Leven en loopbaan van Ajit Shetty

Avontuurlijker kan een leven haast niet zijn. We hebben het nu even niet over een twintiger die de oceaan over peddelt of een kalende boekhouder die zijn midlifecrisis bezweert met een trektocht door Antarctica, maar over een Indiase knaap die een beurs te pakken krijgt om in Cambridge te studeren en later de wereld rondreist als topmanager van een farmaceutische onderneming. Ajit Shetty, die begin maart met pensioen ging als topman van Janssen Pharmaceutica en moederbedrijf Johnson & Johnson, groeide op in Delhi als telg van de gemeenschap van de Bunts, een kaste van landeigenaren uit het zuidwesten van India. Zijn vader koos voor de ambtenarij en stond aan het hoofd van de politiediensten. Dat leverde een even interessant als internationaal netwerk op. Zelfs Lawrence Bragg, de jongste Nobelprijswinnaar in de geschiedenis, kwam geregeld langs. De natuurkundige gaf de jonge Ajit een flink duwtje in de rug met een aanbevelingsbrief voor Trinity College aan Cambridge, waar hij eerst fysica en vervolgens metallurgie studeerde.

Voorbestemd voor een carrière in de farmaceutische industrie leek Shetty niet, maar alweer zorgde een ontmoeting voor een nieuwe wending. In Cambridge werd hij smoor op de Vlaamse Christine, die er haar studies als tolk kwam afronden. De Kempendochter, met wie Shetty on-dertussen meer dan 35 jaar getrouwd is, is een nichtje van Paul Janssen, de man die Janssen Pharmaceutica op de wereldkaart zette. “Hij heeft meer dan honderd patenten op zijn naam staan. Alleen al daarom verdient hij eindeloos respect. Janssen Pharmaceutica was in research het meest productieve farmaceutische bedrijf ter wereld”, looft Shetty in zijn boek Beyond Borders – Mijn reis als ondernemer, een terugblik op zijn leven en werk, opgetekend door journaliste Erika Racquet.

De delen waarin hij vertelt over de scharnierpunten in zijn leven vormen de boeiendste bladzijden van het boek. Helaas hanteert hij de pen nogal zuinig om die levensschetsen te brengen. De werkelijke leidraad blijkt loopbaanadvies voor ambitieuze managers. In plaats van een biografie, krijgen we lessen in carrière maken en managementtips, sporadisch onderbroken door een inkijkje in zijn leven en afgerond met een pleidooi voor de farmaceutische sector. Daarin hamert hij er te-vens op dat het businessmodel onder druk staat. Het wordt steeds moeilijker om nieuwe geneesmiddelen te vinden (“het laaghangende fruit is grotendeels geplukt”), terwijl de eisen om een product op de markt te brengen almaar strenger worden. Een nieuw geneesmiddel ontdekken, ontwikkelen en goedgekeurd krijgen slorpt zo’n 1 tot 1,5 miljard euro op. Een patent is twintig jaar geldig, maar daarvan kruipen niet zelden twaalf tot vijftien jaar in de voorbereiding.

Ondanks de recente herstructureringen bij Janssen Pharmaceutica, blijft Shetty geloven in België en Europa als ontwikkelings- én productiehaarden. De Manager van het Jaar 2004 waarschuwt wel dat de landen het aantrekkelijk moeten maken om te investeren, al blijft hij mild. Die houding typeert het boek. Het blijft braaf, een beetje déjà-lu en als er een Test-Aankoop voor politieke correctheid bestond, zou dit boek beslist een topscore krijgen.

Ajit Shetty, Beyond Borders – Mijn reis als ondernemer. Lannoo, 2012, 191 blz., 19,99 euro

DAAN DUMOULIN