Jan Fabre: Gaude Succurrere Vitae
J an Fabre beantwoordt aan het renaissance-ideaal van de uomo universalis. Hij tekent, is choreograaf, theatermaker, videokunstenaar, auteur en filmmaker. Wij zagen Fabre voor het eerst in 1982 met het indrukwekkende ‘Het is theater zoals te verwachten en te voorzien was’. Enkele jaren later vonden we ‘De macht der theatrale dwaasheden’ en de daarop aansluitende tentoonstelling met bictekeningen in Jan Hoets (toenmalige) Museum van Hedendaagse Kunst in Gent geniaal. Fabre bevestigde zijn veelzijdige talent met de opera als gesamtkunstwerk: ‘Das Glas im Kopf wird vom Glas’ en verbaasde opnieuw vriend en vijand met ‘Da un’altra faccia del tempo’ en de choreografie die hij maakte voor het Ballet Frankfurt van William Forsythe: ‘The sound of one hand clapping’.
Niet alles waar de naam Jan Fabre onder staat, getuigt van een begenadigde visie. Zijn duur verkochte, vierkante meters grote bic-blauwtekeningen werden afgedaan als pure charlatanerie en in zijn drang om de betreden paden van het theater maken te overschrijden, tastte hij in sommige voorstellingen ook wel eens de grenzen van de immense trivialiteit af. Elke boeiende kunstenaar moet fascineren en afstoten. Fabre laat zich niet in hokjes onderbrengen. Zijn werk is steeds verrassend. Banaal? Soms. Maar daarnaast zijn er ook werken die hypnotiseren, uitdagen, nieuwe perspectieven openen of gewoon puur esthetisch genot oproepen. Sommige Fabre-beelden (zowel uit zijn plastisch werk als uit zijn podiumwerk) zijn – zodra je ze één keer hebt gezien – niet meer uit het geheugen weg te branden.
De tentoonstelling ‘Gaude Succurrere Vitae’ neemt de volledige eerste verdieping van het Gentse S.M.A.K. in beslag. De tentoongestelde tekeningen (met bicblauw, potlood, bloed, sperma of inkt), video’s en films – van eind de jaren zeventig tot nu – werden ondergebracht in verschillende modules en openen zich voor de bezoeker als een labyrint waarin het bijzonder aangenaam ronddwalen is.
De tekeningen zijn voorstudies van films en choreografieën, en tonen Fabres obsessie met insecten en zijn fascinatie voor metamorfosen. Ze bespelen soms een komische of maatschappijkritische noot. De tekeningen geven uiting aan de spontane scheppingsdrang van Fabre en zijn als droomzones waarbinnen tal van ideeën, die in de verschillende disciplines worden uitgewerkt, voor het eerst vorm krijgen.
De video’s en films worden telkens muurgroot (meestal staan twee wanden tegenover elkaar) geprojecteerd. Ze verraden Fabres roots in de performancekunst. Zijn korte zwartwitfilmpjes uit de jaren zeventig ademen de sfeer van Andy Warhols eerste films uit. ‘Angel of Death’ is een vierdelige filmprojectie van zes meter hoog (het grootste kabinet van de expositie) in een vierkante constructie. William Forsythe danst en declameert, gehuld in een witte lendendoek, tussen de kasten en rekken van het anatomisch museum in Montpellier. Een schitterende kijkervaring.
Fabres observatie van het kasteel van Tivoli, zijn ontmoeting met de Russische kunstenaar Ilya Kabakov (beide heren zijn uitgedost als insect), ‘The Problem’ (waarin Fabre samen met de filosofen Dieter Kamper en Peter Sloterdijk als een scarabee een mestbal voortrolt), dansfragmenten, performances en Fabres opnamen in het Natural History Museum in Londen worden over twintig kabinetten verspreid.
Voor ‘Gaude Succurrere Vitae’ trekt u best een volledige namiddag uit. De tentoonstelling biedt een treffend inzicht in de leefwereld van de kunstenaar en is een beklijvende kijkervaring tout court.
Piet Goethals [{ssquf}]
Jan Fabre: Gaude Succurrere Vitae, tot 2 februari 2003, alle dagen (behalve op maandag) van 10.00 uur tot 18.00 uur in het S.M.A.K., Citadelpark, Gent.
Info: 09-221 17 03,
www.smak.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier