De omzet van Alibaba blijft door het dak gaan. Het maakt van topman en medeoprichter Jack Ma een van de rijkste Chinezen. Maar Ma rust niet op zijn lauweren. Hij wil de dominantie van het Chinese e-commercebedrijf veiligstellen.
De omzet en de winst van Alibaba zijn met meer dan de helft gegroeid in de laatste maanden van 2016. Dat geeft het aandeel van de Chinese e-commercereus vleugels. Door de puike kwartaalcijfers is het vermogen van Jack Ma, oorspronkelijk Ma Yun, gestegen naar meer dan 28 miljard dollar.
Ma leek nochtans niet voor het succes weggelegd. Als student zakte hij meermaals voor de toelatingsproeven voor het lager, het middelbaar en het hoger onderwijs. Op het ingangsexamen voor de universiteit scoorde hij zelfs 1 op 120 voor wiskunde. Zijn kandidatuur voor de prestigieuze universiteit van Harvard werd tien keer geweigerd. Uiteindelijk studeerde hij af als leraar Engels aan een bescheiden Chinese universiteit. Daarna werd Ma voor dertig banen geweigerd, waaronder een vestiging van KFC. De fastfoodketen nam de andere 23 sollicitanten wel in dienst.
Niet rijp voor e-commerce
In 1995 had Ma, toen een jonge dertiger, toch een eerste succes met een bedrijfje dat websites maakte voor Chinese ondernemingen. Drie jaar later proefde hij voor het eerst van e-commerce onder de vleugels van een staatsbedrijf. Hij verliet die functie al snel, om met zeventien anderen een e-commercebedrijf op te zetten, Alibaba. Oorspronkelijk was het een portal om kleine Chinese producenten met elkaar te laten handelen. Nu is het een digitale gigant met handelsplaatsen voor zakelijke klanten en particulieren, die dominant is in China en ook snel groeit daarbuiten.
“Alibaba wordt vaak verkeerdelijk omschreven als het Chinese Amazon”, zei Duncan Clark, de auteur van een boek over Ma, vorig jaar aan Bloomberg TV. “Ma wist bij de opstart in 1999 dat de Chinese consument niet rijp was voor e-commerce. Hij had al veel webshops zien mislukken, vandaar zijn originele focus op lokale bedrijven.”
Ma leidt het bedrijf al sinds de oprichting. Ook in het kapitaal heeft hij de touwtjes strak in handen. Hij en zijn vrouw Zhang Ying bezitten 7,8 procent van de aandelen, maar ze controleren wel de volledige raad van bestuur. In het begin dacht hij aan een externe CEO om de explosieve groei van het bedrijf voort te zetten. “Het meest foute idee dat ik ooit heb gehad”, zei hij daar later over.
Grootste beursgang
De beursgang van Alibaba in 2012 in de Verenigde Staten was met 25 miljard dollar de grootste ooit. Het maakt van Ma – zijn bijnaam is Jack Magic – een van ‘s werelds meest bewonderde ondernemers. Maar de kritiek zwol ook aan. Alibaba doet te weinig om namaakproducten te bannen en bij de Amerikaanse beurswaakhond SEC loopt een onderzoek naar misleidende financiële rapportering. Ma laat dat van zich afglijden en bouwt verder aan een imperium dat ondertussen meer omvat dan e-commerce.
Voorlopig komt de jaaromzet van 16 miljard dollar nog bijna volledig van commissies op de onlineverkoop door derden. De diversificatie heeft een wisselend succes. De clouddiensten draaien een bescheiden omzet en zijn verlieslatend. Alibaba heeft ook te traag gereageerd op de explosie van het aantal smartphonegebruikers in China. Concurrent Tencent was sneller en heeft via WeChat de smartphone van 700 miljoen Chinezen in een steeds strakkere greep. Aan de berichten-app zijn uitgebreide e-commercediensten gekoppeld en gebruikers kunnen elkaar rechtstreeks betalen in plaats van Alipay van Alibaba te gebruiken.
Om die populaire betalingsdienst te versterken telde Ma vorige week 880 miljoen dollar neer voor de overname van de betalingsverwerker Moneygram, waardoor de gebruikers van Alipay gemakkelijker in het buitenland kunnen betalen.
Naar Hollywood
Eind vorig jaar startte Ma een joint venture met de Hollywood-regisseur Steven Spielberg. “Er zit een logica achter al die activiteiten, zelfs in die expansie naar de Amerikaanse filmindustrie”, zei biograaf Duncan aan Bloomberg. “Meer internationale inkomsten zijn van ondergeschikt belang. De concurrentie is bikkelhard in China. Hij investeert daarom in alle zaken die de opkomende middenklasse aan Alibaba kunnen binden. Ma wil zijn dominantie op de Chinese markt op lange termijn veiligstellen en onderhoudt daarom intensieve contacten met de overheid. Ma communiceert er openlijk over dat Chinese ambtenaren vorig jaar meer dan 40.000 keer kantoren van Alibaba hebben bezocht.”
STIJN FOCKEDEY, ILLUSTRATIE JENS CLAESSENS
Als student zakte Ma meermaals voor de toelatingsproeven voor het lager, het middelbaar en het hoger onderwijs.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier