Onder grote persbelangstelling heeft op 15 juni de 33-jarige Amerikaanse evenwichtskunstenaar Nik Wallenda de Niagara-watervallen overgestoken. In sneltempo, want hij had slechts 25 minuten nodig. Zijn grootmoeder durfde de oversteek niet te volgen. Hij belde ze later op om zijn succes te melden.
Die grootmoeder is de dochter van een der belangrijkste figuren uit de leiderschapsliteratuur. Want haar vader, Karl Wallenda, was een grote inspiratie voor leiderschapsexperts.
De Wallenda-familie stamde uit Duitsland en de familieleden vormden samen de koorddansers die zich de ‘Great Wallenda’s’ lieten noemen. Toen ze ooit van het stalen koord tuimelden, deden ze dit met zoveel elegantie dat een journalist ze de ‘flying Wallenda’s’ noemde. Ze traden op zonder veiligheidsnet. Ze hadden in Madison Square Garden moeten optreden zonder veiligheidsnet (het was verloren geraakt), en de massa had hun een staande ovatie gegeven. Karl Wallenda was de patriarch. Hij zette de traditie van de familie voort en zorgde ervoor dat ze altijd werd voortgezet, ook al verongelukte menig familielid.
Karl Wallenda concentreerde zich altijd op het positieve. Hij stond positief tegenover zichzelf (het is moeilijk, maar ik heb talent, ervaring, ik kan het), tegenover de uitdaging (dit is echt moeilijk, maar het zal lukken en het zal me eeuwige roem brengen), en hij stond positief tegenover zijn medewerkers (zij hebben dit alles grondig voor mij voorbereid). Zijn weduwe (ja, de overgrootmoeder van Nik), ook een koorddanseres, vertelde later aan journalisten dat Karl nooit twijfelde, zich nooit concentreerde op het negatieve, behalve die laatste keer in San Juan, Puerto Rico. Hij concentreerde zich gedurende bijna drie maanden op niet vallen, in plaats van op de overkant te bereiken. Hij twijfelde aan het werk van zijn medewerkers en controleerde hun werk. Hij was begonnen aan een negatieve spiraal, die hij, volgens zijn weduwe, uiteindelijk moest bekopen met zijn leven, op 22 mei 1978. U kunt zijn dodelijke val overigens zien (wat had u gedacht?), op Youtube. Vandaar dat men in leiderschap en coaching spreekt van de Karl Wallenda-factor. Leiders concentreren zich op het positieve, het uitdagende, de betere toekomst. Van ‘ yes we can‘, via ‘de kracht van verandering’ tot ‘ I have a dream‘, weten leiders en pseudoleiders dat ze niet ver zullen lopen met wat cynische beschouwingen, relativerende toespelingen, en intellectuele analyses.
De Karl Wallenda-factor in leiderschap betekent dat leiders een fundamenteel positieve houding hebben. In de eerste plaats tegenover hun medewerkers. Ze willen hen doen slagen, ze willen hen succes doen ervaren. De meeste functioneringsgesprekken vergeten deze elementaire waarheid. Vaak zijn het muizenvallen die na een jaar dichtklappen. Vaak zijn het ‘objectieve’ analyses van de sterkten en zwakten van een persoon, met een morbide belangstelling voor de zwakten. Leiders zijn echter niet ‘objectief’. Leiders inspireren, en dat doen ze zelden op basis van een swot-analyse en feiten en cijfers.
Leiders hebben een positieve houding tegenover de taak. Dat is geen karwei, maar een uitdaging, het vervullen van een missie. Bij een chef leg je als metselaar een rij stenen, bij een leider bouw je mee aan een kathedraal voor de eeuwigheid. Het is daarom natuurlijk dat wie enkel aandeelhouderswaarde nastreeft zelden een leider is. Want welke medewerker wordt nu geïnspireerd door het gelukzalige idee aandeelhouders rijk te mogen maken? Neen, wij willen degelijke producten maken, klanten tevredenstellen, we willen trots zijn op het resultaat van ons werk.
Leiders hebben een positieve houding tegenover zichzelf. Dat is uiteraard een delicaat gegeven. Want overdreven zelfvertrouwen loert om het hoekje. Leiders hebben soms torenhoge ego’s. En tot op zekere hoogte is dat nodig om het vertrouwen in te boezemen bij de medewerkers. Maar langs de andere kant is leiding geven geen egotripperij. Een positieve houding betekent dan vaak ook gewoonweg een gezonde dosis humor en zelfrelativering. Maar niet op de momenten van de waarheid, als je hoog op het koord staat, dan mag niemand anders je de baas zijn. Dan ben je de numero uno.
Midden in zijn stunt over de Niagara-watervallen hield Nik Wallenda even stil en bracht hulde aan zijn overgrootvader. Een positief gebaar, de Grote Karl Wallenda waardig.
De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Leuven Gent Management School.
MARC BUELENS
Welke medewerker wordt nu geïnspireerd door het gelukzalige idee aandeelhouders rijk te mogen maken?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier