Jean-Pierre De Bandt

Het kantoor van Jean-Pierre De Bandt ligt op een boogscheut van het Troonplein, en dus vlakbij de werkkamer van Koning Albert II. Maar je hoeft niet naar het paleis om de adem van een rijk en majestueus heden en verleden te voelen.

November. Vanop het trottoir in de rustige Brederodestraat zie je – door de kalende kruinen van de weliswaar kleurrijke bomen – de Belgische vlag aan het koninklijk paleis lustig wapperen op de deining van de eerste herfstwind.

De Brusselse poot van De Bandt, Linklaters & Alliance – vroeger De Bandt, Van Hecke, Lagae en Loesch, Belgiës allereerste advocatenkantoor naar Amerikaans model – heeft zich in een bijzonder mooi, groot en prestigieus pand in het hart van onze hoofdstad gesetteld. Elk steentje van de intacte, mozaïeken vloer ademt geschiedenis uit en de tijd van de koloniale rijkdom weerkaatst in het witte marmer. De mozaïek is in schelpvorm gelegd, loopt door alle lange en centrale gangen en is aan weerszijden van de muur afgewerkt met een brede, kronkelende zwarte rand. Een tiental brede en bijna drie meter hoge, dubbele bruinhouten deuren geven aan weerszijden uit op de gangen. Advocaten met dossiers onder de armen lopen heen en weer, veel donkere kostuums, veel gekleurde dassen, en af en toe een mantelpakje.

Bedreigd door de sloophamer

Jean-Pierre De Bandt: “Pakweg acht jaar geleden hebben we dit gebouw – het dateert uit het begin van de twintigste eeuw – totaal gerenoveerd. Daarvoor zaten we in de Hertogstraat, en ook een tijd in het wat moderne gedeelte van dit pand, waar nu onze partner Linklaters & Alliance zit. Maar op een bepaald moment kwam de eigenaar, het vastgoedkantoor la Compagnie Mobilière de Belgique, met het idee op de proppen om dit prachtige pand volledig met de grond gelijk te maken en een kille en commerciële winkelgaanderij in de plaats te zetten. Dat is tien jaar geleden, niet eens zo lang dus. Ik kon mijn oren niet geloven. Natuurlijk heb ik mijn verbolgenheid omgezet in een positieve actie. Wij zijn niet voor niets advocaten. Een tikkeltje machtsmisbruik voor het heil van de goede zaak kon geen kwaad, dacht ik. Ik heb dus prompt een vzw opgericht ter bescherming van dit mooie stukje patrimonium. Het vastgoedkantoor heeft er uiteindelijk het vernielbijltje, volledig uit eigen wil, bij neergelegd. Ze vreesden – niet helemaal ten onrechte uiteraard – dat ze tegen ons gereputeerde advocatenkantoor geen schijn van kans maakten. Het pand had jarenlang leeg gestaan. We hebben het meteen volledig op eigen kosten gerenoveerd.”

De meest geslaagde vernieuwing is, volgens De Bandt, het atrium. “Door dat glazen dak baadt de derde verdieping in een zee van licht. Bovendien is ook de receptie een stuk aangenamer en lichter geworden. Maar aan mijn eigen kantoor is niets veranderd. Het is het enige kantoor dat nog volledig authentiek is. Op-en-top art deco. Ik vind het bijzonder mooi. Sterker nog: ik wil er eerlijk gezegd nooit meer weg.”

Het kantoor van De Bandt ligt achter dezelfde bruinhouten deuren als alle andere kantoren. Alleen heeft de ruimte die achter de deuren ligt in heel de wereld zijn gelijke niet. De muren van het vertrek zijn rondom bezet met Cubaans acajouhout dat overloopt in de boekenkasten, of in kleine, ingebouwde dressoirs waarop kleine kunstwerkjes staan die verlicht worden door een drietal bolle lampjes die in trosjes bij elkaar hangen. De ramen zijn versierd met een smalle, verticale strook glasraam waarin witte klokjes verwerkt zijn. Het kantoor is een ontwerp van de beroemde en invloedrijke Oostenrijkse art nouveau-architect Jozef Hoffmann. In 1911 legde Hoffmann samen met Gustav Klimt de laatste hand aan het Palais Stocklet op de Brusselse Tervurenlaan; een privé-woning die nu nog altijd als een van de allermooiste ter wereld geboekstaafd staat. En de werkkamer in de Brederodestraat was destijds het bureau van baron Stocklet.

Op zoek naar meubilair

De Bandt: “Ik voel me bijzonder goed in dit kantoor. De rust van het hout en de intimiteit van het ontwerp overheersen. Kijk naar het plafond. Dat bestaat uit twee niveaus. Het eerste deel ervan is verlaagd. Als je binnenkomt, word je niet overvallen door de letterlijke grootsheid van het vertrek. Neen. Het is alsof dat verlaagde plafond (ongeveer twee meter diep en over de hele breedte van de werkkamer) tegelijkertijd de drempel verlaagt. Ik hou van die details. Ook van die glasramen. In het Palais Stocklet vind je diezelfde motieven terug. Je moet weten dat ik als voorzitter van het Filharmonisch orkest geregeld besloten concerten in het Palais Stocklet bijwoon. Een schitterend gebouw, wonderbaarlijk. Weet je wat ik wel jammer vind aan mijn kantoor? Dat het oorspronkelijk meubilair verdwenen is. Mijn bureau en mijn vergadertafel heb ik speciaal laten maken. Kijk. De poten en het tafelblad zijn bijvoorbeeld gescheiden door een koperen band, en de breedte van die band stemt dan weer overeen met de gewafelde lijnen in de muur. Het meubilair is geslaagd, maar het is niet oorspronkelijk.”

Dat is iets waar de topadvocaat ooit nog werk van zou willen maken. “Ik zou de oorspronkelijke meubels willen opsporen. Wie heeft ze gekocht, waar staan ze… Het zou fantastisch zijn als ik dit kantoor helemaal in zijn oorspronkelijke staat zou kunnen doen herrijzen. Voor een aantal stukken kan dat opsporingswerk niet zo moeilijk zijn. Ik geloof dat een van de telgen van de Lippens-familie ook erg van Jozef Hoffmann houdt….”

MARGOT VANDERSTRAETEN