Kijk uit voor hoofdelijke aansprakelijkheid

Mijn onderaannemer komt zijn verplichtingen ten aanzien van de sociale zekerheid, de fiscus en zijn werknemers niet na. Loopt mijn bedrijf daardoor risico’s?

Het systeem waarbij een vennootschap hoofdelijk aansprakelijk is voor de schulden van een onderaannemer bij de fiscus en de sociale zekerheid, is niet nieuw: het gold al in de bouwsector. De wetgever heeft het evenwel uitgebreid, zodat elke sector, na advies van het bevoegde paritair comité, zo’n hoofdelijke aansprakelijkheid mag invoeren. En er is nog meer nieuws onder de zon: voortaan kan een vennootschap ook aansprakelijk worden gesteld voor de loonschulden van haar onderaannemer ten aanzien van diens personeel. Er is dus wel degelijk een risico.

Voor de schulden bij de fiscus en bij de sociale zekerheid bestaat evenwel een bevrijdend mechanisme: alvorens een factuur van haar onderaannemer te betalen, moet de vennootschap (de opdrachtgever) controleren of die fiscale en sociale schulden heeft. Ze kan dat doen via de databanken die daarvoor werden aangelegd. Heeft de onderaannemer inderdaad schulden, dan moet de opdrachtgever een percentage van het factuurbedrag (exclusief btw) inhouden en doorstorten aan de RSZ en/of de fiscus: 35 procent bij sociale schulden of 15 procent bij fiscale schulden. Een opdrachtgever die deze inhouding(en) niet volledig en op de juiste wijze verricht, kan op twee manieren worden gestraft. Het bedrag dat hij had moeten inhouden, wordt verdubbeld. Als de onderaannemer al schulden had bij het sluiten van de dienstverleningsovereenkomst, zal de opdrachtgever hoofdelijk aansprakelijk zijn voor die schulden, a rato van de totaalprijs (exclusief btw) van de activiteiten die hij aan de onderaannemer had toegewezen bij sociale schulden of a rato van 35 procent van diezelfde prijs bij fiscale schulden.

Bij loonschulden, zoals achterstallig loon bij niet-naleving van de loonschalen, gaat het systeem van hoofdelijke aansprakelijkheid nog verder: de opdrachtgever is dan aansprakelijk voor de volledige keten van onderaannemers zonder dat hij daarbij een chronologische volgorde moet naleven. Er bestaat geen enkel bevrijdend mechanisme. In ruil staat de wet de opdrachtgever toe om onder voorbehoud van het advies van de paritaire comités, de dienstverleningsovereenkomst eenzijdig te verbreken zonder opzeggingstermijn of schadevergoeding. Sinds 1 september 2013 is het systeem van hoofdelijke aansprakelijkheid voor fiscale schulden, sociale schulden en loonschulden van kracht in de tuin-, de bewakings- en de schoonmaaksector.

Hebt u een juridische vraag voor onze experts? Stuur een e-mail naar benny.debruyne@trends.be.

Sophie Berg, advocate sociaal recht bij CMS DeBacker