Kan vastgoed de luchtvaart redden?

Kantoorruimtes in de terminals van regionale luchthavens zorgen niet alleen voor extra inkomsten voor de luchthavenuitbater, het kan ook leiden tot meer passagiers. Dat stelt luchtvaartconsultant Joop Amkreutz.

Het idee is van luchtvaartconsultant Joop Amkreutz. Het vertrekpunt van Amkreutz’ thesis is dat luchthavens _ en vooral regionale luchthavens _ in vergelijking met industriële, kantoor- of winkelactiviteiten een zeer lage ruimteproductiviteit hebben. “Het leek me interessant om eens na te gaan of en hoe je de toegevoegde waarde per ruimte-eenheid kunt opkrikken,” zegt hij. “Temeer daar regionale luchthavens minder en minder mogen rekenen op overheidssteun. Ze moeten dus kostendekkend worden. Als je dan kijkt naar de troeven van regionale luchthavens, dan stel je vast dat het ideale locaties voor bedrijfskantoren zijn. In zo’n luchthaven is een aantal faciliteiten voorhanden, het is een locatie met een grote herkenbaarheid, de bereikbaarheid is meestal zeer goed en je hebt het comfort van een luchthaven op wandelafstand.”

Joop Amkreutz verwacht dat onder meer ICT-bedrijven, multinationals, consultancybedrijven en internationale accountants- en advocatenkantoren sterk geïnteresseerd zullen zijn. Niet toevallig bedrijfssectoren die zich nu al graag in de omgeving van een luchthaven vestigen. Maar waarom moet die kantoorruimte dan in of op de terminal komen? “Het hoeft niet per se in of op de terminal te zijn,” antwoordt Amkreutz,” maar er moet toch een goede verbinding met de terminal bestaan. Op die manier krijg je een synergie tussen de diensten die al bestaan in de luchthaven, zoals een restaurant, een café, de winkeltjes, vergaderzalen… Die faciliteiten zullen beter worden benut en de levendigheid op de luchthaven zal toenemen.”

Amkreutz ziet de kantoorontwikkeling ook als een vorm van risicospreiding voor de luchthavenuitbater. “Regionale luchthavens zijn wegens het beperkte aantal verbindingen erg kwetsbaar,” zegt hij. “Als er één verbinding wegvalt of als, zoals nu, de vervoersmarkt in elkaar stuikt, dan zitten ze met een probleem. Een activiteit die losstaat van de evolutie van het luchtverkeer is dus zeker welkom. En vergeet niet dat de gebruikers van die kantoren ook voor extra passagiers zullen zorgen.”

Testcase Maastricht

De kans is reëel dat het idee van Amkreutz ook in praktijk wordt gebracht. In Maastricht bestaan er concrete plannen voor een nieuwe terminal mét kantoorruimte. Amkreutz werkte mee aan het concept. De landzijde van de nieuwe Maastrichtse luchthaven zou worden ontwikkeld als een businesspark. De terminal zou daarbij fungeren als dienstencentrum. Bovenop de terminal komen twee verdiepingen voor kantoren, samen goed voor 10.000 vierkante meter kantoorruimte.

Joop Amkreutz is als extern consultant voor Ernst & Young ook betrokken bij de nieuwe plannen voor de luchthaven van Antwerpen. Is zijn concept ook toepasbaar op Antwerpen? “Moeilijk,” antwoordt Amkreutz. “De luchthaven van Antwerpen is vergroeid met de stad. Er is ook plaatsgebrek. Er zijn misschien elementen uit het concept te halen, maar het is zeker niet de bedoeling om in Antwerpen grote vastgoedactiviteiten op te starten. Die luchthaven heeft andere prioriteiten.”

Oostende heeft wel de ruimte, maar daar zijn het beperkte aantal bedrijven en het ontbreken van geregeld lijnvervoer elementen die kantoorontwikkelingen in de weg staan. Aan de andere kant van de taalgrens ligt de luchthaven van Luik. Maar, zegt Amkreutz, “daar heeft men al gedeeltelijk gekozen voor een ander concept, met meer scheiding van de verschillende functies.” En Zaventem? “Zaventem heeft het als internationale luchthaven niet echt nodig. Ruimtegebrek en de moeilijke toegang tot de luchthaven bemoeilijken bovendien een dergelijke ontwikkeling in Zaventem.”

Laurenz Verledens

“Regionale luchthavens zijn ideale locaties voor bedrijfskantoren.”

[Joop Amkreutz]