LEKKERNIJ WORDT LUXEPRODUCT

De chocoladesector zit op zijn tandvlees. Volgens Fairtrade Belgium (ex-Max Havelaar), het label van gecertificeerde fairtradeproducten, dreigt tegen 2020 een tekort van een miljoen ton cacao.

De cacaomarkt slaat op hol

Door de stijgende interesse van de Aziatische markten neemt de vraag naar chocolade gestaag toe, terwijl het aanbod al jaren stagneert. De aangekondigde schaarste is al voelbaar op de markten. Tot vreugde van de speculanten kent de erg volatiele cacaoprijs een sterke opwaartse trend. In januari kostte een ton cacaobonen 2921 dollar, tegenover 2274 euro het jaar daarvoor. De marktprijs steeg in 2013 met 26 procent en vorig jaar met 14 procent.

De Chinezen hunkeren naar chocolade

Fairtrade Belgium verwacht dat de vraag naar chocolade tegen 2020 wereldwijd met 30 procent stijgt. Dat valt grotendeels te verklaren door de groeiende belangstelling van nieuwe markten als India en China. Momenteel verdient de cacao-industrie niet veel aan de gemiddelde Chinees. Met een verbruik van een povere 100 gram chocolade per jaar ligt hij mijlenver achter op de Belg, die gemiddeld negen kilo per jaar verorbert. Maar met 1,3 miljard potentiële consumenten kan de geringste stijging van de consumptie per inwoner de wereldwijde vraag sterk doen toenemen en de markten zenuwachtig maken.

Schamele opbrengst

De cacaoproductie verloopt niet in de beste omstandigheden. Ze is voor 90 procent in handen van kleine producenten, die een laag rendement halen omdat hun cacaobomen te oud zijn. De klimaatproblemen en de herhaaldelijke periodes van droogte ondermijnen de productie nog meer. “De opbrengst bedraagt zowat 500 kilo per hectare, terwijl je met sommige nieuwe variëteiten 2 ton per hectare kunt oogsten”, zegt Barbara Goffin, accountmanager bij Fairtrade Belgium. Onder meer de cacaoboom Mercedes (een eerbetoon aan het beroemde Duitse merk) haalt een veel beter rendement.

De telers verdelen de kruimels

Zelfs nu de prijzen stijgen, schakelen veel cacaotelers over op andere teelten, zoals het winstgevender rubber. Doordat er zo veel tussenpersonen zijn (groothandelaars, transporteurs en distributeurs), profiteren de telers amper van de prijsstijgingen”, legt Goffin uit. Fairtrade Belgium schat dat slechts 3 tot 6 procent van de consumentenprijs naar de telers gaat. Dat zijn kruimels, zeker als je bedenkt dat het in de jaren tachtig nog om 16 procent ging. Jongeren lopen dan ook niet meer warm voor het beroep. De producenten zijn gemiddeld zestig jaar oud. Minder dan 1,8 procent van hen is jonger dan dertig jaar.

Een wereld zonder chocolade?

“Er is geen reden tot paniek. De industrie en de ngo’s volgen de situatie al enige tijd van nabij op”, sust Goffin. De impact van de schaarste op de chocoladeprijs is trouwens moeilijk te becijferen, doordat er zo veel producten van variabele kwaliteit op de markt zijn. Bij een eventueel tekort kan cacao op lange termijn gedeeltelijk worden vervangen door andere grondstoffen, zoals plantaardige oliën. “Al zou dat de kwaliteit van de producten niet ten goede komen”, geeft Fairtrade Belgium mee.

ARNAUD MARTIN