Kent Naomi Klein iets van economie?

Naomi Klein, de auteur van No Logo, was de vedette van het Gentse globaliseringsdebat van premier Guy Verhofstadt ( VLD). Haar cultboek voor antiglobalisten is nu vertaald in het Nederlands. Klein fulmineert tegen de wereldmacht van de multinationals en de kwaadaardige invloed van merken en marketing op de burgers van het Westen en de Derde Wereld. Fons Cooreman, managing partner van het managementconsultantbedrijf Celerant Benelux las No Logo en voelt zich bekocht.

TRENDS. Waarom?

FONS COOREMAN (CELERANT BENELUX). “Op de achterflap van No Logo wordt Naomi Klein vergeleken met de Amerikaanse taalkundige en activist Noam Chomsky. Een vergelijking met het politieke geweten van de VS beloofde wat. Na lezing was mijn hoge verwachting helaas tenietgedaan. Klein kan in geen enkel opzicht tippen aan de manier waarop Chomsky zijn boeken en argumenten opbouwt. Evenmin aan de feitenkennis waarmee hij zijn standpunten staaft.”

Het boek krioelt van de feiten. Deze hebben u niet overtuigd?

COOREMAN. “Hoegenaamd niet. Klein vervalt in de klassieke fout alleen de voorbeelden en feiten aan te halen die haar stelling ondersteunen. Soms haalt ze zelfs de verkeerde voorbeelden aan. Zo belicht zij de Brent Spar-affaire, waarin Shell onder massamediale druk van Greenpeace zijn olieplatform moest ontmantelen in plaats van te dumpen op zee omdat dit te milieubelastend zou zijn geweest. Achteraf gaf Greenpeace zelf toe dat zijn standpunt verkeerd was. Klein zegt niets over die herroeping.”

Hoe schat u haar macro-economische kennis in?

COOREMAN. “Dat is mijn belangrijkste kritiek. Klein vergeet steeds de macro-economische principes. Zij plaatst de ontwikkelingen die zij bekritiseert in een perspectief van de korte termijn. Keer op keer onderstreept zij de macht en de kracht van het merk. Tegenwoordig is juist de vraag naar niet-logogebonden producten de trend. Kijk maar naar de generische geneesmiddelen en de witte producten. Klein staart zich blind op de excessen en vergeet de langetermijneffecten. Ondanks de uitspattingen als kinderarbeid en slechte arbeidsomstandigheden plus hongerlonen, kan er niet worden ontkend dat door de verschuiving van de productie naar de ontwikkelingslanden de levensverwachtingen daar stijgen.”

Geen aanrader dus?

COOREMAN. “Neen. De hype rond het boek maakt het tot een fout logo van een lovenswaardig debat.”

F.C.