LANDSVERDEDIGING. Aktief werven

Hoe wordt het leger weer voller ? Of hoe Landsverdediging sinds de opschorting van de dienstplicht aan marketing doet.

De tekst op een deur in de CRS-gebouwen van Neder-over-Heembeek spreekt boekdelen : “Merde à l’armée”. Met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid is dat ooit neergeschreven door een ontevreden dienstplichtige, die blijkbaar vond dat hij zijn tijd aan het verdoen was. Dat jaar (of daaromtrent) verplichte dienst in kaki, luchtmachtgrijs of marineblauw was niet direkt de meest tot de verbeelding sprekende periode in het leven van heel wat jonge mensen. Maar het moest nu eenmaal (hoewel er mogelijkheden tot vervangende dienstplicht waren), en het ging erom die tijd door te komen. Met alle gevolgen voor het imago van de instelling.

Dat is nu allemaal verleden tijd. Het ministerie van Landsverdediging heeft immers besloten dat per 1 maart de dienstplicht is opgeschort (en niet, zoals het populair heet, afgeschaft). Het leger is ook niet opgeheven, wel afgeslankt.

GELD.

In deze nieuwe situatie moet Landsverdediging aktiever dan vroeger de markt op om mensen te vinden die de open plaatsen willen innemen. Het leger moet een positief imago krijgen en meer reklame voor zichzelf maken. Vorig jaar deed men al een poging met een spotje op de Limburgse lokale televisie en op de lokale radio, met het idee op die manier de jongeren te bereiken.

Luitenant-kolonel Urbain Dewit (een man van de luchtmacht en direkteur van Infosermi) zegt dat die aktie geen groot sukses heeft gehad. Hij wijst er wel op dat het aanbod van het leger naar de markt niet eens zo slecht was : een ongeschoolde tijdelijke vrijwilliger (minimum 2 jaar, maximum 5 jaar) krijgt maandelijks ongeveer 37.000 frank netto.

Dewit : “Dat schijnt de mensen niet aan te spreken. Iedereen hoopt op een veilige toekomst, op een positie van langere duur. We proberen wel campagne te voeren maar als je geen smak geld ter beschikking hebt om het grootschalig aan te pakken, haal je geen resultaat. We wachten op meer geld. “

Bovendien is er de tendens dat een arbeidsplaats in het leger veeleer geambieerd wordt door de Franstaligen, terwijl de Nederlandstaligen minder staan te springen voor dat aanbod. Het leger heeft evenwel juist meer Nederlandstaligen nodig dan Franstaligen.

IMAGO.

Het leger zit enigszins in een vicieuze cirkel. Als er een goed imago bestaat, is de interesse van potentiële kandidaten makkelijker op te wekken. Voor een imagocampagne heb je echter geld nodig, en dat is er niet. Dus werkt men vooral op de korte termijn om de openstaande plaatsen te kunnen vullen, zonder dat er op de lange termijn aan het imago getimmerd wordt. Daardoor wordt het werven dan weer moeilijker, omdat men niet kan terugvallen op een positief imago. En de berichten over de “afschaffing” van de dienstplicht doen het leger ook geen goed.

“Aan het imago van het leger moet permanent geschaafd worden, ” zegt luitenant-kolonel Dewit. “We mogen niet wachten tot men ons negatieve zaken aansmeert. Er zijn echter wel positieve dingen te melden, bijvoorbeeld de tussenkomst van het leger bij de recente overstromingen. Een goed imago geeft meer rekrutering. “

Voorbeelden zijn er genoeg. “Je moet permanent op veel plaatsen aanwezig kunnen zijn, zoals ook grote firma’s doen, ” aldus Dewit. “Neem nu Coca-Cola : iedereen kent dat merk en dat produkt, en toch wordt er nog altijd reklame voor gemaakt. Wij zouden ook in die zin moeten kunnen opereren. De bedoeling is promotie te voeren via radio en televisie en de geschreven media. We zouden bijvoorbeeld aanwezig kunnen zijn op de bladzijden voor jongeren in weekbladen en kranten. We moeten affiches hebben in de stations, want de jeugd reist nog veel per trein. “

TOELAGE.

Dat kost echter allemaal geld. “Er zijn voorstellen gedaan voor budgetten, ” zegt Dewit ; “wij wachten nu op de goedkeuring. ” Vorig jaar vroeg Infosermi 20 tot 30 miljoen frank, maar kreeg slechts een klein percentage daarvan toegeschoven. Voor dit jaar werd opnieuw een dergelijk bedrag gevraagd. Een beslissing over de toelage is echter nog niet genomen.

