Korte dichtbijvakanties maken het mooie weer

De economische omstandigheden en de aswolk hebben niet alleen een impact op de luchtvaartsector, ook de toerismesector meet de economische schade op.

De toerismesector is sinds enkele weken in de ban van de aswolk die is voortgekomen uit de uitbarsting van de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökul. Die zou de sector volgens de World Tourism Organisation meer dan 1,7 miljard dollar economische schade berokkenen. Toch blijft de algemene tendens voor de cashrijke toerismeondernemingen positief op langere termijn. De World Travel & Tourism Council gaat ervan uit dat de toerismesector in Europa liefst 9,3 % zal vertegenwoordigen van het hele bruto binnenlands product (bbp). Tegen 2020 zal dat zelfs 9,4 % zijn, of 2553 miljard euro. Om dat doel te bereiken, moet de toerismesector van 2010 tot 2020 een gemiddelde jaarlijkse groei (aangepast aan de inflatie) van zowat 3 % realiseren.

Herstel na slecht 2009

Het afgelopen jaar was niet meteen een opsteker voor de toerismesector. De recessie deed haar werk grondig en zorgde ervoor dat het aantal overnachtingen in Europese bestemmingen er met 6 % op achteruitging. 2009 maakte zo een einde aan een tweetal jaren van vooruitgang. De daling was bovendien sterker dan de 4,7 % voor het wereldtoerisme.

Het jaar 2010 is echter goed gestart. We zien algemeen een verbetering in de luchtvaartsector (zie grafiek luchtvaarttransport p. 135) en de bezettingsgraad van de hotelsector (zie grafiek prestatie hotelsector p. 135). In liefst 19 van de 24 landen nam de bezettingsgraad in de eerste twee maanden van het jaar sterk toe.

De Europese hotelsector kreeg het afgelopen jaar op omzetniveau zware klappen te verwerken. Op dit moment lijkt de prijszettingskracht echter wat terug te komen. De gemiddelde dagelijkse tarieven zijn gestabiliseerd en vielen sinds het begin van het jaar slechts beperkt terug. De omzet per beschikbare kamer is met 2,5 % toegenomen sinds het begin van het jaar, ondanks een daling van de gemiddelde dagelijkse tarieven in Oost- en Zuid-Europa

De omzet lijkt toch te groeien, ondanks de lagere prijzen en dat wijst op een toename van de vraag. Die herstelt dankzij de lagere prijzen en die tendens is in bijna heel Europa zichtbaar. Die factoren zorgden er bovendien voor dat het eerste kwartaal met groei werd afgesloten. De tendens lijkt zich op korte termijn door te zetten. Voorspellingen van Tourism Economics gaan ervan uit dat de bezoeken aan Europese bestemmingen dit jaar met 2,4 % zullen groeien, om in 2011 te versnellen tot 3,8 % en opnieuw het niveau van 2008 te bereiken.

Geen euforie

Toch moeten we die herstelbeweging op korte termijn wat relativeren. Zowel de globale als regionale economieën lijden immers nog altijd sterk onder de moeilijke overheidsfinanciën en de hoge en toenemende werkloosheid. Ook een echt herstel van de consumentenbestedingen is er nog niet. Het herstel van de toerismesector zal geleidelijk gebeuren en in lijn met het herstel van de globale economie, al is de balans voor de komende maanden zonder twijfel positief.

Kortere vakanties

Door de economische crisis en de onzekerheid rond de aswolken die de IJslandse vulkaan uitspuwt, is er een nieuwe (tijdelijke) trend ontstaan bij de Europese reizigers. Heel wat mensen stappen immers af van de lange en verre reizen en kiezen voor kortere vakanties, zowel op het vlak van duur als van afstand. Duitsland wordt als basis gebruikt om dat aan te tonen. Het afgelopen jaar konden we vaststellen dat de buurlanden van Duitsland beter of minder slecht presteerden op het vlak van ontvangst van Duitse reizigers. Zo nam het aantal Duitse reizigers in onder meer Nederland toe. De afstand van de reizen viel echter veel sterker terug. (C)

Door Ken Van Weyenberg

Het herstel van de toerismesector zal geleidelijk gebeuren en in lijn met het herstel van de globale economie.