Kijken naar de koersen

Beleggen met een blinddoek voor is geen goed idee. Een fundamentele analyse is cruciaal bij elke aan- of verkoop van effecten. Maar behalve naar de fundamenten kijken beleggers ook vaak naar koerspatronen en technische indicatoren.

Beleggers hebben behoefte aan betrouwbare informatie. De meeste aandelenrapporten zijn gebaseerd op fundamentele analyses. Die houden onder meer rekening met de financiële toestand van het bedrijf, de koers-winstverhouding van het aandeel, de renteniveaus en de economische conjunctuur. Maar beleggers kunnen zich ook baseren op een technische analyse. Die bestudeert de koersgrafiek en heeft als doel trends te bepalen en zo het verdere koersverloop in te schatten. Dat gebeurt op basis van visuele patroonherkenning en kwantitatieve indicatoren.

Technische analyse gaat ervan uit dat alle relevante informatie al in de beurskoers verwerkt of ‘verdisconteerd’ is. Heeft het bedrijf bijvoorbeeld slechte jaarcijfers bekendgemaakt, dan heeft de markt daar al op gereageerd, en dat vertaalt zich in een lagere koers. Een technisch analist pur sang spit dan ook geen jaarverslagen van beursgenoteerde bedrijven uit en kijkt niet naar macro-economische factoren, zoals het rentebeleid van de centrale banken.

“Een bijkomend uitgangspunt van technische analyse is de veronderstelling dat de marktprijzen zich volgens duidelijke trends bewegen”, zegt Steven Van de Sype, commercieel directeur van het onlinebeleggingsplatform Bolero. “Zulke trends hebben de neiging zich telkens weer te herhalen. De marktbewegingen worden veroorzaakt door mensen, en hun gedrag is altijd hetzelfde. Daardoor zullen koerspatronen uit het verleden zich in de toekomst herhalen.”

“Technische analyse stelt je in staat de volgende vragen te beantwoorden: wat zijn de belangrijkste prijsniveaus? Wat is de huidige trend? En met welke waarschijnlijkheid zal die aanhouden of ombuigen?”

Sommige beleggers baseren zich enkel op fundamentele analyses, terwijl anderen louter naar het technische plaatje kijken. De ene bron hoeft de andere niet uit te sluiten. Wanneer zowel de fundamentals als de technicals in dezelfde richting wijzen, is een aan- en verkoopbeslissing mogelijk extra gefundeerd. Bovendien kan technische analyse worden ingezet als een timinginstrument. Terwijl fundamentele analyse vooral vertelt welke aandelen koopwaardig zijn, toont technische analyse u veeleer wanneer u die het best koopt of verkoopt.

Patronen herkennen

Voor een technische analyse heeft u louter historische koersgegevens nodig. Die vindt u meestal in de webmodule of de mobiele app van de bank of de broker waar u de effecten hebt aangekocht. Daarin kunt u proberen bepaalde patronen te ontdekken.

Een makkelijk te herkennen patroon is een kanaal (zie grafiek Patronen in de koers). Dat bestaat uit twee parallelle lijnen: een steunlijn die de bodems verbindt, en een weerstandslijn die de toppen volgt. Wanneer de koers door de lijn van zo’n kanaal heen breekt, kan dat wijzen op een trendommekeer. Zakt de grafiek onder de onderste lijn van een stijgend kanaal, dan zet het aandeel mogelijk een dalende trend in. Andere herkenbare patronen zijn dubbele toppen of bodems en de hoofd-en-schoudersvorm. Ook die kunnen op een trendwijziging wijzen. Hoe uitgesprokener het patroon is, hoe groter de kans op een juiste indicatie wordt.

Philippe Gijsels is hoofdstrateeg bij BNP Paribas Fortis. Ook hij gebruikt technische in combinatie met fundamentele analyse om trends te detecteren. “Dat doe ik in principe voor alle markten waarvoor prijsdata beschikbaar zijn: aandelen, grondstoffen of munten”, zegt hij. “Soms baseer ik me ook op patroonherkenning, op voorwaarde dat er zich bijvoorbeeld duidelijke dubbele of drievoudige toppen, dubbele bodems of hoofd en schouders aftekenen. De prijsbeweging moet evenwel altijd confirmatie geven.”

Technische indicatoren

Naast patroonherkenning bestaat technische analyse ook uit het toepassen van rekenkundige formules op de koersgegevens. Dat vertaalt zich in kwantitatieve indicatoren. Met wat geluk krijgt u in de webmodule of mobiele app van uw bank of broker toegang tot die informatie.

Een courante indicator is het voortschrijdende gemiddelde (zie grafiek Kwantitatieve indicatoren): door twee lijnen met een verschillende tijdbasis te combineren, kunt u koop- en verkoopsignalen proberen te detecteren. Volgens Steven Van de Sype kijken gebruikers van het Bolero-platform vooral naar de MACD en de RSI. De MACD ( moving average convergence divergence) geeft het verschil tussen twee voortschrijdende gemiddelden weer en probeert zo de richting en de sterkte van een trend aan te duiden. De RSI ( relative strength index) wijst bijvoorbeeld aan of een stijgend aandeel overkocht is en een koersdaling zich aandient.

“Zulke indicatoren zijn altijd een afgeleide van de prijs”, stelt Gijsels. “Ze dienen om de volatiliteit uit de grafieken te zuiveren. Ik werk voornamelijk met voortschrijdende gemiddelden en met MACD’s. Ook het verhandelde volume is een belangrijke indicator die ik altijd in de gaten houd. Daarnaast heb ik oog voor relatieve trends tussen markten en sectoren.”

Wat, niet waarom

De toegankelijkheid en de eenvoud van technische analyse zijn een belangrijke troef. U hoeft geen beleggingsexpert, marktkenner of econoom te zijn om een koersgrafiek te lezen. “Je hoeft enkel te kijken naar de evolutie van de prijs en het volume om je beslissingen te onderbouwen”, stelt Steven Van de Sype. “Technische analyse richt zich op wat er gebeurt en niet op waarom dat gebeurt. Dat vereenvoudigt de analyse.”

U kunt technische analyse bovendien toepassen op alle effecten waarvoor prijsgegevens beschikbaar zijn. U hoeft zich dus niet te beperken tot bepaalde activaklassen, markten, regio’s of sectoren. Hoe groter de liquiditeit van het effect, hoe betrouwbaarder de analyse.

Valkuilen

Technische analyse kan een meerwaarde bieden, maar verwacht geen glazen bol. “Er worden enkel gegevens uit het verleden geanalyseerd”, legt Steven Van de Sype uit. “Beschouw die methodiek dan ook als slechts een deel van het onderzoek om tot een weloverwogen beleggingsbeslissing te komen. Specifiek bedrijfsnieuws, zoals een overname of slechter dan verwachte resultaten, kan die technische basis meteen weer onderuithalen, waardoor je je huiswerk helemaal opnieuw moet maken.”

“Met technische analyse kun je niets voorspellen”, bevestigt Philippe Gijsels van BNP Paribas Fortis. “Je kunt enkel proberen een trend te detecteren en daarop mee te surfen, tot die weer ombuigt. In de wereld van de technische analyse heeft de markt altijd gelijk.”

Ga nooit halsstarrig op zoek naar signalen en patronen in de koersgrafieken. Het is best mogelijk dat die er gewoonweg niet zijn. Houd er bovendien rekening mee dat technische indicatoren geen enkele garantie geven. Bij hoge volatiliteit in de markt kunnen ze zelfs signalen geven die een volledig fout beeld geven.