Kameleon in het centrum

De Democratische presidentskandidaat Joe Biden heeft Kamala Harris aangewezen als zijn running mate. Wellicht is de juriste van Afro-Indiase afkomst zonder duidelijk ideologisch profiel de belangrijkste kandidaat-vicepresident ooit.

57 procent. Dat is volgens opiniepeilingen het aantal Amerikanen dat denkt dat Joe Biden ontslag zou nemen binnen de vier jaar na zijn verkiezing tot president van de Verenigde Staten. Met zijn 77 jaar is Biden de oudste kandidaat ooit voor het presidentschap. Zijn Republikeinse tegenstanders noemen hem spottend Sleepy Joe, maar ook op de adepten van zijn Democratische Partij maakt hij niet echt een alerte indruk. Wat een verschil met zijn kwieke running mate Kamala Harris. De Californische zou weleens de belangrijkste kandidaat-vicepresident ooit kunnen worden. Gesteld dat hij in november verkozen wordt, gaat niemand ervan uit dat hij in 2024 voor een tweede ambtstermijn zou gaan. In dat geval zit Harris in poleposition. En indien Biden vervroegd terugtreedt om gezondheidsredenen, dan komt Kamala Harris in het Oval Office terecht.

Maar eerst moet de Democratische presidentskandidaat nog verkozen worden. Met Harris als partner moet de campagne van Biden nu tot de aanval overgaan, na een maandenlange relatief passieve aanpak. De Democraten hopen dat de focus op de coronapandemie, de economie en de rassenproblemen hun een overwinning oplevert.

De Rust Belt terugwinnen

In de peilingen staat Joe Biden voor op Donald Trump, de zittende president. Maar belangrijker is dat een aantal swing states die in 2016 Republikeins kozen, nu weer naar de Democraten zouden overhellen. Het gaat om de oude industriële Rust Belt-staten als Pennsylvania, Ohio, Michigan en Wisconsin. Die staten kunnen de Democraten alleen terugwinnen, als ze de radicaal-linkse koers bijsturen, die ze onder invloed van de hemelbestormers Bernie Sanders en Elisabeth Warren waren ingeslagen. Het duo Biden-Harris kiest meer voor een centrumkoers.

De linkerzijde van de partij wordt gepaaid met een beloofde belastingverhoging voor de rijksten (12,4% voor de inkomens boven 400.000 dollar), maar van een algemene vermogensbelasting of een systeem van universele sociale zekerheid is geen sprake in het Democratische verkiezingsprogramma.

Kamala Harris behoort niet tot de linkerzijde van de partij, en dat maakt het voor Donald Trump moeilijker om haar af te schilderen als een halve communist. De juriste uit Californië geldt als een centrumfiguur. Of, beter gezegd: als een kandidaat-vicepresident zonder duidelijk profiel. Ze wordt weleens kameleon Kamala genoemd.

Voor haar politieke carrière als senator in 2016 begon, was ze openbaar aanklager (2011-2014) en hoofdmagistraat (2014-2017) in Californië. In de rechtbank pleitte ze voor een harde aanpak van ouders die hun kinderen lieten spijbelen. Ook was ze tegen de legalisering van marihuana. Die standpunten wijzigde ze nadat ze in de politiek was gestapt. De linkerzijde van de Democraten vindt dat ze tijdens haar juridische carrière onvoldoende rekening hield met de rassenproblematiek. Maar toen Kamala Harris vorig jaar een tijdlang zelf Democratisch presidentskandidaat was, beschuldigde ze Biden ervan dat hij in de jaren zeventig een tegenstander was van het zogenoemde busing-systeem, waarbij kinderen uit armere wijken met veel Afro-Amerikanen met een bus naar blanke scholen zouden worden gebracht. Tijdens de campagne voor de Democratische nominatie pleitte ze voor een algemene ziekteverzekering, maar toen bleek dat het veel gematigde Democraten afschrikte, stuurde ze dat standpunt snel bij.

Lid van de universitaire elite

Het gebrek aan een duidelijke ideologische lijn kan Harris parten spelen, net als het feit dat ze afkomstig is uit de partij-elite. Ze is getrouwd met de topadvocaat Douglas Emhoff. Hun vermogen wordt op 5,8 miljoen dollar geschat. In tijden van algemeen wantrouwen tegenover het establishment is dat een nadeel. Haar Jamaicaanse vader en Indiase moeder behoren tot de universitaire elite. Ze leerden elkaar kennen op de campus van Berkeley, een kweekvijver voor progressief Amerika. Haar vader, Donald Harris, was professor economie aan Stanford. Haar moeder, Shyamala Gopalan, is endocrinologe en kankerexpert. Ze scheidden toen Kamala zeven jaar was.

Over Harris’ jeugd is weinig bekend. Tenzij dat haar moeder haar meenam naar marsen voor burgerrechten, dat ze lid was van een kerkkoor en dat ze enkel naar tv-cartoons mocht kijken indien ze zich tegelijk nuttig bezighield. Volgens haar zus Maya was ze steevast aan het breien terwijl ze voor tv zat.