Koksijde maakt drinkwater van afvalwater

De watervoorraad in Vlaanderen is gedaald tot ‘stressniveau’. Gelukkig bouwt een intercommunale in Koksijde een station dat afvalwater regenereert tot drinkwater. Een primeur in Europa.

Vandaag, 22 maart, is het Wereldwaterdag en ondertekent Prins Laurent het Belgisch Watermanifest, dat ijvert voor een duurzaam en solidair waterbeleid. Goed idee. Als er niets verandert, zit de helft van de wereldbevolking tegen 2020 zonder zuiver drinkwater. Enerzijds warmt de aarde op, anderzijds worden de bestaande grondwaterlagen leeggepompt.

Met gemiddeld 203 regendagen en een neerslag van 780 millimeter per jaar kun je Vlaanderen gerust tot een nat gebied rekenen. Desondanks kampt onze regio met dalende reserves aan drinkwater. Onze huidige voorraad schommelt tussen 1000 en 2000 kubieke meter per persoon, wat als een ‘stresssituatie’ bestempeld wordt.

Een mogelijke oplossing voor dit probleem ligt in hergebruik. Samen met Aquafin bouwt de Intercommunale Waterleidingsmaatschappij van Veurne-Ambacht ( IWVA) een pompstation in Koksijde om van afvalwater drinkbaar water te maken. Als techniek maken de initiatiefnemers voor het eerst gebruik van membraanfiltratie, dat de resterende stikstof en fosfaten uit het afvalwater verwijdert en bacteriologisch nazuivert. Daarna injecteert IWVA het water opnieuw in de bodem, zodat de duinen voor een laatste, natuurlijke filtering zorgen. Chris Thoeye, teamleider onderzoek en ontwikkeling bij Aquafin: “Zo hoeven we geen schaarse bronnen meer te gebruiken om de bevolking van water te voorzien.”

In maart 2002 zal de installatie met een capaciteit van 2,5 miljoen kubieke meter – goed voor 40% van de lokale drinkwaterbehoefte per jaar – operationeel zijn. Hiermee heeft Vlaanderen een Europese primeur. De totale kostprijs van het project bedraagt 300 miljoen frank. De Zeebrugse aannemer Depret staat in voor de civiele bouwwerken. SEGHERSbetter technology for Water (Willebroek) en Zenon (Canada) leveren de technologie.

Alleen Malta doet slechter

Vlaanderen verbruikt niet minder dan 840 miljoen kubieke meter water per jaar. Hiervan wordt 90 miljoen kubieke meter uit Wallonië en de buurlanden geïmporteerd. De beschikbare hoeveelheid water per inwoner bedraagt zo’n 1500 kubieke meter per jaar. Hiermee scoren wij na Malta het slechtste in Europa. De voornaamste redenen van de geringe beschikbaarheid zijn een hoge bevolkingsdichtheid, een toename van de verharde oppervlakte, de hoge waterconsumptie, de slechte kwaliteit van het oppervlaktewater en de overexploitatie van het grondwater. Bovendien verslechtert de kwaliteit als gevolg van de aanhoudende milieuvervuiling.

Op termijn dreigt dus ook in Vlaanderen een ernstig tekort aan zuiver water. Daarom experimenteren enkele drinkwatermaatschappijen samen met Aquafin al jaren met de nieuwe membraantechnologie. Ontzilting van zeewater is theoretisch mogelijk, maar veel te energieverslindend. Een betere toepassing van membranen ligt in het hergebruik van water. Hierbij filteren vezels met microscopische poriën het afvalwater tot nagenoeg gedistilleerd water, dat vervolgens in de bodem wordt gespoten om te hermineraliseren, zodat het later weer kan worden opgepompt. Ten opzichte van de conventionele systemen biedt dit alternatief het grote voordeel van een hoge graad van zuiverheid, compactheid en een minimum aan slibproductie.

Volgend station: Schilde

Tot nu toe was de membraantechniek omslachtig, onzeker en vrij duur. Na jarenlang onderzoek en aanpassingen is de techniek nu marktrijp. Op deze nichemarkt zijn vijf grote spelers actief: Zenon (Canada), Kubota (Japan), USF-Memcor (dochter van Vivendi, Frankrijk), Degrémont ( Suez Lyonnaise des Eaux, Frankrijk) en Mitsubishi (Japan).

Chris Thoeye van Aquafin: “Naast het project in Koksijde plant Aquafin de installatie van een membraanbioreactor – een combinatie van een actief slibsysteem met een membraanfiltratie – voor het waterzuiveringsstation in Schilde (capaciteit van 28.000 inwonersequivalenten). Een gelijkaardig project loopt in Knokke-Heist.” Nu koopt het gemeentelijke waterbedrijf GWKH nog het merendeel van het drinkwater bij andere maatschappijen aan. Op relatief korte termijn denkt de intercommunale eraan over te schakelen op eigen productie op basis van hergebruikt rioolwater. De capaciteit bedraagt 4 miljoen kubieke meter per jaar. In juni 2004 zal de installatie in werking treden.

Eric Pompen