KBC vindt voor 2,2 miljard euro potentiële kredietverliezen

De stresstest die KBC in het derde kwartaal losliet op zijn kredietportefeuille van collaterized debt obligations (CDO of herverpakte obligaties) toonde potentiële kredietverliezen van 2,2 miljard euro, terwijl de vorige test het nog op maximaal 700 miljoen euro verlies hield. Wel heeft KBC op deze CDO-portefeuille al 2,3 miljard euro afgeschreven via de resultatenrekening, waardoor die nog voor ongeveer 7 miljard euro in de boeken staat. “Of dit de ultieme stresstest was? Als u de toekomst kunt voorspellen, hoor ik het graag. Sinds het debacle van Lehman Brothers is de wereld veranderd. Alle banken met een greintje twijfel over hun kredietwaardigheid, kregen plots geen enkele euro meer van andere banken. We hebben waanzinnige weken meegemaakt. Ik verwacht op termijn een herstel, maar durf er mijn hand niet meer voor in het vuur te steken wanneer dit gebeurt”, zegt Herman Agneessens, chief financial and chief risk officer van KBC.

KBC ging met de grove borstel door zijn CDO’s. Herman Agneessens: “We nemen in onze hypotheses 25 procent verlies op de Amerikaanse rommelhypotheken. Bovenop de geleden verliezen (bijvoorbeeld op Kaupthing) veronderstellen we ook nog eens kredietverliezen ter waarde van 300 basispunten. We gaan er dus van uit dat drie procent van de onderliggende kredieten niet terugbetaald wordt. Dat is gigantisch veel. De voorbije 35 jaar bedroeg onze hoogste kredietkostprijs op een jaar 136 basispunten.”

De CDO’s die KBC in portefeuille heeft, zijn vrij speciaal. Ze zijn niet gebaseerd op een pool obligaties, maar ze zijn nagebouwd op basis van een verzameling van credit default dwaps (CDS). Dat zijn instrumenten waarbij twee partijen het kredietrisico op een bepaalde obligatie uitwisselen, waarbij de ene partij een premie betaalt aan de partij die het risico overneemt. Door via CDS kredietrisico’s op te nemen, kan het risicoprofiel en rendement van een klassieke CDO nagebootst worden. De CDS-markt groeide de voorbije jaren explosief en baart heel wat waarnemers grote zorgen.

Herman Agneessens legt uit waarom KBC voor dit type van CDO koos: “In het verleden hadden we in onze investeringsportefeuille een concentratie op een paar grote emittenten van bedrijfsobligaties. We dachten dat een portefeuille met CDS ons een betere spreiding en bescherming tegen kredietrisico’s zou bieden. Bovendien was de liquiditeit van de credit default swaps toen veel groter dan de liquiditeit van de onderliggende obligaties. De swaps in onze CDO’s zijn voor tachtig procent gebaseerd op bedrijfsobligaties uit alle sectoren, met de grootste concentratie in de financiële sector, die tot drie maanden geleden de meest onverdachte was. Maar de wereld is veranderd.”

KBC Financial Products fabriceerde deze synthetische CDO’s voor een totaal van 25 miljard dollar. Herman Agneessens: “KBC Financial Products schreef de nodige credit default swaps uit om deze CDO’s te bouwen, maar haalde de op die manier verzamelde kredietrisico’s weer van de balans door deze CDO’s te verkopen aan vooral institutionele beleggers, waaronder ook KBC.”

De waarde van deze synthetische CDO’s is afhankelijk van de kredietwaardigheid van de onderliggende bedrijven zoals de markt die inschat. KBC moet dit type van CDO’s onder de huidige IFRS-regels tegen marktwaarde boeken, en daarom lokt de marktpaniek torenhoge afschrijvingen uit op deze CDO’s. “Maar ik geloof nooit dat de huidige koersen van de CDS de toekomstige kredietverliezen voorspellen. De markt is daarvoor vandaag te illiquide. Als deze markt opnieuw redelijkheid als uitgangspunt neemt, dan zullen we afschrijvingen kunnen terugnemen. Intussen moeten we de irrationaliteit van de markt zien te overleven”, zegt Herman Agneessens.

D.K.