Volgens de luitenant-kolonel wil het leger jongeren aantrekken die sportief ingesteld zijn, aktieve mensen met een open karakter en een open geest, mensen die fysieke dingen kunnen doen. De para’s hebben nog altijd een grote aantrekkingskracht : voor die opleiding zijn de beschikbare plaatsen altijd sneller gevuld dan in de rest van het leger. De technische kant en het avontuur van de zeemacht blijken eveneens goed in de markt te liggen. En sleutelen aan een vliegtuig spreekt de jongeren ook meer aan dan “gewoon soldaat spelen”. Al is het Top Gun-effekt bij de luchtmacht niet meer zo groot als een paar jaar geleden, toen die film volop in de belangstelling stond.

Inmiddels is er ook een marktonderzoek gedaan. De bulk van de resultaten moet men nog krijgen, maar op basis van de eerste gegevens werd de “regiospot” opgebouwd. Men legde het aksent op de aantrekkelijkheid van de job, op de financiële vooruitzichten.

KEUZE.

Hoe heeft het leger tot nu toe de werving ter hand genomen ? Voor de belangstellenden zijn er brochures beschikbaar. Men doet mee aan opendeurdagen in de scholen. Men heeft kontakten met de VDAB. Infosermi staat op beurzen voor scholieren en studenten. En de regionale campagne in november werd voorafgegaan door een perskonferentie (voorgezeten door de minister van Landsverdediging).

Dewit : “We werven permanent. Bij het begin en het einde van het jaar leggen we meer het aksent op de vrijwilligers en de tijdelijke vrijwilligers. De onderofficieren en de officieren moeten eind juni binnen zijn, om in augustus en september aan de opleiding te kunnen beginnen. “

De wervingscampagnes richt men vooral op jongeren van 15 en 16 jaar. Luitenant-kolonel Dewit zegt dat men niet te laat mag komen, omdat de scholieren anders hun keuze gemaakt hebben in een richting die wellicht niet past bij een eventuele militaire carrière. “Iemand die piloot wil worden, moet bijvoorbeeld een zekere bagage aan wiskunde hebben. “

BUDGET.

De imagovormende aktiviteiten zijn niet gebonden aan bepaalde leeftijdsgroepen. “Daarmee moeten we ons richten tot iedereen, ook de ouders en de minder jonge mensen. Ervaren die ons als een serieuze ‘firma’, als een keuze met toekomst, dan zullen ze ook geneigd zijn hun kinderen of hun vrienden naar ons toe te sturen. “

De verschillende onderdelen van de krijgsmacht verlenen ook hun medewerking bij allerlei manifestaties, vooral wanneer die bedoeld zijn voor de jeugd. “Een volleybaltoernooi of een massacross bijvoorbeeld. Daar doen we niet aan rekrutering. Het is wel een kans om informatie te geven. “

Is er ooit gedacht aan sponsoring van tv-programma’s ? Nog niet, zegt Dewit. De reden is eenvoudig : geen budget. Maar waar het kan, zal men de infrastruktuur ter beschikking stellen aan tv-zenders in ruil voor vermelding op de eindgeneriek.

De luitenant-kolonel weet ook dat elke militair een pr-man moet zijn voor het leger, en zo mee moet werken aan het uitstralen van een positief imago. Ieder personeelslid is als het ware een ambassadeur van de instelling. Met een leger zonder dienstplichtigen zou dat makkelijker moeten worden, omdat vrijwilligers in principe sterker gemotiveerd zijn.

AKSENTEN.

Infosermi is overigens niet de enige die zich bezighoudt met werving voor het leger. Elke “kleur” (zoals de drie onderdelen van de krijgsmacht intern genoemd worden) heeft eigen pr-mensen en kan eigen akties voeren. Zo werft de luchtmacht al geruime tijd (beroeps-)piloten, via advertenties met direct response.

Bestaat er samenwerking tussen de diverse onderdelen, of is er veeleer interne konkurrentie om in de gunst van de kandidaten te komen ? Dewit zegt dat er veel wordt samengewerkt met de drie onderdelen van de krijgsmacht. “Als Infosermi aanwezig is op manifestaties of beurzen, dan leggen we aksenten in funktie van de aard van het gebeuren. Bij een vliegmeeting wordt uiteraard meer gewerkt op de werving van piloten. In Zeebrugge is het normaal dat er meer aandacht is voor de zeemacht. “

Er is dus geen sprake van echte koördinatie tussen de diverse machten ? Dewit : “Ik zeg nu wel van niet, maar er is toch een overkoepeling vanuit de Generale Staf. De informatiedienst SID is de spreekbuis van het leger, maar voor de rest werkt iedere macht meer specifiek voor zichzelf. Wij van Infosermi nemen de rekrutering ter hand, zonder dat we spreken over een macht in het biezonder. “

AD VAN POPPEL

LUITENANT-KOLONEL URBAIN DEWIT “We proberen wel campagne te voeren maar als je geen smak geld ter beschikking hebt om het grootschalig aan te pakken, haal je geen resultaat. “