijk is er ook nog de al vrij “oude” toepassing van infrarood bij de computermuizen, zoals de draadloze muizen van Logitech.

NETWERKEN.

Dezelfde technologie kan uiteraard gebruikt worden om twee computers met elkaar te verbinden. Zo kan een portable via een infraroodverbinding zijn gegevens synchroniseren met een kantoorcomputer. Het is duidelijk altijd de bedoeling het hinderlijke materiële element van de verbinding, het snoer, uit te schakelen.

Daar gaat het ook om bij de ontwikkeling van LAN-netwerken met infraroodverbindingen. Zoals al gezegd maakt de tweede transmissiemodus van de IrDA-standaard vrij hoge snelheden mogelijk, snelheden die aanvaardbaar zijn voor een klein netwerk.

De infraroodtechnologie blijft niet beperkt tot de zuivere informatica. In een aanverwant domein heeft Nokia een adapter ontwikkeld die het mogelijk maakt een GSM op een fax aan te sluiten. Andere fabrikanten werken aan infraroodverbindingen tussen telefoons en faxmachines. Weldra zullen zelfs de eerste smart cards met infraroodtransmissie het licht zien. Maar dat is weer een ander verhaal…

FABRICE CLAES

INGEBOUWDE INFRAROODPOORT Alle IBM ThinkPads zijn ervan voorzien.